Józef Barnaś

Józef Barnaś
Data i miejsce urodzenia12 marca 1951
Borowa
Profesor nauk fizycznych
Specjalność: fizyka teoretyczna, teoria ciała stałego
Alma MaterUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Doktorat1983 – fizyka teoretyczna
UAM
Habilitacja1993 – fizyka
UAM
Profesura1999
Nauczyciel akademicki
UczelniaUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Okres zatrudn.1992 - nadal
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Józef Barnaś (ur. 12 marca 1951 w Borowej na Podkarpaciu) – polski fizyk, profesor nauk fizycznych, specjalizuje się w fizyce teoretycznej oraz teorii ciała stałego, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz profesor w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN. Twórca teoretycznego opisu zjawiska gigantycznego magnetooporu[1]. Laureat wielu nagród, w tym Nagrody FNP zwanej „polskim noblem” (2009) oraz Medalu Mariana Smoluchowskiego – najwyższego wyróżnienia przyznawanego przez Polskie Towarzystwo Fizyczne (2008). W 2021 roku pozostaje jednym z tylko sześciu laureatów obu wyróżnień.

Życiorys

Józef Barnaś urodził się w rodzinie rolników Stanisławy i Stanisława Barnasiów. Miał czworo rodzeństwa, trzech braci: Zdzisława, Tadeusza i Stanisława i siostrę Irenę. Po czterech latach nauki 1965-1969 został absolwentem Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mic­kiewicza w Tarnowie. Następnie wyjechał studiować fizykę na poznańskim Wydziale Fizyki i Matematyki UAM i studia z tytułem magistra fizyki ukończył w roku 1974[2]. W latach 1974-1992 pracował w Instytucie Fizyki Politechniki Poznańskiej. Od 1992 zatrudniony na Wydziale Fizyki UAM. Stopień doktorski uzyskał w 1983, a habilitował się w 1993 na podstawie oceny dorobku naukowego i pracy pod tytułem Magnetyczne struktury wielowarstwowe: spektrum fal spinowych, oddziaływanie międzywarstwowe i transport[3]. Tytuł naukowy profesora nauk fizycznych został mu nadany w 1999 roku[3]. Zagraniczne staże naukowe odbywał: w niemieckim Forschungszentrum Jülich (1988-1989; pracował tam w zespole prof. Petera Grünberga), na belgijskim Katolickim Uniwersytecie w Lowanium (1994-1996) oraz w Unite Mixte de Physique CNRS/Thales we francuskim Orsay (1996-1997; współpracował tam z prof. Albertem Fertem)[4].

Na macierzystym Wydziale Fizyki UAM utworzył Zakład Fizyki Mezoskopowej, gdzie pracuje jako profesor zwyczajny i kierownik[3][5]. Jest ponadto profesorem w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN (od roku 2000). W pracy badawczej zajmuje się obliczeniami teoretycznymi w zakresie fizyki ciała stałego, fizyką mezoskopową, spintroniką, nanoelektroniką, magnetyzmem i nanomagnetyzmem, efektami spinowymi w zjawiskach termoelektrycznych, spinowym efektem Halla, grafenem, złączami tunelowymi, strukturami niskowymiarowymi, kropkami kwantowymi oraz magnetyzmem molekularnym[6]. W latach 2005-2008 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Fizyki UAM ds. naukowych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Fizycznego.

W 2006 został członkiem Komitetu Fizyki PAN[7]. W 2010 r. został członkiem korespondentem, a w 2020 r. członkiem rzeczywistym PAN[8].. Zasiada ponadto w radzie naukowej poznańskiego Centrum NanoBioMedycznego[6]. W 2001 został członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma naukowego „Journal of Magnetism and Magnetic Materials”[4]. Swoje prace publikował m.in. w Physical Review Letters, Physical Review B oraz Acta Physica Polonica[9][10].

Uhonorowany Nagrodą im. Marii Skłodowskiej-Curie (1999)[7]. W 2008 otrzymał Medal Mariana Smoluchowskiego przyznawany przez Polskie Towarzystwo Fizyczne[7], a w 2009 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej[1][4][11]. W 2019 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[12].

Przypisy

  1. ↑ a b Prof. Józef Barnaś – laureat Nagrody FNP 2009. fnp.org.pl. [dostęp 2015-11-03].
  2. ↑ Zbigniew Pilarczyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydawnictwo Naukowe, Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919-2019, Poznań 2019, ISBN 978-83-232-3445-6, OCLC 1193032569 [dostęp 2021-09-13].
  3. ↑ a b c Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Józef Barnaś, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-05-14].
  4. ↑ a b c Józef Barnaś. pan.poznan.pl. [dostęp 2015-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-30)].
  5. ↑ prof. dr hab. Józef Barnaś (ang.). staff.amu.edu.pl. [dostęp 2015-11-03].
  6. ↑ a b Prof. dr hab. Józef Barnaś. cnbm.amu.edu.pl. [dostęp 2015-11-03].
  7. ↑ a b c Barnaś, Józef. pan.pl. [dostęp 2015-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-18)].
  8. ↑ Barnaś, Józef, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-10].
  9. ↑ Barnaś, Józef. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2015-10-31].
  10. ↑ Józef Barnaś (publikacje i cytowania). scholar.google.pl. [dostęp 2016-07-14].
  11. ↑ "Za badania nad fizyką efektów spinowych w magnetycznych nanostrukturach, w szczególności efektów magnetooporowych oraz magnetycznego przełączania i dynamiki spinowej indukowanej prądem spinowym"
  12. ↑ Pracownicy naukowo-dydaktyczni Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z odznaczeniami (pol.). Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2019-05-07. [dostęp 2019-10-02].

Linki zewnętrzne

Laureaci Medalu Mariana Smoluchowskiego
XX wiek
XXI wiek

Medal Mariana Smoluchowskiego.jpg

Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk ścisłych
XX wiek
XXI wiek

Media użyte na tej stronie

Medal Mariana Smoluchowskiego.jpg
Commemorative medal for Polish physicist Marian Smoluchowski - Polish Physical Society 1967