Irydologia
Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną. |
Irydologia – dział medycyny alternatywnej[1], zajmujący się kompleksową oceną stanu zdrowia na podstawie wyglądu tęczówki[2][3][4][5][6].
Dawniej badanie irydologiczne polegało na odpowiednim oświetleniu oczu za pomocą lampy szczelinowej[7] w taki sposób, aby można było dokładnie przyjrzeć się tęczówce[8] i porównać zaobserwowane zmiany z mapami irydologicznymi. Mapy te są schematami prezentującymi pola projekcji. Przedstawiają one podział powierzchni tęczówki na pola projekcji poszczególnych układów i narządów wewnętrznych. Każdej części ciała odpowiada ściśle określone miejsce na powierzchni tęczówki oka[9].
Skuteczność irydologii
Zwolennicy irydologii donoszą o wysokiej trafności diagnoz (80%)[10], jednak przeczą temu niektóre badania kliniczne[11][12][13][14], a w medycznej literaturze naukowej irydologia opisywana jest jako bezwartościowa i potencjalnie szkodliwa[15][16]. Np. w teście diagnostycznym z 2005 roku przeprowadzonym na 110 pacjentach, spośród których 68 miało stwierdzone różne formy raka, po badaniu przez doświadczonego irydologa jedynie w 3 przypadkach postawiono właściwą diagnozę (przy czym irydolog miał możliwość zaproponowania 5 diagnoz dla każdego pacjenta)[12]. Irydologia zdaje się być bezwartościową metodą diagnozowania nowotworów, natomiast w przypadku np. cukrzycy, jej skuteczność wynosi 90%[17].
Badanie przeprowadzone przez Population Health Research Institute z St George's University of London wykazało, że analiza obrazów tęczówek wsparta wykorzystaniem sztucznej inteligencji jest pomocna w diagnozowaniu chorób układu krążenia, choć jeśli chodzi o udary czy zawały, nie wykazano szczególnej przewagi nad innymi metodami. W szczególności analiza obrazu tęczówki okazała się podobnie skuteczna (czasem lepsza) jak zastosowanie skali Framingham[18].
Historia
Irydologia w starożytności
Zwolennicy irydologii wskazują, że analiza wyglądu tęczówki do badania organizmu ludzkiego była stosowana za czasów faraona Tutenchamona. Autorem pracy na ten temat był kapłan El Aksy[19][20], który przyczynił się również do rozpowszechnienia wiedzy o irydologii z Egiptu do Babilonii, Tybetu i Indochin[21]. Starożytni rolnicy wykorzystywali elementy irydologii do oceny stanu zdrowia kupowanego bydła[19]. Ponad 3000 lat temu irydologia praktykowana była w Chinach[20], Indiach i Japonii – starożytni lekarze wyodrębnili odpowiednie punkty na tęczówce oka, do zbadania zmian, które powstały w wyniku pewnych schorzeń[22].
Irydologia w XIX wieku
Irydologia cieszyła się największym zainteresowaniem w Europie w XIX wieku. Za jej narodziny uważany jest rok 1861[2]. Twórcami współczesnej irydologii są węgierski lekarz Ignac Peczely i szwedzki duchowny Nils Liljequist, którzy niezależnie stworzyli bardzo podobne podstawowe mapy irydologiczne. Ich prace stały się znane około roku 1880[23]. Nils Liljequist w roku 1897 opublikował pracę „Diagnoza na podstawie oka”[24]. W Niemczech irydologię wykładał pastor Emanuel Felke, na którego cześć powstał Pastor Felke Institut, mający na celu rozwój oraz promocję irydologii[25].
Irydologia w XX wieku
W roku 1920 dr M. Madaus zaczął wydawać czasopismo irydologiczne „Iriscorrespondens”, które pozwoliło zorganizować działalność irydologów z całego świata[24]. Zainteresowanie irydologią wzrosło w połowie XX wieku[2][26]. W 1970 roku B. Jensen opublikował książkę „Nauka i praktyka irydologii”, która uznawana jest za podstawowy podręcznik w tej dziedzinie[26]. W 1980 r. odbyła się w Paryżu pierwsza Międzynarodowa Konferencja Irydologów. Postanowiono wtedy utworzyć fundację badań nad irydodiagnostyką[27].
Organizacje
W roku 1951 założono Organizację Irydologów (FIA)[24]. W Warszawie działa Polskie Towarzystwo Irydologii i Homeopatii[28].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ irydologia. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2017-07-24]. (pol.).
- ↑ a b c Irydologia. Irydolog.pl. [dostęp 2017-07-24]. (pol.).
- ↑ Dorland 1988 ↓.
- ↑ Jensen i Bodeen 2011 ↓, s. 21.
- ↑ Szmukała-Rostovceva 2014 ↓, s. 11.
