Józef Adam Stanisław Mickiewicz

Józef Adam Stanisław Mickiewicz

kapitan pilot obserwator
Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1896 Warszawa
Data i miejsce śmierci	7 marca 1943 Lublin (KL) – Majdanek
Przebieg służby
Lata służby	1917–1943
Siły zbrojne	Wojsko Polskie,
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, Armia Krajowa
Jednostki	Szkoła Podchorążych Piechoty, 19 pułk piechoty, 21 pułk piechoty, Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych, 16 eskadra wywiadowcza, 1 pułk lotniczy, Wyższa Szkoła Lotników, 3 pułk lotniczy
Główne wojny i bitwy	Bitwa o Lwów (1918–1919), Front wołyński 1919, Wyprawa kijowska 1920 r., Bitwa Warszawska, Bitwa nad Niemnem 1920 r.
Odznaczenia

Józef Adam Stanisław Mickiewicz (ur. 23 sierpnia 1896 w Warszawie, zm. 7 marca 1943 w Majdanku) – kapitan pilot obserwator Wojska Polskiego, jeden z pionierów polskiego krótkofalarstwa; prezes Okręgu Zachodnio Polskiego P.Z.K. 1930 r.

Życiorys

ppor. Józef Mickiewicz w Polskiej Sile Zbrojnej, 1918 r.

Józef Adam Stanisław Mickiewicz był absolwentem Szkoły Podchorążych w Ostrowi Mazowieckiej. Po jej ukończeniu służył w Polskiej Sile Zbrojnej.

27 grudnia 1918 roku został przydzielony do Oddziału Obrony Lwowa^[1], który był zalążkiem powstania 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa. 6 lutego 1919 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika^[2]. 17 czerwca 1919 roku otrzymał przeniesienie z 19 do 21 pułku piechoty^[3], który walczył wówczas na froncie wołyńskim (II batalion) i litewsko-białoruskim (I i III batalion).

27 października 1919 roku rozpoczął szkolenie na II Kursie Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych (OSOL) w Warszawie^[4]. OSOL otwarto w dniu 1 sierpnia 1919 r. na lotnisku mokotowskim w Warszawie. W drugim kursie uczestniczyło 41 oficerów, z których kurs ukończyło 19-tu. W programie szkolenia szczególny nacisk położono na radiotelegrafię, aerofotografię i zajęcia z bombardowania. Kurs ukończył 9 lutego 1920 roku.

1 marca 1920 roku został przydzielony do 39 Eskadry Breguetów na lotnisku Rakowice pod Krakowem na stanowisko obserwatora. 13 kwietnia 1920 roku eskadra została przemianowana na 16 Eskadrę Wywiadowczą. Brał udział w lotach bojowych w trakcie wyprawy kijowskiej. Podczas jednego z tych lotów – wykonanego w dniu 20 kwietnia 1920 r. – został ranny. Wrócił ze szpitala pod koniec maja i wziął udział w kolejnych lotach bojowych. W czasie bitwy warszawskiej wziął udział w lotach rozpoznawczych i bojowych, bombardując i ostrzeliwując wojska bolszewickie w okolicach Ostrowi, Zambrowa i Małkini, za co został odznaczony Krzyżem Walecznych. Następnie wziął udział w bitwie nad Niemnem. 15 listopada 1920 roku zakończył służbę w 16 eskadrze wywiadowczej.

Od 1921 roku pełnił służbę w Szkole Lotniczej w Bydgoszczy, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk lotniczy w Warszawie^[5]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 61. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[6]. 11 listopada 1922 roku został oddelegowany do Wyższej Szkoły Lotników^[7]. 23 lutego 1923 roku został przeniesiony do 3 pułku lotniczego w Poznaniu-Ławicy^{[8][9][10][11][12][13]}. Zamieszkał na pobliskim osiedlu przeznaczonym dla kadry pułku wraz z żoną Anielą oraz dziećmi Tadeuszem i Urszulą. 3 maja 1926 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 roku i 29. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[14]. W 1927 roku na samolocie Potez XV wykonał loty nocne, posługując się przy lądowaniu projektorami umieszczonymi pod skrzydłami płatowca^[15]. Około 1932 roku został ciężko ranny w wypadku lotniczym. Jego żona Aniela zachowała ocalałą połowę śmigła z rozbitego samolotu. Z dniem 29 lutego 1932 roku został przeniesiony w stan spoczynku^[16]. Wraz z rodziną przeprowadził się do Warszawy. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Bydgoszcz Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII”^[17].

