Izanami i Izanagi

Izanami i Izanagi

イザナミ, イザナギ

Występowanie	mitologia japońska (shintō)
Teren kultu	Wyspy Japońskie
Szczególne miejsce kultu	Chram Shirayamahime
Rodzina
Dzieci	Amaterasu, Tsukuyomi, Susanoo, inne kami

Sukenobu Nishikawa (1671–1750), Bóg Izanagi i bogini Izanami

Bóstwa zrodzone z pary demiurgów

Droga wiodąca do chramu Shirayamahime

(c) baggio4ever, CC BY 3.0

Chram Shirayamahime

Izanagi (jap. イザナギ, 伊弉諾, 伊邪那岐 Uśmierzający Szlachetne Łono) i Izanami (jap. イザナミ, 伊弉冉, 伊邪那美, 伊弉弥 Wzburzająca Szlachetne Łono) – w mitologii shintō para prabogów japońskich, demiurgów, którzy stworzyli świat i bogów.

Tworzenie świata

Izanagi i Izanami byli rodzeństwem, ósmą z kolei parą istot, które wyłoniły się z przedwiecznego chaosu. Stojąc na niebiańskim moście Amanoukihashi (Ame-no-uki-hashi; most, po którym bogowie zstępowali z niebios na ziemię​) zastanawiali się, czy istnieje coś w wodach znajdującego się pod nimi oceanu. Izanagi zanurzył w nim wówczas włócznię i uniósł ją; kropla, która spadła, utworzyła pierwszą wyspę – Onogoro. Rodzeństwo zstąpiło na nią i wzięło tam ślub^[1].

Po zaślubinach para rozpoczęła płodzenie świata. Najpierw Izanami wydała na świat dwa twory, Hiruko („pływający w rozchybotaniu”) i Ahashima („wyspa z piany”), które z braku stałej konsystencji nie spełniły oczekiwań rodziców, zostały uznane za wadliwe, odrzucone i nie zostały wliczone w poczet potomstwa demiurgów. Następnie na świat przyszło osiem Wysp Japońskich, kolejno: Awaji, Sikoku (Shikoku), Oki, Kiusiu (Kyūshū), Iki, Cuszima (Tsushima), Sado i Honsiu (Honshū)^[a]. Następnie w drugim rzucie pojawiły się wyspy: Shōdo, Suō, Hime, archipelagi Gotō i Danjo oraz półwysep Kojima.

Kraina Ciemności

Boskie małżeństwo powoli zapełniało świat górami, rzekami, lasami. Izanami rodziła kolejno coraz to nowe bóstwa, aż w końcu wydała na świat boga ognia Homusubi. Podczas porodu została śmiertelnie poparzona i odeszła do krainy ciemności Yomi^[2]. Pogrążony w rozpaczy Izanagi porąbał dziecko na kawałki, a z kropli krwi, które spadły z jego miecza i części ciała Kagutsuchi narodzili się kolejni bogowie. Wówczas Izanagi podążył do piekielnego Yomi, błagając żonę, aby powróciła do świata żywych. Zgodziła się ona pod warunkiem, że mąż zaczeka na nią przed wejściem. Nie dotrzymał on jednak obietnicy i podążył za Izanami. Zobaczywszy, że w Krainie Ciemności jej ciało się rozkłada, przeraził się i rzucił się do ucieczki. Rozwścieczona Izanami ścigała go przez jakiś czas z pomocą zmór i złych duchów, próbując zabić męża, któremu jednak, dzięki magicznym przedmiotom, udało się zbiec. Podczas gdy Izanagi postanowił rozstać się z partnerką i rozkazał jej wracać do Yomi, ta w złości oświadczyła, że za jej przyczyną codziennie będzie umierało 1000 osób. Izanagi odpowiedział na to, że za jego sprawą codziennie będzie rodziło się kolejne 1500^[3].

Po powrocie z krainy ciemności Izanagi obmył się w morzu z podziemnych nieczystości. Z rzeczy, które nosił przy sobie powstały duchy reprezentujące moce zabezpieczające, broniące oraz zapewniające godne warunki oczyszczenia. Wówczas wydał na świat trzy najważniejsze bóstwa japońskiego panteonu: gdy przemywał oczy, narodzili się bogini słońca Amaterasu i bóg księżyca Tsukuyomi, zaś gdy wydmuchiwał nos, na świat przyszedł bóg burzy Susanoo^[4]. Izanagi oddał Amaterasu władzę nad światem i zgodnie z podaniami odszedł z tego świata.

Głównym chramem poświęconym parze demiurgów jest Shirayamahime-jinja na górze Haku-zan (2700 m) w prefekturze Ishikawa.

Potomkowie Izanagiego i Izanami

Odrzucone potomstwo

1. Hiruko → „pływający w rozchybotaniu”
2. Ahashima → „wyspa z piany”

Wielka Kraina Ośmiu Wysp

• Awaji

1. Honosawake → Dawca Wczesnych Kłosów

• Sikoku

1. Ehime → Nadobna Dziewoja
2. Ihiyorihiko → Młodzian Opływający w Ryż
3. Ohogetsuhime → Wieszczka Obfitego Pożywienia
4. Takeyoriwake → Wódz Obdarzony Męstwem

• Oki

1. Ameno'oshikorowake → Niebiański Pan Wielu Skamielin

• Kiusiu

1. Shirahiwake → Pan z Mocą Dawania Władzy
2. Toyohiwake → Pan z Mocą Dawania Bogactwa
3. Takehimukahitoyokujihinewake → Pan Zdający się Huczeć Szczytów Skierowanych w Stronę Potężnego Słońca
4. Takehiwake → Pan z Mocą Dawania Męstwa

• Iki

1. Amehitotsubashira → Jedna z Prowadzących w Niebo Kolumn

• Cuszima

1. Amenosadeyorihime → Niebiańska Dziewoja Urzekająca Nieprzystępnością

• Sado

1. (brak odrębnego przydomka)

• Honsiu

1. Amatsumisoratoyoakitsunewake → Pan Ziemi Szczodrych Jesieni pod Świętym Nieboskłonem

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jolanta Tubielewicz: Mitologia Japonii. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1980. ISBN 83-221-0109-0.

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna chramu Shirayamahime (ang.)
• Informacja o górze Haku (ang.)