Józef Antoni Kraus

Pałac w Słobitach, wewnątrz

Pałac w Słobitach, wewnątrz

Pałac w Słobitach, wewnątrz

Józef Antoni Kraus właśc. Joseph Anton Kraus ^[1][2][3] (ur. w Berlinie, zm. 21 stycznia 1721 w Gdańsku)^[4][5] – rzeźbiarz niemiecki z XVIII w., działający również w Polsce.

W źródłach występuje również jako Krause, Krauss, Krausse, Kruse, Krusse. W 1705 r. zawarł w Berlinie związek małżeński z Elisabeth z d. Frauensohn. Był związany z warsztatem królewskiego rzeźbiarza Georga Gottfrieda Weyhenmeyera, który realizował dekorację Arsenału projektu Andreasa Schlütera. W 1708 r. przyjechał do Słobit, gdzie do 1719 r. na zlecenie Alexandra von Dohna tworzył rzeźbiarską dekorację pałacu i parku (Pałac w Słobitach). Od 1711 r. mieszkał w Królewcu, skąd realizował również inne zamówienia. Działał w Kwidzynie, gdzie w katedrze wykonał około 1716 r. dwa konfesjonały. Przypisuje mu się ponadto wystrój rzeźbiarski tamtejszej kaplicy Groebenów (co bywa kwestionowane), jak również ołtarz kościoła św. Jana Chrzciciela w Bartoszycach (datowany na lata 1715–1720). W 1716 r. na zlecenie hr. Bogusława von Döhnhoffa wykonał niezachowany ołtarz i konfesjonał w kościele w Drogoszach (d. nazwa Wilkowo Wielkie). Około 1719 r. działał w Gdańsku. Był wykonawcą rzeźbiarskiego wystroju kościoła jezuitów w Grudziądzu, datowanego na lata 1715–1740 (kontrakt na wykonanie ołtarza głównego podpisał w 1721 r.). Prace malarskie wykonał o. Ignacy Steiner, wraz z którym miał też tworzyć wystrój niezachowanego kościoła jezuickiego w Międzyrzeczu, zbudowanego w latach 1722–1729.

Przypisy

Bibliografia

• Carl Grommelt, Christine von Mertens, unter Mitw. von Alexander zu Dohna, Das Dohnasche Schloss Schlobitten in Ostpreussen, 2. Aufl., Stuttgart, Kohlkammer, 1965
• Słownik artystów polskich i w Polsce działających, tom 4, Wrocław, Ossolineum, 1986, ISBN 83-04-01983-3 (pomyłki w nazwach miejscowości)
• Arkadiusz Wagner (Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznan) :"Mistrz Figur Dobromiejskich" : nieznana indywidualność barokowej plastyki Warmii i Prus Książęcych. Studia Warmińskie, Tom 40 (2003)
• Tadeusz Oracki: Słownik biograficzny Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku L-Ż. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn 1988.
• Andrzej Rzempołuch: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn 1992.
• Jan Chłosta: Słownik Warmii. Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn 2002.
• Anton Ulbrich (historyk sztuki i fotograf): Der Bildhauer Kraus, Krauß oder Kruse = Kraus, Krauss lub Kruse - Rzeźbiarz. w: Anton Ulbrich:Geschichte der Bildhauerkunst in Ostpreußen vom Ende des 16. Jahrhunderts bis gegen 1870 = historia rzeźby w Prusach Wschodnich od XVI wieku do około 1870 roku, Królewiec 1926-1929, s. 428 (Digitalisat).
• Kraus (Krauss, auch Kruse), Joseph Anton = Kraus (Krauss lub Kruse), Józef Antoni. w: Herbert Meinhard Mühlpfordt: Königsberger Skulpturen und ihre Meister 1255-1945 . Holzner, Würzburg 1970, s. 110.