Józef Edward Dutkiewicz

Józef Edward Dutkiewicz

Data i miejsce urodzenia	13 marca 1903 Podgórze
Data i miejsce śmierci	7 września 1968 Olkusz
Dziedzina sztuki	malarstwo, konserwacja zabytków
Odznaczenia

Polichromia w kościele św. Andrzeja w Ciężkowicach ok. 1945 r.

Tablica pamiątkowa w kościele pw. św. Andrzeja w Olkuszu, w miejscu tragicznej śmierci Józefa Dutkiewicza

Józef Edward Dutkiewicz (ur. 13 marca 1903 w Podgórzu, zm. 7 września 1968 w Olkuszu) – polski artysta malarz, historyk sztuki i konserwator zabytków.

Życiorys

Urodził się w Podgórzu jako syn Józefa i Jadwigi Szybalskiej. Jego ojciec był adiunktem sądowym. Rodzina Dutkiewiczów zamieszkała wkrótce w Tarnowie, gdzie Józef podjął naukę w Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego, które ukończył w 1921 roku. W latach 1921–1927 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. W 1922 związany był z grupą młodych poetów krakowskich, określających się jako negatywiści^[1]. W 1929 roku objął na krótko kierownictwo Muzeum Miasta Tarnowa^[2]. W 1930 roku uzyskał doktorat z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez kolejny rok przebywał w Paryżu, gdzie doskonalił warsztat malarski w École du Louvre.

Od 1931 roku Józef Dutkiewicz pracował jako konserwator zabytków w Warszawie. Rok później otrzymał stanowisko konserwatora zabytków i kierownika oddziału sztuki w Wołyńskim Urzędzie Wojewódzkim. Pracując w Łucku współorganizował Wołyńskie Towarzystwo Naukowe i Muzeum Wołyńskie. W 1935 roku został przeniesiony do Lublina, gdzie do wybuchu II wojny światowej kierował pracami renowacyjnymi kamienic Starego Miasta.

W 1939 w lwowskim czasopiśmie naukowym „Dawna Sztuka” ukazał się jego artykuł „Fabryka cerkwi Wniebowzięcia N. M. P. w Poczajowie”, poświęcony budowę obecnego soboru Zaśnięcia Matki Bożej w Poczajowie^[3].

Podczas kampanii wrześniowej Józef Dutkiewicz brał udział w ukryciu przed Niemcami obrazu Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem. Okres okupacji spędził w Tarnowie, gdzie pracował w Muzeum Diecezjalnym.

Po wyzwoleniu miasta Józef Dutkiewicz brał udział w zabezpieczaniu zabytków podworskich w okolicach Tarnowa a pozyskane w ten sposób dzieła sztuki zapoczątkowały zbiory Muzeum Ziemi Tarnowskiej (obecnie Muzeum Okręgowe w Tarnowie), którym kierował w latach 1945–1950. Równocześnie od 1946 roku był wojewódzkim i miejskim konserwatorem zabytków w Krakowie. W Tarnowie tworzył miejscowe struktury Związku Polskich Artystów Plastyków, których był pierwszym powojennym prezesem. Od 1949 roku pracował jako wykładowca krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był między innymi dziekanem Wydziału Konserwacji Zabytków. W 1947 za zasługi położone przy zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[4].

Józef Dutkiewicz prowadził prace konserwatorskie w zamkach w Pieskowej Skale, Krasiczynie i Łańcucie, ratuszu w Zamościu oraz licznych kościołach, między innymi bazylice katedralnej w Tarnowie i kościele św. Elżbiety w Starym Sączu. Wykonywał również polichromie w kościołach, np. kościele oo. Bernardynów w Przeworsku, św. Małgorzaty w Dębnie, św. Stanisława w Jodłowej, Najświętszego Imienia Marii Panny w Ptaszkowej, Narodzenia NMP w Krużlowej, św. Andrzeja w Ciężkowicach. W zakresie teorii sztuki opublikował między innymi prace: Grobowce rodziny Tarnowskich w kościele katedralnym w Tarnowie (1932), Małopolska rzeźba średniowieczna 1300–1450 (1949), Materiały źródłowe do budowy murów obronnych miasta Tarnowa (1956).

Józef Dutkiewicz zmarł tragicznie 7 września 1968 roku w wyniku upadku z rusztowania podczas prac konserwacyjnych prowadzonych w kolegiacie św. Andrzeja w Olkuszu. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie. W 1983 roku jedna z tarnowskich ulic, w dzielnicy Krzyż, została nazwana jego imieniem.

Przypisy

Bibliografia

• Barbara Sawczyk, Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk: Ocalić od zapomnienia... Patroni tarnowskich ulic. T. I. Tarnów, 2003. ISBN 83-915445-2-4.
• Kościoły zabytkowe Diecezji tarnowskiej [dostęp 2010-05-05]