Izydor Stella-Sawicki

Izydor Roman Stella-Sawicki

Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1881 Lwów
Data i miejsce śmierci	19 grudnia 1957 Kraków
profesor nauk inżynieryjnych
Specjalność: inżynier dróg i mostów
Alma Mater	Politechnika Lwowska
Profesura	1936
Uczelnia	Akademia Górniczo-Hutnicza
rektor Politechniki Krakowskiej
Odznaczenia

Izydor Roman Stella-Sawicki (ur. 5 kwietnia 1881 we Lwowie, zm. 19 grudnia 1957 w Krakowie) – polski inżynier, pierwszy rektor Politechniki Krakowskiej w latach 1945–1948.

Życiorys

Był synem lekarza i powstańca styczniowego Jana Stella-Sawickiego i jego żony Izydory Zarzyckiej. Absolwent Politechniki Lwowskiej. W 1904 uzyskał państwowy dyplom inżyniera dróg i mostów, a od 1905 pracował jako praktykant budownictwa w Namiestnictwie Galicyjskim we Lwowie, a następnie jako adiunkt Ministerstwa Handlu uczestniczył w budowie dróg wodnych w Galicji. W latach 1907-1918 pracował w Biurze Melioracyjnym Wydziału Krajowego we Lwowie. W latach 1911–1914 był także docentem Krajowej Szkoły Ogrodniczej we Lwowie. W 1914 uzyskał tytuł i prawa autoryzowanego inżyniera budowlanego, a w 1917 − mierniczego przysięgłego. Po odzyskaniu niepodległości został powołany do Ministerstwa Robót Publicznych, w którym pełnił obowiązki naczelnika Oddziału Wodnego w Kielcach. Od 1921 wykładowca Akademii Górniczej, następnie Akademii Górniczo-Hutniczej. W latach 1921-26 wykładał statykę i budownictwo na Wydziale Architektury ASP w Krakowie. W latach 1937–1939 był dziekanem Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej.

Przed wyborami do Rady Miasta Krakowa z 1938 został członkiem komitetu Polskiego Bloku Katolickiego^[1]. Pełnił funkcję członka Rady Przybocznej Miasta Krakowa (1939). 6 listopada 1939, wraz z innymi profesorami został aresztowany przez gestapo w Sonderaktion Krakau w Collegium Novum UJ i wywieziony do obozu w Sachsenhausen. Uwolniony 8 lutego 1940 powrócił do Krakowa i podjął pracę w Technicznej Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej, biorąc równocześnie udział w tajnym nauczaniu^[2].

Po 1945 jeden z organizatorów politechnik w Krakowie i Gliwicach. Po przekształceniu w 1954 wydziałów politechnicznych AGH w całkiem samodzielną Politechnikę Krakowską pełnił funkcję kierownika Katedry Statyki Budowli i Wytrzymałości Materiałów, a na AGH kierownika Katedry Inżynierii i Budownictwa.

Autor licznych publikacji z zakresu budownictwa żelbetowego i przemysłowego oraz statyki budowli. Zaprojektował i nadzorował budowę pierwszego w Małopolsce mostu żelbetowego na drodze Lwów – Brzuchowice. Był autorem m.in. projektu obwałowania Wisły od Niepołomic do Zawichostu. Opublikował dwutomowy podręcznik Budownictwo żelazno-betonowe. Wykonał projekt odbudowy zachowanego hangaru lotniska Rakowice-Czyżyny^[3].

W 1929 odznaczony został Medalem Dziesięciolecia, a także Medalem za Długoletnią Służbę. Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 15 listopada 1946 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za włożone przy zabezpieczeniu mienia państwowego^[4]. W 1954 otrzymał Medal 10-lecia Polski Ludowej, posiadał także Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski i Order Sztandaru Pracy II klasy^[5].

Przypisy