Isokaze (1939)

Isokaze (磯風)

Historia
Stocznia	Sasebo
Położenie stępki	25 listopada 1938
Wodowanie	19 czerwca 1939
Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby	30 listopada 1940
Los okrętu	uszkodzony przez lotnictwo 7 kwietnia 1945, samozatopiony
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa - 2031 ton, pełna - 2600 ton
Długość	118,5 m
Szerokość	10,8 m
Zanurzenie	3,8 m
Napęd
2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe, 2 śruby
Prędkość	35 węzłów
Zasięg	5000 Mm przy prędkości 18 w.
Uzbrojenie
6 dział 127 mm (3xII) 4 działka 25 mm plot (2xII) 8 wt 610 mm (2xIV), 16 torped 2 mbg, 16 bg - stan początkowy
Załoga	210

Isokaze (jap. 磯風 , いそかぜ , イソカゼ pol. "bryza")^[a] – niszczyciel japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej typu Kagerō z okresu II wojny światowej. Brał udział w działaniach od początku wojny na Pacyfiku, samozatopiony 7 kwietnia 1945 po uszkodzeniu przez samoloty amerykańskie podczas rajdu z pancernikiem „Yamato” w kierunku Okinawy (operacja Ten-Go).

Historia

"Isokaze” był dwunastym okrętem z typu dużych japońskich niszczycieli typu Kagerō (numer budowy 28). Był drugim okrętem o tej nazwie, oznaczającej „wiatr na plaży”, po niszczycielu z 1917 (czołowym okręcie typu Isokaze).

Stępkę pod budowę okrętu położono 25 listopada 1938 w Stoczni Marynarki w Sasebo, kadłub wodowano 19 czerwca 1939, a okręt wszedł do służby 30 listopada 1940^[1].

Służba

Po wejściu do służby „Isokaze” został przydzielony do 17 Dywizjonu (Kuchikutai) 1 Eskadry Niszczycieli (Suirai Sentai) 1 Floty – wraz z „Urakaze”, „Hamakaze” i „Tanikaze”. Pierwszym dowódcą był kmdr por. Shunichi Toyoshima^[2].

Skrót służby podczas II wojny światowej

Osłona lotniskowców dokonujących atak na Pearl Harbor (7 grudnia 1941), ataki lotnicze w południowo-wschodniej Azji, atak na Darwin (19 lutego 1942), rajd japoński na Ocean Indyjski (kwiecień 1942). Osłona lotniskowców w bitwie pod Midway (4-5 czerwca 1942). Działania w rejonie Wysp Salomona od sierpnia 1942 do lutego 1943: rejsy transportowe na Guadalcanal i inne wyspy, zadania eskortowe, osłona okrętów w bitwie koło wysp Santa Cruz (26 października 1942). Od grudnia działania w rejonie Nowej Georgii. 10 stycznia 1943 udział w zatopieniu amerykańskiego okrętu podwodnego USS „Argonaut”. Ewakuacja Guadalcanalu (luty 1943). Uszkodzenie przez lotnictwo 8 lutego 1943 - remont w Japonii od marca. Zadania eskortowe w rejonie zachodnich Wysp Salomona od lipca 1943. Bitwa pod Horaniu 17-18 sierpnia. Rejsy transportowe w tamtym obszarze. Bitwa pod Vella Lavella (6-7 października 1943). Uszkodzenie na minie koło Kaviengu 4 listopada, remont i przezbrojenie w Japonii od listopada do stycznia 1944. Zadania eskortowe, po czym osłona lotniskowców w bitwie na Morzu Filipińskim (czerwiec 1944), osłona zespołu adm. Kurity w bitwy o Leyte (październik 1944), potem operacje w rejonie Filipin. Udział w operacji Ten-gō - samozatopiony 7 kwietnia 1945 po ciężkim uszkodzeniu przez amerykańskie lotnictwo na południe od Nagasaki.

