Józef Leśniewski (1867–1921)
generał porucznik | |
Data i miejsce urodzenia | 26 września 1867 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 3 października 1921 |
Przebieg służby | |
Lata służby | do 1921 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | Minister Spraw Wojskowych |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Józef Krzysztof Leśniewski herbu Gryf (ur. 14 września?/ 26 września 1867 w Poznajowie, zm. 3 października 1921 w Warszawie) – generał porucznik Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 26 września 1867 w majątku Poznajów, w ówczesnym powiecie newelskim guberni witebskiej, w rodzinie Wincentego, ziemianina i Elżbiety z Kossów[1][2].
W 1884 ukończył Korpus Kadetów w Połocku, a dwa lata później II Konstantynowską Szkołę Wojskową w Petersburgu[3]. Od 1886 zawodowy oficer piechoty Armii Imperium Rosyjskiego. Do 1907 służył w gwardii. Po awansie na pułkownika – dowódca pułku piechoty. W I wojnie światowej dowódca brygady piechoty. Generał major z 1914. Od lutego 1915 dowodził 2 Brygadą 2 Dywizji Grenadierów(ros.)[4]. Później dowódca dywizji piechoty. Ranny w walkach, odznaczony najwyższymi rosyjskimi orderami bojowymi[4].
Od czerwca 1917 do lutego 1918 dowódca 3 Dywizji Strzelców w I Korpusie Polskim w Rosji[2]. W grudniu 1917 na skutek nieporozumień z generałem Józefem Dowbor-Muśnickim został przeniesiony na stanowisko szefa wydziału mobilizacyjnego[5]. W lutym 1918 przeniósł się na Ukrainę i organizował do maja 1918 III Korpus Polski[2]. Z jego pozostałościami dotarł do Polski.
W okresie od grudnia 1918 do lutego 1919 dowódca Grupy Operacyjnej w czasie walk o Lwów[4].
27 lutego 1919 Wódz Naczelny Józef Piłsudski mianował go generałem porucznikiem[6]. Tego samego dnia Józef Piłsudski, jako Naczelnik Państwa mianował go ministrem spraw wojskowych w rządzie Ignacego Paderewskiego[7]. Tekę ministra zachował w kolejnych rządach: Leopolda Skulskiego, Władysława Grabskiego i Wincentego Witosa. W lipcu 1920 został członkiem Rady Obrony Państwa. 9 sierpnia 1920 Naczelnik Państwa przychylając się do jego prośby zwolnił go z urzędu ministra spraw wojskowych[8].
Od sierpnia 1920 był przewodniczącym Oficerskiego Trybunału Orzekającego (m.in. sprawy przyjęcia do służby w Wojsku Polskim) i członkiem Rady Wojennej. Zmarł 3 października 1921 w Warszawie[2]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 234-3-1)[9].
Józef Leśniewski był żonaty z Heleną z Wróblewskich (ur. 1868, zm. 4 października 1920), z którą miał pięcioro dzieci: Helenę, Adama, Kazimierza (1898–1957), Marię i Anielę[10].
Adam Leśniewski (ur. 1896), podporucznik Wojska Polskiego poległ 19 sierpnia 1920 pod Artasowem dowodząc 2. baterią 6 Dywizjonu Artylerii Konnej[11]. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[12][13].
Maria Leśniewska została drugą żoną Stefana Gorskiego.
23 października 2020 minister obrony narodowej nadał Wojskowej Komendzie Uzupełnień w Suwałkach imię gen. dyw. Józefa Leśniewskiego[14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2521 – pośmiertnie 28 lutego 1922[15]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 20 grudnia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16]
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej – 28 maja 1921[17]
Przypisy
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 195.
- ↑ a b c d Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 47.
- ↑ Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 27-28.
- ↑ a b c Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 28.
- ↑ Woszczyński 1972 ↓, s. 174.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 43 z 17 kwietnia 1919, poz. 1378.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 24 z 4 marca 1919, poz. 774.
- ↑ Monitor Polski nr 179 z 10 sierpnia 1920.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: LEŚNIEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19] .
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 196.
- ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 478 tu podano, że ppor. Adam Leśniewski poległ pod Działdowem.
- ↑ Mianowski 1930 ↓, s. 14, 23.
- ↑ „Gazeta Lwowska” Nr 194 z 26 sierpnia 1920 roku, s. 4.
- ↑ Decyzja Nr 149/MON. „Dziennik Urzędowy MON”. 172, 2020. Warszawa..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 marca 1922, s. 225.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23 lipca 1921, s. 1203.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. V: Lehwaldt – Obrączka kostna. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1935.
- Zygmunt Mianowski: Zarys historji Wojennej 6-go dywizjonu artylerii konnej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Bolesław Woszczyński: Leśniewski Józef Krzysztof (1867–1921). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XVII. Polska Akademia Nauk, 1972.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Józef Leśniewski
Godło Polski z lat 1919 - 1927.
Leopold Skulski Prime minister of Poland 1919- 1920. After Soviet invasion of Poland 1939, arrested by Soviet NKVD, died in prison
Wincenty Witos, Polish Prime Minister 1920, 1923,1926, Polish politician of Stronnictwo Ludowe ( Polish Peasant Party)
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Ignacy Jan Paderewski
Władysław Grabski