Izabela Horodecka

Izabela Maria Horodecka

„Teresa”

podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1908 Moskwa
Data i miejsce śmierci	1 kwietnia 2010 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Główne wojny i bitwy	kampania wrześniowa powstanie warszawskie
Późniejsza praca	Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
Odznaczenia

Grób Izabeli Horodeckiej na Starych Powązkach w Warszawie

Izabela Maria Horodecka ps. „Teresa” (ur. 18 kwietnia^?/ 1 maja 1908 w Moskwie, zm. 1 kwietnia 2010 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego, oficer Armii Krajowej, dama Orderu Virtuti Militari, uczestniczka powstania warszawskiego, działaczka PTTK, podróżniczka, współpracowniczka Polskiego Związku Kajakowego.

Życiorys

Urodziła się 1 maja 1908 w Moskwie, w rodzinie Władysława Malkiewicza i Genowefy z domu Werakso. Była starszą siostrą Ireny (1911–2004).

W 1918 wraz z rodziną przeniosła się do Wilna, a rok później, w związku z wojną polsko-bolszewicką, do Warszawy. Uprawiała wioślarstwo w ramach AZS. W 1933 wyszła za Zygmunta Horodeckiego (ur. 1906), młodszego brata Leona, z którym kilka lat spędziła na Śląsku. Do Warszawy powróciła w 1937.

6 września 1939 po raz ostatni widziała swego męża, który wraz z pozostałymi pracownikami Ministerstwa Sprawiedliwości został ewakuowany z miasta. Podczas kampanii wrześniowej pracowała jako siostra operacyjna w Szpitalu Ujazdowskim, a następnie w szpitalu polowym nr 104. Od kwietnia 1942 roku zaangażowana w działalność Armii Krajowej, a w latach 1943–1944 jednostki zajmującej się wykonywaniem wyroków śmierci na skazanych za kolaborację. Uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Czasowo przebywała w niemieckiej niewoli, skąd ranna, przedostała się do Drzewicy, gdzie jako łącznika dalej wspierała AK. Została ciężko ranna i na dwa miesiące trafiła do szpitala. W końcu stycznia 1945 powróciła do zniszczonej Warszawy.

Po wojnie zaczęła uprawiać kajakarstwo. Uczestniczyła w spływach i organizowała liczne imprezy. Zaangażowała się w działalność PTTK, a także PZKaj. Odbywała liczne podróże. W 1992 wydano książkę z opisanymi przez nią wspomnieniami z okresu 1939–1945. Decyzją nr 497/Komb. z 11 kwietnia 2008 Minister Obrony Narodowej na wniosek Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari mianował ją na stopień majora^[1]. Przed śmiercią awansowana została na podpułkownika.

Zmarła 1 kwietnia 2010 w swoim mieszkaniu na Saskiej Kępie. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 346-1-1)^[2].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12997^[3] – Londyn, 11 listopada 1945
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (na wniosek PZKaj) – Warszawa, 9 października 1998
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (na wniosek PTTK) – Warszawa, 29 czerwca 1983
• Krzyż Walecznych trzykrotnie – Londyn, 30 grudnia 1949
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – Warszawa, 11 grudnia 1965
• Krzyż Partyzancki – Warszawa, 20 grudnia 1966
• Krzyż Armii Krajowej – Londyn, 25 sierpnia 1969
• Medal Wojska czterokrotnie – Londyn, 25 września 1969
• Medal za Warszawę 1939–1945 – Warszawa, 12 marca 1973
• Warszawski Krzyż Powstańczy – Warszawa, 13 stycznia 1982
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” – Warszawa, 25 sierpnia 1982
• Medal 10-lecia Polski Ludowej – Warszawa, 17 stycznia 1955
• Medal 40-lecia Polski Ludowej – Warszawa, 22 lipca 1984

Odznaki i tytuły honorowe

• Odznaka Grunwaldzka – Warszawa, 17 stycznia 1974
• Odznaka Partyzancka uczestnika walk Grupy Kampinos AK w 1944 roku z najeźdźcą niemieckim – Warszawa, 1978
• Odznaka Pamiątkowa Zgrupowania „Radosław” za udział w walkach powstańczych – Warszawa, 2 października 1979
• Odznaka za Zasługi dla Związku Bojowników o Wolność i Demokrację – Warszawa, 9 marca 1987
• Złota Odznaka Warszawskiego Klubu Wodniaków – Warszawa, 11 lutego 1964
• Srebrna Odznaka PTTK – Warszawa, 25.XI.1966
• Odznaka Honorowa Oddziału Stołecznego PTTK – Warszawa, 9 lutego 1968
• Złota Odznaka PTTK – Warszawa, 16 kwietnia 1969
• Odznaka „Zasłużony dla turystyki w województwie warszawskim” – Warszawa, 15 kwietnia 1972
• Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” w stopniu złotym – Warszawa, 27 maja 1974
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” – Warszawa, 7 maja 1975
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego – Warszawa, 1978
• Medal z okazji 25-lecia WKW-PTTK – Warszawa, 17 lutego 1979
• Odznaka „25 lat w PTTK” – Warszawa, 16 stycznia 1980
• Złota Honorowa Odznaka Polskiego Związku Kajakowego – Warszawa, 6 listopada 1980
• Medal 60-lecia Polskiego Związku Kajakowego – Warszawa, 6 sierpnia 1988
• Tytuł Honorowego Członka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego – Warszawa, 27 października 1989
• Medal 70-lecia Polskiego Związku Kajakowego – Warszawa, 6 listopada 1998
• Tytuł Honorowego Członka Polskiego Związku Kajakowego – Warszawa, styczeń 2001

Przypisy

Bibliografia

• Dla wielu była Pierwszą Damą. rp.pl, 2010-04-05. [dostęp 2010-10-08].