Józef Bek
 | |
| Imię i nazwisko urodzenia | Józef Alojzy Beck |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 21 lipca 1867 |
| Data i miejsce śmierci | 12 grudnia 1931 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | Warszawa, Limanowa |
| Narodowość | polska |
| Małżeństwo | Bronisława |
| Krewni i powinowaci | syn Józef Beck, wnuk Andrzej Beck |
| Odznaczenia | |
   | |
Józef Bek (Beck) (ur. 21 lipca 1867 w Białej Podlaskiej, zm. 12 grudnia 1931 w Warszawie) – prawnik, działacz polityczny (socjalista), społeczny i oświatowy, publicysta, teoretyk ruchu spółdzielczego i samorządu terytorialnego. Ojciec Józefa Becka, ostatniego ministra spraw zagranicznych w II RP.
Początki
Przez długi czas mieszkał w Warszawie, gdzie był poważanym prawnikiem. Działał też w ruchu robotniczym, zakładając Związek Robotników Polskich. Za działalność w tajnych organizacjach niepodległościowych otrzymał karę więzienia. Chcąc jej uniknąć, porzucił Warszawę i w końcu osiadł w zaborze austriackim (Galicja), gdzie represje wobec Polaków były dużo mniejsze niż w zaborze rosyjskim.
Działalność w Galicji
Na miejsce pobytu wybrał Limanową i od początku podjął pracę na rzecz lokalnego samorządu. W 1899 został tam sekretarzem Rady Powiatowej. W 1900 wraz z małżonką Bronisławą założył powiatowe koło Towarzystwa Szkół Ludowych, które uruchomiło 11 bibliotek (jedną z nich jest obecna Biblioteka Miejska w Limanowej). Propagował nowoczesne formy gospodarowania, organizował Kółka Rolnicze, kursy oświatowe, odczyty, uroczystości patriotyczne, dzięki czemu nie do przecenienia są jego zasługi dla Limanowszczyzny.
W 1905 został członkiem Ligi Narodowej. Należał też do SDN, zasiadając od 1907 w jego Komitecie Głównym. W 1914 związał się z ruchem legionowym[1].
Życie w niepodległej II RP
Gdy Polska odzyskała niepodległość, po dwudziestu latach pobytu w Limanowej, Bek z rodziną powrócił do Warszawy. W latach 1919–1920 był wiceministrem spraw wewnętrznych. Publikował prace na temat samorządu terytorialnego i piastował stanowisko prezesa Związku Powiatów RP. Założył i redagował pismo „Samorząd Terytorialny”. Do śmierci pozostał sympatykiem „wolnościowego socjalizmu” Edwarda Abramowskiego. Od 1919 roku członek Trybunału Stanu.
Józef Bek spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 220-5-29)[2].
Pisownia nazwiska
Józef Bek usunął literę c z pisowni swojego nazwiska. Istnieją dwie teorie mówiące, dlaczego to zrobił. Pierwsza zakłada, że po prostu chciał spolszczyć pisownię, druga natomiast, że było to utrudnienie władzom carskim poszukiwań jego osoby i wyciągnięcia konsekwencji za działalność niepodległościową.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Niepodległości (24 października 1931)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)[4]
Przypisy
- ↑ A. Wątor, Liga Narodowa w Galicji-Małopolsce i jej działacze, Toruń 2020, s. 190.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ BEK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-08-12].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za zasługi przy organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi przy organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu”.
Bibliografia
- Justyn Sokulski, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 390–391. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Józef Bek
Autor: AldraW, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Józefa Beka na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim