Ján Horecký

Ján Horecký
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 stycznia 1920
Stupava

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 2006
Stupava

Zawód, zajęcie

językoznawca

Narodowość

słowacka

Alma Mater

Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie

Odznaczenia
Krzyż Pribiny I Klasy (Słowacja)

Ján Horecký (ur. 8 stycznia 1920 w Stupawie[1], zm. 11 sierpnia 2006 tamże[2]) – słowacki językoznawca[1]. Do jego zainteresowań naukowych należały: leksykologia, leksykografia, terminologia, gramatyka, stylistyka, kultura językowa, językoznawstwo ogólne, łacina[1].

Rozwinął teorię i metodologię badań lingwistycznych w Słowacji[2]. Był także prekursorem nowoczesnych badań terminologicznych na gruncie słowackim[1][3]. Ogłosił publikację Základy slovenskej terminológie (1956)[4] oraz wielojęzyczny Slovník slovanské lingvistické terminologie (1957)[4]. Fundamentalne znaczenie mają także jego prace: Slovotvorná sústava slovenčiny (1959) oraz Morfematická štruktúra slovenčiny (1964)[4]. Do jego monografii zagranicznych należą: Variation in Language (1992), Semantic of Derived Words (1994)[4]. Horecký wyłożył podstawy fonologii i gramatyki słowackiej, inspirowane impulsami generatywnymi[4]. Współpracował przy tworzeniu Encyklopédii jazykovedy (1993), fundamentalnego dzieła encyklopedycznego[4]. Istotny jest również jego wkład w dziedzinie kultury języka[5]. Opracował oryginalną teorię języka literackiego[4].

W latach 1939–1944 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie (język słowacki i łacina)[1]. W 1944 r. otrzymał „mały doktorat” (PhDr.); w 1956 r. uzyskał stopień kandydata nauk, w 1964 r. zaś stopień doktora nauk[1]. W 1968 r. został mianowany profesorem[1]. Przez prawie 50 lat był zatrudniony w Instytucie Językoznawstwa Słowackiej Akademii Nauk i Sztuk[3].

Jest autorem ok. 200 prac, w tym prawie 30 monografii[3]. Opracował szereg podręczników akademickich: Úvod do jazykovedy (1975), Slovenská lexikológia: Tvorenie slov (1971), Lexikológia (1980)[4]. Był redaktorem naczelnym oraz głównym autorem czasopisma „Slovenská reč[4]. Za swoje zasługi został odznaczony Krzyżem Pribiny I klasy[6].

Wybrana twórczość

  • Základy slovenskej terminológie. Bratysława: SAV, 1956.
  • Základy jazykovedy. Bratysława: Slovenské pedagogické nakladateľstvo, 1978.
  • Spoločnosť a jazyk. Bratysława: Veda, 1982.
  • Slovenčina v našom živote. Bratysława: Slovenské pedagogické nakladateľstvo, 1988.

Przypisy

  1. a b c d e f g Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 175, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  2. a b Ján Horecký bol výrazným zjavom novodobej slovenskej jazykovedy, Teraz.sk [dostęp 2019-11-17] (słow.).
  3. a b c Slavomír Ondrejovič, Rozlúčka s Jánom Horeckým, Instytut Językoznawstwa im. Ľudovíta Štúra [dostęp 2020-01-25] (słow.).
  4. a b c d e f g h i Slavomír Ondrejovič, Dielo profesora Jána Horeckého uzavreté, „Jazykovedný časopis”, 57 (2), 2006, s. 141–155 (słow.).
  5. Petar Vuković, Jezična kultura: program i naslijeđe Praške škole, Zagrzeb 2015, s. 15, ISBN 978-953-7963-24-8, OCLC 928834207 (chorw.).
  6. Horecký, Ján, Encyclopaedia Beliana, kwiecień 2010 [dostęp 2020-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-17] (słow.).

Media użyte na tej stronie

SVK Pribinov Kriz 1 triedy BAR.svg
Baretka: Krzyż Pribiny I Klasy – Słowacja.
Ján Horecký.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5