János Kóbor

János Kóbor

János Kóbor na Świątecznym Tygodniu Książki w Budapeszcie (2011)
Pseudonim	Mecky
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1943 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	6 grudnia 2021 Budapeszt
Przyczyna śmierci	COVID-19
Instrumenty	gitara rytmiczna
Gatunki	rock rock progresywny
Zawód	muzyk
Aktywność	1962–2021
Wydawnictwo	MHV Hungaroton MI5 Records Universal Mucic Decca Records Bellaphon WEA
Zespoły
Omega, Ciklon, Próféta

János Kóbor, pseud. Mecky (ur. 17 maja 1943 w Budapeszcie, zm. 6 grudnia 2021 tamże^[1]) – węgierski wokalista, członek zespołu Omega, laureat nagród Kossutha i Ferenca Liszta.

Życiorys

Urodził się w Budapeszcie. Jego rodzice byli ekonomistami. Początkowo chciał zostać sportowcem i osiągał dobre wyniki w biegu przez płotki, jednak z powodu kontuzji zmuszony był zrezygnować z kariery sportowej^[2]. Ojciec i wujek matki pracowali w budownictwie, więc zdecydował się na naukę w tym kierunku^[3].

Pierwszy swój zespół stworzył jako uczeń József Attila Gimnázium wraz z kolegami z klasy. Instrumenty wybrali przez losowanie. Kóbor dostał gitarę rytmiczną, basistą został István Varsányi, a perkusistą József Laux, jako jedyny, który instrumentu nie losował. Później Laux przeszedł do Benkó Dixieland Bandu, a Kóbor i Varsányi stworzyli zespół Ciklon z m.in. gitarzystą solowym Andrásem Kovacsicsem. W repertuarze mieli instrumentalne wersje zachodnich utworów.

Ponieważ nie udało im się znaleźć stałego miejsca do koncertowania, w 1962 wraz Kovacsicsem i Varsányim wyszukali grupę Próféta i zdecydowali, że będą do niej pojedynczo przechodzić. Plan ten udało im się urzeczywistnić, po czym już jesienią grupa przekształciła się w Omegę. W 1964 dołączył do nich były kolega z klasy, József Laux.

W pierwszych latach nadal grali zachodnie przeboje. Wtedy jeszcze wraz z Kóborem śpiewał László Benkő, a przy kilku okazjach Zsuzsa Koncz. Następnie dołączyli Tamás Somló i Mária Wittek. W drugiej połowie lat 60. XX wieku większość własnych przebojów Omegi śpiewał już Kóbor, a od 1971 był solowym wykonawcą nowych utworów. W albumach 6 do 13 oraz w 16 we wszystkich chórkach słychać jego głos, oprócz albumów 7 do 9 z kobiecym wokalem w kilku utworach. Śpiewa również na angielskich albumach, oprócz Omega Red Star from Hungary z 1968, na którego nagranie nie mógł wyjechać do Anglii oraz Transcendent, w którym tylko wokalizował z Holendrem Edwinem Baloghem. Z grania na gitarze zrezygnował po namowach Gábora Pressera w 1970. W latach 70. XX wieku jego głównym zadaniem przy pisaniu utworów była odpowiedzialność za linię melodyczną i tekst, a jego nazwisko jest wymieniane jako kompozytora i autora tekstu. Kilka tekstów napisał samodzielnie: Hűtlen barátok, Régvárt kedvesem, Helló, Elefánt! (nie trafił na płytę), Addig élj, Ne legyen / Never feel shame. Utworów, do których napisał muzykę, przez długi czas było niewiele (Félbeszakadt koncert, Levél – Posta restante). W albumie Égi jel z 2006 można usłyszeć większość jego kompozycji: cztery samodzielne (w tym utwór tytułowy), dwie skomponowane wraz z Tamásem Mihályem i jedną z Tamásem Szekeresem.

