Józef Dziech

Józef Dziech

Data i miejsce urodzenia	1 marca 1891 Mazańcowice
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1957 Poznań
Zawód, zajęcie	filolog
Odznaczenia

Józef Dziech (ur. 1 marca 1891 w Mazańcowicach^[1], zm. 28 grudnia 1957 w Poznaniu) – polski filolog klasyczny, specjalność naukowa: hellenistyka, latynistyka, oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego.

Życiorys^[2]

Urodził się w Mazańcowicach koło Bielska-Białej, w rodzinie Józefa, tkacza, i Marii z domu Londzin^[3]. Świadectwo dojrzałości z odznaczeniem uzyskał 4 lipca 1910 w c. k. Gimnazjum Polskim w Cieszynie, następnie studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego filologię klasyczną (1910–1914).

Po wybuchu I wojny wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 4. kompanii I batalionu 1 Pułku Piechoty. Po reorganizacji walczył w szeregach 2. kompanii I batalionu 5 Pułku Piechoty. 1 kwietnia 1917 został mianowany chorążym rachunkowym^[4]. Pełnił wówczas służbę w Komendzie Placu i Stacji Zbornej w Lublinie. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego^[3]. W tym samym roku został odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności. W latach 1918–1921 służył w 6. Armii w stopniu kapitana. 11 kwietnia 1921 został przeniesiony do rezerwy. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do Wojskowego Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr VI we Lwowie^[5], a od następnego roku do Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr VII w Poznaniu^[6]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 4. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział gospodarczy^[7]. Później, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów^[8].

W latach 1918-1921 studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a w roku akademickim 1922/1923 na Uniwersytecie Jagiellońskim. 12 czerwca 1920 r. został doktorem filozofii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a 1 sierpnia 1921 starszym asystentem przy Seminarium Filologii Klasycznej Uniwersytetu Poznańskiego. Po przeprowadzonej w roku 1925 habilitacji objął Katedrę Latynistki jako zastępca profesora, a od roku 1930 – jako profesor nadzwyczajny filologii klasycznej.

Pracę naukową rozpoczął w roku 1919 od publikacji z dziedziny patrystyki, w dalszych latach publikował artykuły naukowe dotyczące literatury rzymskiej różnych okresów, poetów polsko-łacińskich, a także – komparatystyki literackiej. W kwietniu 1945, wrócił po przerwie wojennej do pracy dydaktycznej i naukowej kierując Katedrą Filologii Klasycznej.

Ostatnie lata życia poświęcił badaniom wiedzy starożytnych Greków o Indiach, których rezultaty ogłaszał w artykułach w „Eos” i referatach wygłaszanych na zebraniach poznańskiego koła Polskiego Towarzystwa Filologicznego oraz Walnym Zgromadzeniu PTF. Niezależnie od własnych publikacji, często dzielił się swą obszerną wiedzą z innymi, służąc im radą i pomocą.

Stopnie i tytuły naukowe

• 1914: magister,
• 1920: doktor filozofii (Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie),
• 1921: starszy asystent przy Seminarium Filologii Klasycznej Uniwersytetu Poznańskiego,
• 1925: habilitacja i kierownictwo Katedry Latynistki (jako zastępca profesora),
• 1930: profesor nadzwyczajny filologii klasycznej,
• od 1945 kierował Katedrą Filologii Klasycznej^[2].

Nagrody i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[9]
• Krzyż Walecznych^[3]
• Brązowy i Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938 i 1939),
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• Srebrny Medal Waleczności (1917)^[2].

Publikacje (wybór)^[2]

• De Hieronymi epitaphiorum exemplaribus, Lwów 1921.
• De Gregorio Nazianzeno diatribae quae dicitur alumno – lucubratio prima de locis a diatriba oriundis, PTPN, Prace Komisji Filologicznej, Poznań 1925 (praca habilitacyjna).
• Słowacki w pieśniach Nadsona – Ojciec zadżumionych a Beduin Nadsona, Poznań 1928.

Przypisy

Źródła

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• J. Wikarjak, Józef Dziech (1891–1957), „Eos” LI/1 (rok?), 7–10.
• J. Wikarjak, Filologia Klasyczne w Uniwersytecie Poznańskim w okresie sześćdziesięciolecia 1919– 1979, „Symbolae Philologorum Posnaniensium” V, 5–30.
• Piotr Stępień, Elżbieta Wesołowska, Teodozja Wikarjak, Od Hammera do Bergera - biogramy pracowników Katedry oraz Instytutu Filologii Klasycznej, [w:] Aetas Aurea Sto lat filologii klasycznej na Uniwersytecie w Poznaniu 1919-2019, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018, s. 48-49, ISBN 9788323234364-.
• Żołnierze Niepodległości. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-07-17].