Działania lotniczo-morskie pierwszego etapu wojny, 1941-1942

W pierwszym okresie II wojny światowej na Pacyfiku, „Isokaze” osłaniał lotniskowce japońskiego Zespołu Uderzeniowego adm. Chūichi Nagumo, począwszy od ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941. W styczniu 1942 eskortował lotniskowce z Japonii do wysuniętej bazy Truk, po czym osłaniał je podczas ataków na Rabaul i Kavieng (20-23 stycznia 1942), ataku na Darwin w Australii (19 lutego), Zatokę Staring na Celebes (21 lutego), Cilacap (5 marca) i podczas rajdu na Ocean Indyjski (27 marca-kwiecień 1942). W międzyczasie, 7 marca osłaniał pancerniki „Kongō” i „Haruna” bombardujące Wyspę Bożego Narodzenia^[2].

10 kwietnia 1942 17. Dywizjon został przydzielony do 10. Eskadry Niszczycieli 1. Floty Powietrznej. Od 27 kwietnia „Isokaze” był dokowany w Kure. Następnie, 4-5 czerwca 1942 brał udział w osłonie lotniskowców podczas bitwy pod Midway. Wraz z „Hamakaze” ratował rozbitków z tonącego lotniskowca „Sōryū”^[2].

Rejon Wysp Salomona, 1942-1943

Rejon działań 1942-1943 (baza Truk leży ok. 1300 km na północ od Rabaulu)

14 lipca 10. Eskadra Niszczycieli została podporządkowana 3. Flocie. W sierpniu okręt został skierowany na obszar walk toczonych wokół Guadalcanalu w archipelagu Wysp Salomona, bazując głównie w Rabaulu. 24 sierpnia w nocy wziął udział w bombardowaniu lotniska Henderson Field na Guadalcanalu. 25 sierpnia, podczas lotniczo-morskiej bitwy koło wschodnich Salomonów eskortował transport wojska na Guadalcanal, który nie doszedł jednak do celu. 27 i 28 sierpnia uczestniczył w odwołanych rejsach zaopatrzeniowych na Guadalcanal. Podczas rejsu w celu ewakuacji załogi wyspy Goodenough (wyspy d’Entrecasteaux) 10-11 września 1942, przerwanego na skutek ataków lotnictwa, został powierzchownie uszkodzony bliskimi trafieniami bomb^[2]. W tym okresie też pełnił zadania eskortowe w rejonie Rabaul-Shortland. 25-27 września wraz z „Mochizuki” ewakuował rozbitków z niszczyciela „Yayoi” z wyspy Normanby (wyspy d’Entrecasteaux). Brał udział w powietrzno-morskiej bitwie koło wysp Santa Cruz 26 października 1942, eskortując okręty zespołu awangardy admirała Abe^[2].

Pomiędzy 2-7 listopada „Isokaze” eskortował lotniskowiec „Zuihō” i krążownik „Kumano” z Truk do Japonii (wraz z „Hamakaze”), po czym został tam dokowany w celu remontu. 22 listopada nowym dowódcą został kmdr ppor. Sumiya Kamiura (poprzednio dowódca „Hatsuyuki”). 5 grudnia okręt przybył z powrotem do bazy Truk (eskortując krążowniki „Haguro” i „Myōkō” dostarczające żołnierzy na Truk, następnie do Rabaulu). Pełnił następnie zadania eskortowe, w tym 16-20 grudnia eskortował lotniskowiec „Jun'yō” z Truk w osłonie transportów żołnierzy na Wewak i Madang. Eskortując konwój z Rabaulu do Lae na północy Nowej Gwinei, 10 stycznia 1943 wraz z „Maikaze” zatopił amerykański okręt podwodny USS „Argonaut”. Biorąc udział w rejsie zaopatrzeniowym na Guadalcanal, został 15 stycznia lekko uszkodzony bliskimi trafieniami bomb podczas ataku lotniczego. Po rejsach zaopatrzeniowych do zatoki Rekata (wyspa Santa Isabel) i na Kolombangarę, brał udział w ewakuacji garnizonu Guadalcanalu 1 i 4 lutego 1943^[2].

