Izydor (patriarcha Konstantynopola)

Izydor Wukiras
Ισίδωρος Βουχειράς
Patriarcha Konstantynopola
Kraj działaniaCesarstwo Bizantyńskie
Data śmierci1350
Patriarcha Konstantynopola
Okres sprawowania1347–1350
Wyznanieprawosławne
KościółPatriarchat Konstantynopolitański
Chirotonia biskupiado 1347
Wybór patriarchy17 maja 1347

Izydor, gr. Ισίδωρος, Isidōros (zm. 1350) – patriarcha Konstantynopola od 17 maja 1347 do 1350.

Życiorys

Izydor Wukiras początkowo uczył się u Gerazyma Eubejskiego w Tesalonice. Około 1320 r., zainspirowany wspomnieniami swego mistrza, współpracownika Grzegorza Synaity, opuścił Tesalonikę i udał się na górę Atos, gdzie został uczniem Synaity[1].

17 maja 1347 Izydor, wówczas już biskup Monemwazji[2], a przy tym uczeń i przyjaciel Grzegorza Palamasa[3] został wybrany na, opustoszały po usunięciu przez cesarzową Annę Jana XIV Kalekasa, tron patriarszy[2]. Wcześniej przyjęcia tej godności odmówili Grzegorz Palamas i czcigodny Sawa z klasztoru Watopedi. Nowo wybrany patriarcha wyświęcił 32 nowych biskupów życzliwie nastawionych do idei teologicznych Grzegorza Palamasa, którzy podpisali tomos z 1347 r. 21 maja Izydor koronował po raz drugi cesarza Jana VI Kantakuzena. Tej wiosny powołał też Grzegorza Palamasa na stolicę metropolitalną Tesaloniki w miejsce usuniętego Hiacynta[4].

Wiosną 1347 r. nieco ponad 20 biskupów wystąpiło przeciw ustanowieniu Izydora patriarchą. Dystansując się od potępionego Akyndyna, wydali własny tomos, w którym składali z urzędu Izydora (ustanowionego, ich zdaniem, bezprawnie i przy pomocy władzy świeckiej i podejmującego szereg bezprawnych czynności) i Grzegorza Palamasa, obwiniając ich o szpiegowanie i prześladowanie opozycji, bezbożność, oddzielanie dzieci od rodziców pod pozorem ascezy (zarzut dotyczył przepowiadania Izydora w Tesalonice, w okresie gdy był jeszcze osobą świecką), ikonoklazm i odrzucenie przedmiotów sakralnych. W sierpniu 1347 r. po nieudanych próbach doprowadzenia opozycjonistów do posłuszeństwa Izydor i jego synod formalnie złożył zbuntowanych biskupów z urzędu. Wykonanie postanowień synodu zostało jednak odłożone w czasie w nadziei na ich nawrócenie[4].

Izydor zmarł w 1350 r. Żywot Izydora opisał w latach 1355–1357 patriarcha Filoteusz Kokkin[1].

Przypisy

  1. a b M. Żełtow: Grigorij Sinait.
  2. a b Donald Nicol: Les derniers siècles de Byzance. s. 256.
  3. G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 481.
  4. a b M. M. Bernatsky: Grigorij Pałama.

Bibliografia

  • M. M. Bernatsky: Grigorij Pałama (ros.). W: Prawosławnaja enciklopedia, Т. 13., ss. 12–41 [on-line]. [dostęp 2012-12-08].
  • R. Browning: Cesarstwo Bizantyńskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 212–213. ISBN 83-06-02615-2.
  • Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437.
  • Donald Nicol: Les derniers siècles de Byzance. Paryż: éditions Texto, 2008.
  • M. Żełtow: Grigorij Sinait (ros.). W: Prawosławnaja enciklopedia, Т. 13., ss. 50–68 [on-line]. [dostęp 2012-12-08].