Izba Edukacji Publicznej

Stanisław Kostka Potocki (1785), prezes Izby Edukacji Publicznej

Izba Edukacji Publicznej (IEP), inaczej Izba Edukacyjna[1] – naczelny organ administracji publicznej w Księstwie Warszawskim właściwy do spraw nauki, oświaty i wychowania, utworzony 26 stycznia 1807[1].

Historia

Utworzona została 26 stycznia 1807 roku przez Komisję Rządzącą. Izba Edukacji Publicznej istniała w latach 1807–1812, a kierował nią Stanisław Kostka Potocki, we współpracy ze Stanisławem Staszicem, Samuelem Bogumiłem Lindem, Onufrym Kopczyńskim[1] i innymi osobistościami tego okresu.

Celem Izby Edukacyjnej był przede wszystkim rozwój szkolnictwa elementarnego, aczkolwiek przykładano też wagę do rozbudowy szkolnictwa średniego (szkoły wydziałowe i podwydziałowe realne i szkoły departamentowe[1], w których nacisk położono na nauki ścisłe) i wyższego (w Warszawie powstały w 1808 Szkoła Prawa, w 1809 Szkoła Lekarska, w 1811 Szkoła Nauk Administracyjnych, a od 1809 Izbie podlegał Uniwersytet Jagielloński). Kierowano się zasadą powiązania systemu szkolnego z administracją państwową, w 1808 wprowadzono też po raz pierwszy na ziemiach polskich obowiązek szkolny[1].

Istotnym zarządzeniem było nałożenie na społeczności lokalne obowiązku tworzenia i finansowego utrzymywania szkół elementarnych[1], co zaowocowało ich szybkim rozwojem w Księstwie Warszawskim, a potem w Królestwie Polskim. W 1810 roku powstało Towarzystwo Elementarne, z Samuelem B. Lindem na czele, którego zadaniem było opracowywanie podręczników szkolnych.

Dyrektorem Redakcji Ksiąg Elementarnych przy izbie został Konstanty Wolski autor Nauki początkowego czytania, pisania y rachunków[2], elementarza polskiego opartego na fonetycznej (głoskowej) metodzie nauki czytania, który 8. krotnie wydawany był w latach 1811-1825[3].

W 1812 Izba Edukacji Publicznej została przekształcona w Dyrekcję Edukacji Narodowej.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001, s. 149. ISBN 83-88149-41-5.
  2. ↑ Konstanty Wolski, Nauka początkowego czytania, pisania i rachunków, wyd. 1811, polona.pl [dostęp 2018-10-30].
  3. ↑ Franciszek Pilarczyk 2003 ↓, s. 87.

Bibliografia

  • Franciszek Pilarczyk: Elementarze polskie od ich XVI wiecznych początków do II wojny światowej. Próba monografii księgoznawczej t.1-2. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2003. ISBN 83-89321-15-7.

Media użyte na tej stronie