Jego kariera piosenkarska związana jest niemalże całkowicie z Omegą, choć jednocześnie w studiu Omegi brał udział w nagraniach wielu płyt jako producent, reżyser czy inżynier dźwięku. Jedynym zaangażowaniem przy innych projektach była współpraca z grupą Scorpions na koncertach w Budapeszcie i Koszycach w 2009, czym zrewanżował się Klausowi Meinemu i Rudolfowi Schenkerowi za ich gościnny występ na budapeszteńskim Népstadionie. W 2010 przygotował album Omega Rhapsody, o którym mówiono jako o solowym, ale w większości były to materiały związane z Omegą. W 2011 album przedstawiono na koncercie. W 2012 ukazała się węgierska wersja podwójnego albumu Omega Szimfónia & Rapszódia, po którym wydano Omega Oratórium, prezentowany później na żywo na koncertach w kościołach. W 2014 roku spełniło się stare marzenie Kóbora – mógł dać koncert z okazji 25–lecia zmiany systemu na Placu Bohaterów w Budapeszcie. Na koncercie wystąpił też zespół Scorpions. Kóbor zaśpiewał razem z Klausem Meinem Wind of Change.

János Kóbor – Szabadságkoncert

Życie prywatne

Z pierwszą żoną miał syna Dániela (ur. w 1976). W 2008 w miejscowości Balatonaliga ożenił się powtórnie z młodszą o 23 lata Zsuką Deme^[4], która w 2007 urodziła córkę Lénę. Na Uniwersytecie Techniczno-Ekonomicznym w Budapeszcie uzyskał dyplom inżyniera budownictwa, jednak nigdy nie pracował w zawodzie. Wcześniej uprawiał lekkoatletykę, ale z powodu kontuzji zrezygnował z kariery sportowej. Jego hobby to żeglarstwo, które zwykle uprawiał w Balatonaliga, ale nie jako zawodnik, ponieważ (jak mówił) „nie lubi podążać wytyczonymi szlakami”^[5].

Dyskografia

Poniżej znajduje się lista płyt, na których temat więcej można się dowiedzieć z artykułu o zespole Omega. Uczestniczył w nagraniach każdego wydawnictwa zespołu, oprócz płyty Omega Red Star from Hungary, na której nagrania nie mógł wyjechać, choć na okładce widnieje jego zdjęcie i nazwisko.

• Trombitás Frédi és a rettenetes emberek, 1968
• 10000 lépés, 1969
• Éjszakai országút, 1970
• Élő Omega, 1972
• Omega 5, 1973
• Omega 6: Nem tudom a neved, 1975
• Omega 7: Időrabló, 1977
• Omega 8: Csillagok útján, 1978
• Gammapolis, 1979
• Omega X: Az arc, 1981
• Omega XI, 1982
• Omega 12: A Föld árnyékos oldalán, 1986
• Babylon, 1987
• Trans and Dance, 1995
• Omega XV: Egy életre szól, 1998
• Égi jel: Omega, 2006

Muzyka poważna w nagraniach Omegi

• Omega Rhapsody, 2010
• Omega Szimfónia & Rapszódia, 2012
• Omega Oratórium, 2014

Współpraca

László Benkő – Omega-mix (1991) (Kóbor János, współpraca: gitara, programy rytmiczne i orkiestrowe)

Nagrody, wyróżnienia

• Festiwal Yamahy, nagroda główna (1970)
• Nagroda Ferenca Liszta – rozdzielona między członków zespołu Omega (1987)
• Mały Krzyż Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (1995)^[6]
• Nagroda Pro Urbe Budapestért – rozdzielona między członków zespołu Omega (2011)
• Nagroda Kossutha – rozdzielona między członków zespołu Omega (2013)
• Honorowy Obywatel Budapesztu (2013)^[7]
• Wielki Krzyż Prawosławnego Orderu Zasługi – Rosja (2013)
• Inter-Lyra^[8]

Współautorzy muzyki i tekstów

• Anna Adamis
• László Benkő
• Ferenc Debreczeni
• György Demeter
• Zsolt Gömöry
• Béla Jankai
• Ildikó Keresztes
• András Kovacsics
• Miklós Küronya
• József Laux
• Tamás Mihály
• György Molnár
• Gábor Presser
• Tamás Somló
• Péter Sülyi
• Tamás Szekeres
• András Trunkos

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Witryna internetowa Omegi
• Witryna internetowa niemieckich fanów Omegi
• muzyczna Witryna internetowa Andrása Kovacsicsa, a na niej powstanie Omegi i pierwsze lata