Issa Plijew

Issa Plijew

Исса Александрович Плиев

(c) Mil.ru, CC BY 4.0
generał armii
Data i miejsce urodzenia	25 listopada 1903 Stary Batakojurt, Osetia Północna, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	6 lutego 1979 Ordżonikidze, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1922–1979
Siły zbrojne	Armia Czerwona, Armia Radziecka
Stanowiska	dowódca: 9. Armii Zmechanizowanej, 13. i 4. Armii Ogólnowojskowej, Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Moskwą, bitwa stalingradzka, Operacja Bagration wojna radziecko-japońska; Kryzys kubański
Odznaczenia

Pomnik gen. Issy Plijewa w stolicy Osetii Północnej – Władykaukazie

Issa Aleksandrowicz Plijew, ros. Исса Александрович Плиев (ur. 12 listopada^?/ 25 listopada 1903 we wsi Stary Batakojurt w Północnej Osetii, zm. 6 lutego 1979 w Moskwie; według innych danych zm. 2 lutego 1979 w Ordżonikidze) – radziecki dowódca wojskowy, generał armii, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1944, 1945) i Bohater Mongolii, zastępca członka Komitetu Centralnego KPZR (1961–1966), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2., 3., 4., 5., 6., 7. i 8. kadencji.

Życiorys

Służbę w Armii Czerwonej pełnił od 1922. Ukończył Leningradzką Oficerską Szkołę Kawalerii w 1926. W 1933 ukończył studia w Akademii Wojskowej im. M. Frunzego, a w 1941 – studia w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego ZSRR. W 1949 ukończył wyższy kurs akademicki przy Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego ZSRR.

W latach 1926–1930 był dowódcą kursu w szkole kawalerii w Krasnodarze. W latach 1933–1936 był szefem wydziału operacyjnego sztabu 5 Dywizji Kawalerii. W latach 1936–1938 był doradcą w Mongolskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej. We wrześniu 1939 dowodził pułkiem w składzie 6. Dywizji Kawalerii Frontu Białoruskiego.

Od początku wojny z Niemcami był dowódcą 3 Gwardyjskiej Dywizji Kawalerii, która od sierpnia do grudnia 1941 wykonywała śmiałe rajdy na tyły niemieckiej Grupy Armii „Środek”, walczącej na Smoleńszczyźnie oraz pod Moskwą. Od grudnia 1941 dowodził 2 Gwardyjskim Korpusem Kawalerii, od sierpnia 1942 – 5., a następnie kolejno 3. i 4. Gwardyjskimi Korpusami Kawalerii. Od listopada 1944 był dowódcą 1 Grupy Konno-Zmechanizowanej – kolejno na Frontach: Zachodnim, Południowym, Południowo-Zachodnim, Stepowym, 3. Ukraińskim, 1. Białoruskim, 2. Ukraińskim i Zabajkalskim. Dowodzone przez niego wojska brały udział w bitwach pod Moskwą i Stalingradem oraz w operacjach: Melitopolskiej, Odeskiej, Białoruskiej, Budapeszteńskiej i Praskiej, następnie w wojnie z Japonią. Związki taktyczne pod jego dowództwem były 20-krotnie wyróżniane w rozkazach radzieckiego Naczelnego Dowództwa. Za umiejętne kierowanie wojskami podczas forsowania Bugu oraz w operacji Odeskiej otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego (16 kwietnia 1944). Drugi tytuł Bohatera Związku Radzieckiego został mu nadany za dowodzenie 1 Grupą Konno-Zmechanizowaną w czasie operacji Mandżurskiej (8 września 1945).

Po wojnie generał Plijew dowodził armiami (w latach 1946–1955). Od lipca 1946 był dowódcą 9 Armii Zmechanizowanej Południowej Grupy Wojsk AR w Rumunii. Od lutego 1947 dowodził 13 Armią w Przykarpackim Okręgu Wojskowym. Po ukończeniu wyższych kursów akademickich w Akademii Sztabu Generalnego od kwietnia 1949 był dowódcą 4 Armii Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego. Od 1955 do 1958 był pierwszym zastępcą dowódcy, a od kwietnia 1958 do 1968 – dowódcą Północno-kaukaskiego Okręgu Wojskowego. Od czerwca 1968 był doradcą-inspektorem w Grupie Generalnych Inspektorów Ministerstwa Obrony ZSRR.

2 czerwca 1962 dowodził stłumieniem protestu robotniczego w Nowoczerkassku w obwodzie rostowskim. W październiku 1962 kierował Operacją "Anadyr" rozmieszczenia radzieckich wojsk na Kubie.

Od 1926 członek WKP(b), w latach 1961–1966 zastępca członka Komitetu Centralnego KPZR, deputowany do Rady Najwyższej ZSRR od 2. do 8. kadencji.

Autor wspomnień z okresu służby wojskowej: "Pod gwardyjskim sztandarem", "Drogami wojny", "Koniec Armii Kwantuńskiej" oraz "Przez Gobi i Chingan".

Zmarł nagle w Moskwie. Pochowany został w mieście Ordżonikidze (obecnie Władykaukaz).

Awanse

• generał major – 11 września 1941
• generał porucznik – 29 października 1943
• generał pułkownik – 29 maja 1945
• generał armii – 27 kwietnia 1962

Odznaczenia

• Order Lenina – sześciokrotnie
• Order Rewolucji Październikowej
• Order Czerwonego Sztandaru – trzykrotnie
• Order Suworowa I stopnia – dwukrotnie
• Order Kutuzowa I stopnia
• Medal „Za obronę Moskwy”
• Medal „Za wyzwolenie Pragi”
• Medal „Za zwycięstwo nad Japonią”
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Bohater Mongolii (1971, Mongolia)
• Order Suche Batora – trzykrotnie (Mongolia)
• Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
• Order Czerwonego Sztandaru (ČSSR)
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (Polska)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Komandor Legii Zasługi (Commander Legion of Merit, USA)

Bibliografia

• BolesławB. Potyrała BolesławB., HieronimH. Szczegóła HieronimH., Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935–1991, Zielona Góra: Wyd. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, 1997, ISBN 83-86832-23-1, OCLC 835148265 .
• BolesławB. Potyrała BolesławB., WładysławW. Szlufik WładysławW., Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940-1991, Częstochowa: WSP, 2001, ISBN 83-7098-662-5, OCLC 831020923 .
• Radziecka Encyklopedia Wojskowa, t. VI
• "Krasnaja zwiezda", 8 lutego 1979, s. 2
• Плиев Исса Александрович, Герои страны (ros.) [dostęp 27 lipca 2011]
• Плиев Исса Александрович, Проект ХРОНОС (ros.) [dostęp 27 lipca 2011]