Józef (Cvijović)

Józef

Josif

Metropolita Skopje
Kraj działania	Jugosławia
Data i miejsce urodzenia	28 sierpnia 1878 Drežnik
Data i miejsce śmierci	3 lipca 1957 Belgrad
Metropolita Skopje
Okres sprawowania	1932–1957
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Śluby zakonne	15 września 1913
Diakonat	15 września 1903
Prezbiterat	1 października 1903
Nominacja biskupia	18 grudnia 1920
Chirotonia biskupia	19 grudnia 1920

Józef, imię świeckie Josif Cvijović (ur. 28 sierpnia 1878 w Drežniku, zm. 3 lipca 1957 w Belgradzie) – serbski biskup prawosławny.

Życiorys

Młodość i wczesna działalność

Syn Krsta i Jelisavety Cvijoviciów. Ukończył sześć klas gimnazjum w Užicach, po czym wstąpił do seminarium duchownego w Belgradzie. Po jego ukończeniu w 1903 przyjął święcenia diakońskie jako mężczyzna żonaty, 15 września tego samego roku, 1 października został natomiast wyświęcony na kapłana. Po dziesięciu latach służby kapłańskiej i śmierci małżonki złożył 15 września 1913 wieczyste śluby mnisze w monasterze Rakovica, po czym wyjechał na wyższe studia teologiczne na Kijowską Akademię Duchowną, gdzie uzyskał stopień magistra nauk teologicznych za pracę poświęconą roli prawosławnego duchowieństwa w ruchu narodowowyzwoleńczym Serbów^[1].

Mając możliwość pozostania w Rosji na dwuletnich studiach specjalizacyjnych, duchowny postanowił wrócić do Serbii. W kolejnych latach był kapelanem oddziału Vojina Popovicia („wojewody Vuka”), który walczył w wojnach bałkańskich oraz w walkach z Grekami i Bułgarami o kontrolę nad Macedonią. Po klęsce Serbii w I wojnie światowej wyjechał jako dyplomata najpierw do Bizerty, następnie do Rosji, skąd wrócił w 1917. Objął stanowisko rektora emigracyjnego serbskiego seminarium duchownego w Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu wojny udał się do Belgradu, po czym mianowano go rektorem seminarium duchownego w Prizrenie, którym był do otrzymania nominacji na urząd biskupa bitolskiego 19 grudnia 1920^[1].

Działalność w Macedonii i podczas II wojny światowej

Był pierwszym biskupem bitolskim w jurysdykcji Serbskiego Kościoła Prawosławnego. W Bitoli zorganizował seminarium duchowne^[1].

W latach 1930–1931 wyjechał razem z hieromnichem Justynem (Popoviciem) na Zakarpacie w celu prowadzenia misji wśród grekokatolików, przygotowując powstanie odrębnej eparchii mukaczewsko-preszowskiej^[a]. W 1932 został wybrany na metropolitę Skopje. Zreorganizował funkcjonowanie eparchii, zaprosił szereg wiodących serbskich teologów do podjęcia pracy na założonym na Uniwersytecie w Skopju wydziale filozoficznym, współpracował z cerkiewnym pismem Hrišćansko delo, założył cerkiewne Muzeum Serbii Południowej. Ufundował także szkołę i cerkiew w rodzinnej wsi^[1].

W 1941, po zajęciu Jugosławii przez Niemcy i ich sojuszników, został zmuszony przez Bułgarów do wyjazdu ze Skopje. Udał się do Belgradu. Odgrywał pierwszoplanową rolę w kierowaną Serbskim Kościołem Prawosławnym po osadzeniu w areszcie domowym patriarchy Gabriela V. Starał się zapewnić normalne funkcjonowanie Synodu Biskupów i uzyskać poprawę warunków, w jakich w monasterze Rakovica przetrzymywany był patriarcha Gabriel. Tymczasowo przewodził Synodowi, gdyż jego najstarszy członek, biskup backi Ireneusz, nie mógł opuszczać węgierskiej strefy okupacyjnej^[1].

Po II wojnie światowej nie mógł wrócić do Skopje. Próbował zarządzać eparchią z Vranje, jednak serbscy komuniści zmusili go do wyjazdu również z tego miasta. W pierwszej połowie r. 1950 został uwięziony i przez pewien czas przetrzymywany w więzieniu bez postawionych zarzutów, następnie przebywał w areszcie domowym w monasterze Žiča. Uwolniony, przez osiemnaście miesięcy był locum tenens eparchii žickiej, po czym zamieszkał w monasterze Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Belgradzie i tam w 1957 zmarł i został pochowany^[1].

Uwagi

Przypisy