- ↑ Karpov i Chmielewska 2008 ↓, s. 5–9.
- ↑ Bardadyn ↓, s. 14.
- ↑ Szmukała-Rostovceva 2014 ↓, s. 12.
- ↑ Bardadyn ↓, s. 17.
- ↑ Co to jest Irydologia?. Irydologia.vxm.pl. [dostęp 2017-07-24]. (pol.).
- ↑ D.M. Cockburn , A Study of the Validity of Iris Diagnosis, „Clinical and Experimental Optometry”, 64 (4), 1981, s. 154–157, DOI: 10.1111/j.1444-0938.1981.tb02989.x [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ a b Karsten Münstedt i inni, Can iridology detect susceptibility to cancer? A prospective case-controlled study, „Journal of Alternative and Complementary Medicine”, 11 (3), 2005, s. 515–519, DOI: 10.1089/acm.2005.11.515, PMID: 15992238 [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ Russell Worrall i inni, Iridology: Diagnostic validity in orthopedic trauma, „The Scientific Review of Alternative Medicine”, 6 (2), 2002, s. 63–67 [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ Rajeev Thakur , Renu Goyal , Smita Sarma , Laboratory Diagnosis of Tuberculous Meningitis – Is There a Scope for Further Improvement?, „Journal of Laboratory Physicians”, 2 (1), 2010, s. 21–24, DOI: 10.4103/0974-2727.66705, PMID: 21814402, PMCID: PMC3147081 .
- ↑ E. Ernst. Iridology: not useful and potentially harmful. „Arch. Ophthalmol.”. 118 (1), s. 120–121, 2000. DOI: 10.1001/archopht.118.1.120. PMID: 10636425.
- ↑ Stephen Barrett: Iridology is Nonsense. Quackwatch, 2015-11-09. [dostęp 2022-02-24]. (ang.).
- ↑ Piyush Samant , Ravinder Agarwal , Machine learning techniques for medical diagnosis of diabetes using iris images, „Computer Methods and Programs in Biomedicine”, 157, 2018, s. 121–128, DOI: 10.1016/j.cmpb.2018.01.004, PMID: 29477420 [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ Alicja Regina Rudnicka i inni, Artificial intelligence-enabled retinal vasculometry for prediction of circulatory mortality, myocardial infarction and stroke, „The British Journal of Ophthalmology”, 2022, bjophthalmol–2022–321842, DOI: 10.1136/bjo-2022-321842, PMID: 36195457 [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ a b Karpov i Chmielewska 2008 ↓, s. 6.
- ↑ a b Szmukała-Rostovceva 2014 ↓, s. 18.
- ↑ Szmukała-Rostovceva 2014 ↓, s. 17–18.
- ↑ Karpov i Chmielewska 2008 ↓, s. 5.
- ↑ Jensen i Bodeen 2011 ↓, s. 24–25.
- ↑ a b c Karpov i Chmielewska 2008 ↓, s. 7.
- ↑ Jensen i Bodeen 2011 ↓, s. 27.
- ↑ a b Karpov i Chmielewska 2008 ↓, s. 8.
- ↑ Historia irydologii. Irydologia.vxm.pl. [dostęp 2017-07-24]. (pol.).
- ↑ Polskie Towarzystwo Irydologii i Homeopatii. PanoramaFirm.pl. [dostęp 2013-10-22]. (pol.).
Bibliografia
- Newman W. Dorland: Dorland’s Illustrated Medical Dictionary. Elsevier – Health Sciences Division, 1988. ISBN 0-7216-3154-1.
- Bernard Jensen, Donald V. Bodeen: Co Twoje oczy mówią o zdrowiu. Irydologia w praktyce. Białystok: Studio Astropsychologii, 2011. ISBN 978-83-7377-501-5.
- Marek Bardadyn: Irydologia dla wszystkich. Oko powie wszystko. Rozpoznawanie i leczenie chorób metodami naturalnymi.
- Sergiusz Karpov, Wiera Chmielewska: Irydologia w praktyce. Gliwice: Wydawnictwo „Złote Myśli”, 2008. ISBN 978-83-7582-490-2.
- Aliona Szmukała-Rostovceva: Irydologia zilustrowana. Praktyczny poradnik. Znaki irydologiczne na ponad 230 zdjęciach. Gdańsk: GWP, 2014. ISBN 978-83-60577-91-2.
Media użyte na tej stronie
Autor:
.
Oryginalnym przesyłającym był Fabiform z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0An iris chart used in iridology, left iris as viewed reflected in the mirror.
Autor:
The star of life overlaid with a caution symbol
Autor: Michael Reeve, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The iris of a human eye. 225 pixels square.
Autor:
.
Oryginalnym przesyłającym był Fabiform z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0An iris chart used in iridology, right iris as viewed reflected in the mirror.