Działalność krótkofalarska

Kapitan pilot Józef Mickiewicz przy urządzeniach radionadawczych własnej konstrukcji. Znak SP1AE

Kapitan pilot Józef Mickiewicz już w czasie pełnienia służby wojskowej był jednym z pionierów polskiego krótkofalarstwa. Używał prefiksu nasłuchowca PL130 w Wyrzysku, prefiksów TPAE i SP3SM w Krakowie i Poznaniu oraz prefiksu SP1AE w Poznaniu, Wyrzysku, Bydgoszczy i Wołominie.Pod tymi znakami nawiązywał wiele seansów radiowych z innymi pasjonatami tego sportu. W dniu 1 maja 1930 roku został wybrany na stanowisko Prezesa Okręgu Zachodniopolskiego Polskiego Związku Krótkofalowców. W 1930 r. w trakcie Międzynarodowej Wystawy Komunikacji i Turystyki w Poznaniu, Okręg Zachodnio Polski P.Z.K zorganizował Wystawę Krótkofalarską^[18]. W trakcie jej trwania kpt. Mickiewicz nawiązywał nadajnikiem Mesny szereg łączności z innymi krótkofalowcami. Po zakończeniu wystawy kpt. Mickiewicz odznaczony został złotym medalem wystawienniczym. Był autorem specjalistycznych artykułów z zakresu krótkofalarstwa, w których opisywał nadajniki KF własnej konstrukcji. Jeden ze swych artykułów^[19] zakończył zdaniami, tu cytat: Jednem słowem, w krótkofalowej praktyce amatorskiej, synonimem dobrej, wydajnej pracy jest dobry układ, staranne wykonanie, racjonalne wykorzystanie aparatury. Praca ta jest skądinąd miłą i pouczającą rozrywką; pogłębia wiedzę, daje zadowolenie i... emocję; wprowadza amatora w sferę najnowszych zagadnień, w dziedzinie wiedzy ścisłej. Dlategoż fale krótkie absorbują równie młode zapalone głowy,— jak i wielkie umysły. Dwadzieścia wieków dzieli naszą epokę od chwili, gdy wnikliwy mózg przyszłego człowieka wydrze przyrodzie wszystkie tajemnice świata elektronowego i budowy materji. W interesie nas samych i przyszłych pokoleń, musimy wszyscy wziąć udział w dziele poznania wszechrzeczy. Wszelkie drobne doświadczenia, obserwacje, czy wielkie eksperymenty w nowoczesnych laboratorjach – prowadzą do osiągnięcia celu powyższego. Rzeczą zaś powołanych będzie nagiąć zdobytą wiedzą do potrzeb kultury i dobrobytu ludzkości.– Kpt pil. Józef Mickiewicz.

II wojna światowa

Wybuchła II wojna światowa. Kpt. Józef Mickiewicz, pilot Wojska Polskiego w stanie spoczynku i doświadczony krótkofalowiec, służył Ojczyźnie w szeregach Armii Krajowej. Żona i córka nie przekazały wiele informacji z tego okresu. Z rodzinnych przekazów wiadomo, że Gestapo weszło do jego domu ująć gospodynię, którą podejrzewali o udział w działalności konspiracyjnej. Zastali kpt. Józefa Mickiewicza przy swoim sprzęcie radiowym podczas nasłuchu rozgłośni z Londynu. Przewieziono go na Pawiak. Stamtąd w dniu 17 stycznia 1943 roku wywieziono go transportem do Majdanka. Na początku grudnia tego roku, rodzina otrzymała od władz obozowych powiadomienie o jego śmierci. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu bródnowskim w Warszawie (kw. 112I-4-16).

W dniu 2 grudnia tego samego 1943 roku, przy ulicy Nowy Świat 64 w Warszawie, po przewiezieniu z Pawiaka, rozstrzelany został jego syn Tadeusz Mickiewicz. Został skazany na karę śmierci za posiadanie broni i działalność w nielegalnych organizacjach. Tak jak jego ojciec, był żołnierzem Armii Krajowej.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[20]
• Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 38 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”^[21]
• Odznaka Obserwatora – 20 października 1920 roku^[22]
• Odznaka Pilota – 11 grudnia 1922 roku^[23]

Galeria

• 

  Grupa podchorążych. Zdjęcie datowane na 30.01.1918 r. Na odwrocie zdjęcia podpisy

• 

  16 eskadra wywiadowcza na lotnisku w Lidzie w październiku 1920 r. Podporucznik obserwator Józef Mickiewicz pierwszy z lewej

• 

  por. Józef Mickiewicz stoi 9. z lewej

• 

  Grupa pilotów 3 pułku lotniczego w nowym umundurowaniu. Kapitan pilot Józef Mickiewicz trzeci z lewej

• 

  Kapitan w stanie spoczynku Józef Mickiewicz - 1941 r.

• 

  Grób symboliczny kpt. Józefa Mickiewicza na Cmentarzu Bródnowskim

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• 16(39-a) Eskadra Wywiadowcza 1919-1920, Tomasz Jan Kopański, ISBN 83-901733-0-1
• Księga pamiątkowa 3-go Pułku Lotniczego 1918-1928. Sergiusz Abżółtowski (red.). Poznań: 3 Pułk Lotniczy, 1928.
• Lotnik nr 18 z dnia 15 maja 1926 r., Periodyk

Linki zewnętrzne

• Więcej o losach Józefa i Tadeusza Mickiewiczów na stronie im poświęconej: www.mickiewiczowie.pl