Iryna Dobrianska

Iryna Dobrianska
Ірина Добрянська
Ilustracja
Iryna Dobrianska (1941)
Data i miejsce urodzenia

11 września 1892
Sanok

Data i miejsce śmierci

14 marca 1982
Lwów

Faksymile

Iryna Dobrianska, ukr. Ірина Добрянська, pol. Irena Dobrzańska (ur. 11 września 1892 w Sanoku, zm. 14 marca 1982 we Lwowie) – ukraińska nauczycielka, etnograf, badacz łemkowskiej kultury ludowej, aktywistka polityczna w przedwojennym Sanoku.

Życiorys

Była wyznania greckokatolickiego[1]. Uczyła się w szkole podstawowej w Sanoku, następnie w tamtejszym C. K. Gimnazjum (w charakterze prywatystki w 1909 VI klasę ukończyła jako chlubnie uzdolniona[2]), w Kołomyi i we Lwowie, które ukończyła w 1911. Od 1912 pracowała w firmie ubezpieczeniowej Dnister. Po I wojnie światowej przeniosła się do Przemyśla, gdzie zajęła się badaniami nad Łemkowszczyzną, gromadzeniem przedmiotów jej kultury i tradycji oraz kontynuowała naukę w przemyskim Seminarium Nauczycielskim do 1921. Dysponując egzaminem kwalifikacyjnym 1 września 1921 podjęła pracę nauczycielki w szkołach na tzw. Łemkowszczyźnie (m.in. w Międzybrodziu[1]), gdzie promowała pogląd o dominującej ukraińskiej proweniencji Łemków. W 1930 była współzałożycielką Muzeum Łemkowszyzna w Sanoku. W Sanoku była animatorką ukraińskiego życia narodowego, współpracowała razem z artystą Leonem Getzem, ks. Stepanem Wenhrynowyczem i burmistrzem Wanczyckim. W latach 30. była kierowniczką szkoły w Międzybrodziu[3].

Po 1939 kierownik powołanego przez władze niemieckie, przy ukraińskiej radzie miasta Muzeum Ukraińskiego w Sanoku. W latach 1941-1942 prowadziła badania archeologiczne razem z profesorem Wernerem Radigiem na stanowisku w Bachórzu.

W 1945 została przesiedlona do Ukraińskiej SRR, osiadła we Lwowie, gdzie pracowała w Muzeum Etnograficznym i Sztuki Przemysłowej. Tam też kontynuowała również swoje wcześniejsze prace dotyczące folkloru łemkowskiego. Była autorką wielu artykułów do ukraińskojęzycznego „Naszego Słowa” wydawanego w Polsce od 1956.

Była siostrzenicą prof. Włodzimierza Kulczyckiego i projektantką krypty grobowej Kulczyckich i Dobrzańskich o piramidalnym kształcie[4][5] na cmentarzu przy Cerkwi Świętej Trójcy w Międzybrodziu[6][7].

Publikacje

  • Хатні розписи українців західних Карпат (1964)
  • Настінний розпис Лемківщини (1968)

Przypisy

  1. ↑ a b Seweryn Lehnert: Spis nauczycieli publicznych szkół powszechnych i państwowych seminarjów nauczycielskich oraz spis szkół w okręgu szkolnym lwowskim obejmującym województwa lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. Lwów: Wydawnictwo Książek Szkolnych w Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego, 1924, s. 64.
  2. ↑ XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 67.
  3. ↑ Irena Dobrzańska: Archiwum miasteczek i wsi pow. sanockiego, leskiego, ustrzyckiego. Kwestionariusze z badania środowiska: Międzybródź. 1936, 1939, s. 2, 3.
  4. ↑ Tygodnik Podhalański nr 29, 2006 r..
  5. ↑ Parki krajobrazowe. sanok-przyroda.website.pl. [dostęp 2013-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (pol.).
  6. ↑ Cerkiewnik polski - karta obiektu nr 00452. cerkiewne.tematy.net. [dostęp 2013-08-08]. (pol.).
  7. ↑ Osobliwość międzybrodzkiej nekropolii. esanok.pl, 2013-08-04. [dostęp 2013-08-08]. (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Signature of Irena Dobrzańska (1939-05).jpg
Podpis Ireny Dobrzańskiej (1939)
Iryna Dobryanska (1941).jpg
Iryna Dobrianska (1941)