8 lutego, podczas rejsu ewakuacyjnego z Wysp Russella został uszkodzony przez lotnictwo - trafiony bombą w rufę (10 zabitych). Po naprawach w Rabaulu i Truk, w dniach 22-29 marca eskortował transportowiec samolotów „Keiyo Maru” z Truk do Japonii, po czym był dokowany i remontowany w Kure. W lipcu eskortował zespół floty z Japonii do Truk, po czym wypełniał zadania eskortowe w tamtym rejonie, eskortując głównie krążowniki między Truk i Rabaulem. 21-22 lipca eskortował transportowiec wodnosamolotów „Nisshin” w rejsie transportowym na Shortland, po czym brał udział w ratowaniu rozbitków po zatopieniu „Nisshin” przez lotnictwo^[2]..

17-18 sierpnia wziął udział w osłonie desantu w Horaniu na północy wyspy Vella Lavella, podczas którego doszło do starcia z amerykańskimi niszczycielami pod Horaniu (mimo niewielkich strat japońskich, akcja zakończyła się pomyślnie). W ciągu dalszych miesięcy uczestniczył w dalszych nocnych rejsach transportowych w tamtym obszarze (Tuluvu, Buka). 26 sierpnia osłaniał ewakuację bazy w zatoce Rekata, a 28 września i 2 października - Kolombangary. W nocy 6-7 października uczestniczył w starciu z amerykańskimi niszczycielami koło Vella Lavella, w składzie zespołu osłony^[2].

1 listopada 1943 nowym dowódcą został kmdr ppor. Saneho Maeda (poprzedni dowódca „Ikazuchi”). Okręt następnie eskortował konwój z Truk do Kaviengu, gdzie 4 listopada odniósł umiarkowane uszkodzenia na minie (ograniczenie prędkości do 16 węzłów), lecz zdołał powrócić do Truk^[2]. Pomiędzy 12-18 listopada wraz z uszkodzonym niszczycielem „Shiratsuyu” powrócił do Japonii, po czym był remontowany w Kure (prawdopodobnie wówczas wieża nr 2 dział 127 mm została zamieniona przez 2 potrójne stanowiska działek plot 25 mm)^[2]. Około połowy 1943 roku na niszczycielach tego typu zamieniano też dwa dotychczasowe podwójnie sprzężone działka 25 mm na śródokręciu na potrójnie sprzężone oraz dodawano jedno podwójne stanowisko przed mostkiem^[3].

Działania lotniczo-morskie końcowego etapu wojny, 1944-1945

Po remoncie, w dniach 6-26 stycznia 1944 eskortował transportowiec „Asaka Maru” z Yokosuki przez atole Enewetak i Kwajalein do Truk. Zajmował się następnie zadaniami eskortowania sił floty i konwojów, głównie w rejonie Truk - Palau - Lingga^[2].

W dniach 19-20 czerwca 1944 brał udział w lotniczo-morskiej bitwie na Morzu Filipińskim, w eskorcie Zespołu A admirała Ozawy. Ratował podczas niej rozbitków ze storpedowanego lotniskowca „Taihō”. Od lipca do października pełnił zadania eskortowe, głównie osłaniał japońskie pancerniki pomiędzy Japonią, Kure i Lingga^[2].

