Iwan Osipowicz de Witt
Iwan Osipowicz de Witt - portret (1823-1825), Państwowe Muzeum Ermitażu | |
generał | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | wojny napoleońskie |
Odznaczenia | |
Iwan Osipowicz de Witt (ros. Иван Осипович де Витт) właściwie Jan de Witte (ur. 3 czerwca?/ 14 czerwca 1781 w Kamieńcu Podolskim, zm. 21 czerwca 1840 Petersburgu) – rosyjski generał kawalerii, warszawski gubernator wojenny od 1831, hrabia.
Życiorys
Był synem polskiego komendanta twierdzy w Kamieńcu Podolskim Józefa Zefiryna de Witte i jego żony Zofii Glavani. Po rozwodzie z jego ojcem, matka poślubiła Szczęsnego Potockiego targowiczanina. Ojciec Jana przeszedł na rosyjską służbę, ale zarówno on jak i syn do końca życia pozostali katolikami. W 1792 zapisany do Gwardii Cesarskiej. Po ukończeniu nauki w szkołach wojskowych mianowany oficerem. Szybko awansował. Brał udział w wojnach napoleońskich. Ranny w bitwie pod Austerlitz w 1805. W 1807 zdymisjonowany, zwerbowany działał jako agent polskiego wywiadu w Rosji. W 1809 przeszedł na stronę Napoleona, formalnie jako oficer liniowy, faktycznie oficer wywiadu. Przewerbowany przez rosyjski kontrwywiad, działał wielostronnie, dla potrzeb Rosji, Francji, Polski. W czerwcu 1812 powrócił do wojska rosyjskiego i wziął udział w wojnie obronnej z Napoleonem. Brał udział w kampaniach: saskiej i francuskiej 1813-1814. W 1818 generał major - dowódca Brygady Kawalerii, faktycznie awansowany za szpiegowanie ruchów rewolucyjnych na Ukrainie (późniejsi dekabryści) i w Polsce.
W 1823 został dowódcą III Korpusu Rezerwowego Kawalerii. Wziął udział w wojnie rosyjsko-tureckiej 1828-1829. Od 1829 w świcie cesarskiej, generał pułkownik (broni). Od 1831 dowódca Korpusu. Na czele podporządkowanego korpusu brał udział w tłumieniu powstania listopadowego. W czasie szturmu Warszawy w 1831 ranny na Woli w kolano.
10 września 1831 mianowany warszawskim gubernatorem wojennym; przewodniczył śledztwom i sądom nad powstańcami. W 1833 na polecenie namiestnika Królestwa Polskiego feldmarszałka Iwana Paskiewicza powołał w Warszawie Komisję Śledczą dla Przestępców Politycznych, przemianowaną w 1834 na Komisję Śledczą przy naczelnym Dowódcy Armii Czynnej i Naczelniku Królestwa Polskiego. Do jej zadań należało tropienie konspiracji politycznej w Królestwie Polskim i jej powiązań zagranicznych. Zasłynął z bezwzględności i okrucieństwa. Stracił łaski cara z powodu nadużyć i skandalicznego prowadzenia się, ukoronowanego romansem z Karoliną Sobańską. W 1838 mianowany inspektorem rezerw kawalerii. Pogardzony przez Rosjan, zmarł w Petersburgu.
Bibliografia
- Витт граф Иван Осипович
- Stała Komisja Wojenno-Śledcza, AGAD, opis zespołu, wstęp. baza.archiwa.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-17)].
- Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003
- H.P. Kosk Generalicja polska t. 2 wyd. Oficyna Wydawnicza „Ajaks” Pruszkow 2001 ISBN 83-87103-81-0
Media użyte na tej stronie
Rank insignia of the Imperial Russian Army, here "General of the branch" – shoulder board 1909-1917 for officers of infantry, cavalry, 1st and 2nd Guard-Infantry-Division (excepted chief squadron / company) and Guard-Cavalry-Regiment. This shoulder board was also used for the ranks General of infantry, General of cavalry, and from 1904 General of artillery.
Rank insignia of the Imperial Russian Army, here "General of the branch" – shoulder board 1909-1917 for officers of infantry, cavalry, 1st and 2nd Guard-Infantry-Division (excepted chief squadron / company) and Guard-Cavalry-Regiment. This shoulder board was also used for the ranks General of infantry, General of cavalry, and from 1904 General of artillery.
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Order Świętego Aleksandra Newskiego
Baretka Orderu św. Anny.
Baretka Orderu św. Jerzego
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
Baretka pruskiego Orderu Pour le Mérite.
Autor: Reliavech, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barette de l'ordre de Saint-André (Russie impériale).
Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie)
Venerable Order of Saint John (UK) ribbon. New image uploaded over old version, to include miniature cross worn on ribbon. For example, see here
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce del'Ordine dell'Aquila Rossa del Regno di Prussia (Germania)
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Kawalera 2. klasy Królewskiego Orderu Miecza