Iza Norska

Iza Norska
Ilustracja
Iza Norska
Imię i nazwisko

Izabela Balbina Bialer

Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1899
Łódź

Data i miejsce śmierci

marzec 1984
Henley-on-Thames

Zawód

aktorka filmowa, skrzypaczka

Współmałżonek

Henryk Kronman
Ronnie Arnold

Iza Norska, właściwie Izabela Balbina Bialer[1] (ur. 8 kwietnia 1899 w Łodzi, zm. w marcu 1984 w Henley-on-Thames[1][2]) – polska aktorka filmowa[1].

Życiorys

Urodziła się w rodzinie łódzkich fabrykantów i filantropów. Jej ojciec, Bialer Icchak Meir[3], był długoletnim (1923–1936) członkiem Rady Miejskiej m. Łodzi z ramienia syjonistów, wieloletnim wiceprezesem łódzkiego Komitetu Miejskiego i członkiem Komitetu Centralnego polskich syjonistów, właścicielem fabryki taśm i koronek przy ul. Wólczańskiej 128 w Łodzi.

Norska wraz z siostrą, Pauliną, studiowała w Berlinie w tamtejszym konserwatorium muzycznym. Tu stały się znane w środowisku berlińskiej bohemy jako „Blondynki z Łodzi”, prowadząc bujne życie towarzyskie. Tu też zagrała po raz pierwszy, pod pseudonimem „Iza Norska”, w niemieckim filmie wcielając się w rolę femme fatale. Syn Norskiej w swojej biografii napisał „It was not a succsess”. Gdy wieści o ich dość swobodnym zachowaniu, jak na wywodzące się tradycyjnego żydowskiego domu kobiety, dotarły do ojca, ten twardo zażądał powrotu do domu, czemu obie się podporządkowały[4].

W Polsce wystąpiła w dwóch filmach, używając ponownie swego berlińskiego pseudonimu, 9.25 Przygoda jednej nocy[1] (1929) i Karuzela życia[1] (1930), w obu kreując jedne z głównych ról, po czym zakończyła karierę filmową. Na scenie teatralnej nigdy nie zaistniała.

Jej mężem, od ok. 1931 r., był Henryk Kronman, dziennikarz i współwłaściciel łódzkiego dziennika „Głos Poranny” (zmarł nagle w październiku 1937 r. w Paryżu na zawał serca[5][6]). Mieszkali wraz z jedynym dzieckiem, synem Michałem, w kamienicy przy ul. H. Sienkiewicza 33 w Łodzi.

Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 r. Iza Norska wraz z synem Michałem zdołała wyjechać przez Wiedeń[7] do Iraku[8], gdzie już wcześniej mieszkała jej siostra Paulina (Pessa; dama dworu królowej Iraku i jej doradczyni w sprawach mody europejskiej), zamężna z Maxem Makowskim (znanym tam jako „pasza Makowski”), nadwornym lekarzem dworu irackiego.

Niedługo po wojnie wyszła po raz drugi za mąż za Ronni’ego Arnolda.

Filmografia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Iza Norska w bazie filmpolski.pl
  2. ↑ England & Wales Deaths, 1837-2006. Family Search. [dostęp 2019-02-11].
  3. ↑ Kempa Andrzej, Szukalak Marek, Żydzi dawnej Łodzi, Słownik biograficzny; tom I, s. 29 (hasło „Bialer Icchak Meir”). Autorzy podają, że data i miejsce jego śmierci jest nieznane, że prawdopodobnie przed wojną wyjechał do Palestyny. Według autobiografii wnuka (Michael Arnold, A Game with Dice, s. 13) został zamordowany przez żołnierzy niemieckich w holu swojego mieszkania przy ul. Piotrkowskiej 166, broniąc go przed ich próbą jego ograbienia.
  4. ↑ Michael Arnold, A Game with Dice, s. 3.
  5. ↑ Nekrologi w: „Głos Poranny” z 29 X 1937
  6. ↑ Michael Arnold, A Game with Dice, s. 1. Jego ciało sprowadzono do Łodzi i pochowano na cm. przy ul. Brackiej („Ilustrowana Republika”, 30 X 1938).
  7. ↑ Michael Arnold, A Game with Dice, s. 14–15. Zdołała wyjechać, gdyż wśród członków niemieckiej wojskowej administracji Łodzi znalazł się oficer, który znał ją z pobytu w Berlinie.
  8. ↑ Michael Arnold. A Game with Dice, s. 1–33.

Bibliografia

  • Michael Arnold, A Game with Dice [pol. dosłownie: Gra w kości]; Petersfield/Hampshire (Wlk. Brytania) 2004 [autobiografia syna z elementami życiorysu matki]

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Norska i Cort.jpg
Pocztówka, aktorzy Iza Norska i Harry Cort (właściwie: Stanisław Bielski).
9.25 Przygoda jednej nocy.jpg
plakat reklamujący film "9/25 Przygoda jednej nocy".