W dniach 23-25 października 1944 wziął udział w bitwie o Leyte, eskortując 1 Uderzeniowy Zespół Dywersyjny adm. Kurity. 25 października w starciu tej bitwy koło Samar brał udział w ataku torpedowym na amerykańskie lotniskowce eskortowe i w zatopieniu niszczyciela USS „Johnston”. Po bitwie powrócił do Brunei, w którym rejonie następnie operował. 9-12 listopada eskortował z Brunei siły floty osłaniające operację transportową na Leyte na Filipinach. 15 listopada 17. Dywizjon został przydzielony do 2. Eskadry Niszczycieli II Floty. Eskortując następnie siły floty z Brunei do Kure (16-24 listopada), 21 listopada uratował 91 rozbitków ze storpedowanego pancernika „Kongō”^[2]. 28-29 listopada eskortował lotniskowiec „Shinano” z Yokosuki, po czym po jego storpedowaniu pomagał ratować rozbitków. Od 31 grudnia eskortował z Moji konwój HI-87 z lotniskowcem „Ryūhō” na Formozę, po czym 8 stycznia 1945 eskortował uszkodzony w kolizji niszczyciel „Hamakaze” do Mako na Peskadorach. Pomiędzy 12-18 stycznia powrócił z lotniskowcem „Ryuho” do Kure. Do marca przebywał następnie na Morzu Wewnętrznym^[2].

Ciężko uszkodzony 7 kwietnia 1945 roku przez samoloty z lotniskowców amerykańskiego zespołu Task Force 58 podczas rajdu eskadry wiceadmirała Seiichi Itō z pancernikiem „Yamato” w kierunku Okinawy (operacja Ten-gō). Uszkodzony bliskim wybuchem bomby, stracił sterowność (20 zabitych, 54 rannych). 285 rozbitków wraz z dowódcami okrętu i 17. Dywizjonu (kmdr Kiichi Shintani) przejął niszczyciel „Yukikaze”, po czym dobił „Isokaze” ogniem artylerii. Zatonął 150 mil na południowy wschód od Nagasaki, w rejonie pozycji ^[2]. 25 maja 1945 został oficjalnie skreślony z listy floty^[2].

Dowódcy:

1. kmdr por. Masashichi Shirahama - 30 listopada 1940 - 25 lutego 1941
2. kmdr por. Kenma Isogu - 25 lutego 1941 - 10 września 1941
3. kmdr por. Shunichi Toyoshima - 10 września 1941 - 22 listopada 1942
4. kmdr ppor. Junnari Kamiura - 22 listopada 1942 - 1 listopada 1943
5. kmdr ppor. Saneho Maeda - 1 listopada 1943 - 7 kwietnia 1945

Dane techniczne

Opis konstrukcji i szczegółowe dane - w artykule niszczyciele typu Kagerō. Poniżej dane ogólne dla niszczycieli tego typu.^[3]

• wyporność:
  • standardowa: 2033 t
  • pełna: ok. 2600 t
• wymiary:
  • długość całkowita: 118,5 m
  • długość na linii wodnej: 116,2 m
  • szerokość: 10,8 m
  • zanurzenie: 3,8 m
• napęd: 2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe (ciśnienie pary 30 at), 2 śruby
• prędkość maksymalna: 35 w.
• zasięg: 5000 mil morskich przy prędkości 18 w.
• zapas paliwa: 500 t.
• załoga: 240

Uzbrojenie i wyposażenie:

• po wejściu do służby:
  • 6 dział 127 mm w wieżach dwudziałowych (3xII).
    • Długość lufy – L/50 kalibrów, kąt podniesienia 55°
  • 4 działka przeciwlotnicze 25 mm Typ 96 (2xII)
  • 8 wyrzutni torpedowych 610 mm (2xIV, 16 torped Typ 93)
  • 2 miotacze bomb głębinowych (16 bomb głębinowych)

• od końca 1943:
  • 4 działa 127 mm (2xII)
  • 14-28 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96 (4xIII, 1xII, 0-14xI, ilość zwiększana podczas wojny)
  • 4 wkm plot 13,2 mm
  • 8 wyrzutni torpedowych 610 mm (2xIV)
  • 4 miotacze bomb głębinowych (36 bomb głębinowych)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Allyn D. Nevitt: IJN Isokaze: Tabular Record of Movement (ang.) w serwisie Imperial Japanese Navy Page (dostęp: 21-02-2009)
• (ros.) W. Daszjan (В.Дашьян): Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Japonii. Czast 2 (Корабли Второй мировой войны. ВМС Японии. Часть 2), seria Morskaja Kollekcja 7/2004