Izdebno Kościelne

Artykuł

52°8′13″N 20°31′35″E

- błąd

38 m

WD

52°6'N, 20°29'E

- błąd

20184 m

Odległość

114 m

Izdebno Kościelne
wieś
Ilustracja
Kościół w Izdebnie Kośc.
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grodziski

Gmina

Grodzisk Mazowiecki

Liczba ludności (2021)

379[1]

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-825[2]

Tablice rejestracyjne

WGM

SIMC

0002223[3]

Położenie na mapie gminy Grodzisk Mazowiecki
Mapa konturowa gminy Grodzisk Mazowiecki, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Izdebno Kościelne”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Izdebno Kościelne”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Izdebno Kościelne”
Ziemia52°08′13″N 20°31′35″E/52,136944 20,526389

Izdebno Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki[3][4]. Leży na skraju Równiny Łowicko-Błońskiej. Przez wieś przepływa Pisia Tuczna[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Jest to duża okolnica, położona dawniej wokół dużego stawu. We wsi znajduje się strażnica straży pożarnej i szkoła podstawowa imienia związanej z miejscowością Klementyny z Tańskich Hoffmanowej. Izdebno Kościelne posiada połączenie autobusowe z Grodziskiem Mazowieckim.

Historia

Tablica Galichet'a na kościele w Passavant (Francja)

Na terenie wsi w stanowiskach archeologicznych znaleziono m.in. monety rzymskie, pochodzące z epoki rządów cesarza Hadriana, co wskazuje na położenie na szlaku handlowym[6]. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XV w.[5]. W XVII wieku dziedzic Adam Izbiński zgromadził fundusze na budowę kościoła we wsi. W 1621 wybudowano kaplicę, a w latach 1772-1776 – drewniany kościół[5]. W XVIII w. miejscowość była własnością rodziny starostów wyszogrodzkich Szymanowskich, którzy wznieśli kościół i dwór[5][6]. W 1826 Baron d'Empire Piotr (Pierre) Galichet, Francuz z Szampanii, mąż Doroty z Szymanowskich, były oficer w armii Napoleona, założył w Izdebnie gorzelnię oraz cukrownię, pierwszą na Mazowszu a drugą w Królestwie[7][8]. W roku 1866 wieś nabył historyk Józef Kazimierz Plebański[5][6]. Podczas II wojny światowej na terenie tutejszej parafii przechowywano broń zrzucaną przez aliantów.

Zabytki i obiekty historyczne

  • stanowiska archeologiczne z IV–I w. p.n.e.[5]
  • drewniany kościół pw. Św. Michała Archanioła i Zwiastowania Najświętszej Marii Panny o konstrukcji zrębowej, wybudowany w latach 1772-1776 z fundacji Michała Szymanowskiego, starosty wyszogrodzkiego[5][6]. Dobudowany do kaplicy z 1621 r. rozbudowywany i restaurowany w późniejszych latach. Konsekrowany w 1779[6]. Wnętrze zdobią obrazy pędzla Józefa Walla[5]. Przy kościele znajduje się zabytkowa dzwonnica z końca XVIII w.[5]
  • cmentarz[9], wśród nagrobków wyróżnia się pomnikowy z 1839 r. Anieli Szymanowskiej, żony fundatora kościoła oraz nagrobek klasycystyczny z 1846 r. Piotra Galicheta.
  • klasycystyczny, parterowy dwór Szymanowskich z około 1800 roku, tynkowany i obmurowany cegłą[5][9]. Później wraz z miejscowością należał kolejno do Łubieńskich, Kronenbergów, a od 1866 do Plebańskich[5]. Został zaadaptowany na dom pomocy społecznej[5]. Obok dworu znajduje się oficyna z pocz. XIX w.[5] W otoczeniu wpisane do rejestru zabytków[9] resztki parku krajobrazowego z ok. 1800 r. z dwoma drzewami pomnikowymi: jesionem wyniosłym (obw. 3,2 m) i wiązem szypułkowym (obw. 4,0 m)
  • w centralnej części wsi nad Plebańskim Stawem kapliczka kolumnowa upamiętniająca odzyskanie niepodległości z 1918 r.

W Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu znajduje się zagroda pszczelarska przeniesiona z Izdebna.

Związani z miejscowością

W Izdebnie Kościelnym urodzili się:

Osiedlił się:

  • Baron de l'Empire Pierre Galichet (1775-1846), urodzony w Szampanii[10] - francuski oficer napoleoński osiadły w Izdebnie i członek grona Szymanowskich i Łubieńskich.

W miejscowości mieszkała w młodości Klementyna Hoffmanowa, wychowywana przez Szymanowskich[6]. Jej ojciec Ignacy Tański zmarł w Izdebnie i został pochowany w sąsiedztwie kościoła[6].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Izdebno Kościelne w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-11-29] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 360 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak: Mazowsze Północne. Warszawa: Sport i Turystyka, 1998. ISBN 83-7200-144-8.
  6. ↑ a b c d e f g Izdebno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 333.
  7. ↑ Zygmunt Przyrembel Historja Cukrownictwa w Polsce, Warszawa 1927, http://cybra.p.lodz.pl/Content/7140/HistoriaCukrownictwaPolsce_OCR1.pdf s.124...
  8. ↑ Brandys Marian, "Koniec świata szwolezerów - Tom 1 Czcigodni weterani", Warszawa 2010, Wyd. MG, ISBN 978-83-61297-30-7, s. 158.
  9. ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa mazowieckiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 20. [dostęp 2014-08-26].
  10. ↑ Napoleon.org.pl - Zmarli w Królestwie Polskim po roku 1815, napoleon.org.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

Linki zewnętrzne

Gmina Grodzisk Mazowiecki
Wsie
Integralne
części wsi

Herb gminy Grodzisk Mazowiecki

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Grodzisk Mazowiecki (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Grodzisk Mazowiecki, Polska
Izdebno Koscielne02.jpg
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC BY 2.5
Kościół w Izdebnie Kościelnym
Tablica Galichet - Champagne.jpg
Autor: Po Kadzieli, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica Galichet'a na kosciele w Passavant (Francja)
Powiat grodziski (województwo mazowieckie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu grodziskiego (województwo mazowieckie), Polska