Ivan Illich

Ivan Illich
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 września 1926
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 2002
Brema

Ivan Illich (ur. 4 września 1926 w Wiedniu, zm. 2 grudnia 2002 w Bremie) – austriacki filozof i krytyk współczesnego społeczeństwa z pozycji anarchistycznych. Zyskał sławę negując powszechnie uznane autorytety i stanowiska dotyczące takich problemów jak: edukacja, system opieki zdrowotnej, zatrudnienie, energetyka, rozwój ekonomiczny i płeć.

Życiorys

Ivan Illich był synem inżyniera, matka była Żydówką, przez co w roku 1941 usunięto go ze szkoły. Studiował teologię i filozofię na uczelniach we Florencji, Rzymie i w Salzburgu. Napisał doktorat na temat poglądów Arnolda Toynbeego. W latach 1952–1969 był kapłanem kościoła katolickiego. Od 1956 był wicerektorem Uniwersytetu Katolickiego w Portoryko. W 1961 założył placówkę naukowo-badawczą i kształceniową: Centrum Dokumentacji Międzykulturowej (CIDOC) w Cuernavaca (Meksyk). Placówka ta przygotowywała też przyszłych misjonarzy katolickich. Początkowo był wspierany przez władze kościelne, lecz z czasem jego poglądy ewoluowały, ostatecznie utracił wsparcie Kościoła i porzucił kapłaństwo[1][2][3].

W latach 70. i na początku lat 80. opublikował siedem książek, w których przedstawił krytykę głównych instytucji społeczeństw uprzemysłowionych. Uważał, że instytucje te realizują cele przeciwne do pierwotnie założonych. W roku 1982 ukazała się kolejna książka pod tytułem Gender dyskutująca tematykę płci i rodziny w kontekście pracy. W kolejnych latach publikował eseje, artykuły na bardzo różnorodne tematy związane z szeroko rozumianą kulturą[1][2][3].

W 1983 zdiagnozowano u Ivana Illicha raka ucha wewnętrznego, nie korzystał jednak z tradycyjnej pomocy medycznej, odmówił operacji i znieczulania bólu jaki doznawał z tego powodu. Choroba oszpeciła mu twarz. Ostatecznie, będąc w pełni aktywności, zmarł w 2002[1][2][3].

Tłumaczenia prac na język polski

  • Celebrowanie świadomości, wstęp Erich Fromm, Poznań 1994, Dom Wydawniczy Rebis, ISBN 83-7120-057-9 (Celebration of Awareness 1970)
  • Społeczeństwo bez szkoły wyd. I: wstęp Bogdan Suchodolski, Warszawa 1976, Państwowy Instytut Wydawniczy, seria Biblioteka Myśli Współczesnej; wyd. II pt. Odszkolnić społeczeństwo, tłum. Łukasz Mojsak, wstęp Piotr Laskowski, posłowie: ze Zbigniewem Liberą rozmawia Jan Sowa, Warszawa 2010, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, ISBN 978-83-62418-03-9 (Deschooling Society 1971)

Przypisy

  1. a b c Ivan Illich, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-05-06] (ang.).
  2. a b c Ivan Illich. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. Soylent Communications. [dostęp 2019-05-06]. (ang.).
  3. a b c Ivan Illich Facts. [w:] YourDictionary, Encyclopedia of World Biography [on-line]. Gale Group, Inc., 2010. [dostęp 2019-05-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Anarchy-symbol.svg
Anarchy symbol - Basic traditional circumscribed "A" anarchy symbol based on File:Anarchy symbol neat.png
BlackFlagSymbol.svg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jsymmetry z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC BY 3.0

The black flag, a traditional anarchist and pirate symbol. Use it for any purposes whatsoever.

-Jonathan Spangler / en:User:jsymmetry
I.I.jpg
Autor: Adrift Animal, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ivan Illich