Italo Alighiero Chiusano

Italo Alighiero Chiusano
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia10 czerwca 1926
Wrocław
Data i miejsce śmierci15 lutego 1995
Frascati
Zawód, zajęciedziennikarz, krytyk literacki
Narodowośćwłoska
Wyznaniekatolickie

Italo Alighiero Chiusano (ur. 10 czerwca 1926 we Wrocławiu, zm. 15 lutego 1995 we Frascati) − włoski krytyk literacki, pisarz, eseista, dziennikarz, prawnik, germanista, poliglota.

Życiorys

Chiusano urodził się we Wrocławiu na Śląsku, który należał wówczas do Niemiec[1]. Rodzice byli Włochami: ojciec był dyplomatą pochodzącym z Pinerolo, matka pochodziła z Turynu. Dzieciństwo i okres młodzieńczy spędził podróżując z rodziną. Chiusano mieszkali czasowo w szeregu miast europejskich: Wrocławiu, Ajaccio na Korsyce, Stuttgarcie i Rotterdamie. Czasowo rodzina mieszkała również w Brazylii w São Paulo, gdzie Chiusano ukończył szkołę średnią. Następnie studiował w Rzymie, gdzie w 1948 obronił pracę magisterską z prawa. Na początku lat 50. XX w. rozpoczął pracować jako dziennikarz, pisząc i tłumacząc scenariusze słuchowisk. Był poliglotą władającym językami: włoskim, niemieckim, francuskim, angielskim, hiszpańskim i portugalskim. Znał literaturę niemiecką[2].

W 1964 ożenił się z Leylą Givonetti, z którą miał dwoje dzieci: syna Mattię i córkę Agatę.

Twórczość

Beletrystyka

Jest autorem powieści historycznych:

Eseistyka i krytyka literacka

W 1976 Chiusano opublikował Historię współczesnego teatru niemieckiego (wł. Storia del teatro tedesco moderno), zaś w 1981 Życie Goethego (wł. Vita di Goethe)[1]. W 1984 wydał Literatur, stanowiący wybór blisko dwustu szkiców dotyczących literatury niemieckiej. Kolejny zbiór esejów Altre lune, opublikowany w 1987 zawierał teksty dotyczące pisarzy niemieckich, angielskich, rosyjskich, hiszpańskich i latynoskich. Dwa szkice poświęcił włoskim poetom: Mario Luziemu i Giorgio Caproniemu. Pisał także sztuki teatralne: w 1981 powstała Le notti della Verna, zaś w 1982 Il sacrilegio. Chiusano napisał również sztukę o św. Maksymilianie Kolbe zatytułowaną Kolbe[4].

Dziennikarstwo

Chiusano współpracował z redakcją turyńskiej La Stampy (wkładka literacka „Tuttolibri”). Szereg lat publikował także na stronach dedykowanych kulturze watykańskiego L’Osservatore Romano. Na łamach La Repubblica publikował szkice o pisarzach i poetach niemieckojęzycznych[1]: Thomasu Bernhardzie, Heinrichu Böllu, Goethem, Schillerze, Kleiście, Fontanim, Musilu, Schnitzlerze, Mannie, Dürrenmattie.

Scenariusze

Tworzył również scenariusze telewizyjne. Kilka filmów w oparciu o scenariusze Chiusano powstało dla sieci RAI w latach 70. i 80. XX wieku. Inspiracją dla tych obrazów były wielkie postacie świata literatury[5]:

Poezja

Chiusano jest autorem dwóch tomików poezji: Bacche amare oraz Preghiere selvatiche, opublikowanych odpowiednio w 1987 i 1994[1].

Nagrody i uznanie

W 1979 Chiusano otrzymał nagrodę Campiello za powieść L'ordalia[6]. W tym samym roku rząd RFN uhonorował go Nagrodą Inter Nationes[7]. W 1987 odznaczony został Medalem Musil przez rodzinne miasto Roberta Musila Klagenfurt am Wörthersee[8]. Za Consideratemi un sogno otrzymał w 1995 Nagrodę im. Ugo Bettiego[9]. Władze miasta Frascati dedykowały Chiusano nagrodę, stanowiącą część Narodowej Nagrody Poetyckiej «Frascati»[10]. W 1985 pisarz był autorem tekstu Drogi Krzyżowej odczytanej w obecności papieża Jana Pawła II w rzymskim Koloseum[11].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Italo Alighiero Chiusano (wł.). www.treccani.it. [dostęp 2013-12-03].
  2. ↑ Italo Chiusano (wł.). www.fidae.it. [dostęp 2013-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
  3. ↑ Emanuela Zanotti: La sconfitta è un dramma che non perdona chi vince (wł.). www.emanuelazanotti.it, 1982-07-24. [dostęp 2013-12-03].
  4. ↑ Italo A. Chiusano biografia (wł.). www.zam.it. [dostęp 2013-12-03].
  5. ↑ Italo Alighiero Chiusano (1926–1995) (ang.). www.imdb.com. [dostęp 2013-12-03].
  6. ↑ Opere premiate nelle precedenti edizioni (wł.). www.premiocampiello.org. [dostęp 2013-12-03].
  7. ↑ Italo Alighiero Chiusano (wł.). www.castelvecchieditore.com. [dostęp 2013-12-03].
  8. ↑ La Medaglia a Chiusano come studioso di Musil (wł.). www.repubblica.it, 1987-12-04. [dostęp 2013-12-03].
  9. ↑ 1995 – IX Edizione (wł.). www.ugobetti.it. [dostęp 2013-12-03].
  10. ↑ Premio Nazionale di Poesia Frascati (wł.). www.basc.it. [dostęp 2013-12-03].
  11. ↑ Droga Krzyżowa w Koloseum. W: Grzegorz Polak (pod red.): Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. T. VI. Edipresse, 2005. ISBN 83-7477-035-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Chiusano-portrait.jpeg
Portrait of Italo Alighiero Chiusano