Józef Franciszek Łęski
 Józef Franciszek Łęski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | nauczyciel |
| Tytuł naukowy | Profesor |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | |
| Stanowisko | Dyrektor |
| Pracodawca | |
| Rodzice | Jerzy Antoni i Barbara z domu Łukowska |
| Małżeństwo | Karolina z domu Hube |
| Dzieci | Stanisław, Adam, Edward, Józefa, Tekla |
Józef Franciszek Stanisław Łęski (ur. 2 kwietnia 1760 Małych Łanach k. Żarnowca, zm. 13 lipca 1825 w Warszawie) – polski astronom i matematyk, malarz i rytownik.
Życiorys
Urodził się w 2 kwietnia 1760 w Małych Łanach jako syn Jerzego Antoniego i Barbary z domu Łukowskiej. Ojciec jego był pułkownikiem wojsk koronnych. W wieku lat dwunastu zostaje uczniem Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Nauki pobiera wraz z Jasińskim, Sokolnickim i Kościuszką. Kończy szkołę jako absolwent i rozpoczyna w niej pracę jako wykładowca. Prowadzi zajęcia z matematyki elementarnej, miernictwa i rysowania map.
Bierze udział w Powstaniu Kościuszkowskim w stopniu majora jako adiutant T.Kościuszki. Dostaje się do niewoli pruskiej i rok był uwięziony w Nissie. Po zwolnieniu wraca do kraju pieszo, zwiedzając po drodze galerię w Dreźnie i w Berlinie.
Dociera do Krakowa i zostaje mianowany profesorem matematyki w Krakowskiej Szkole Głównej.
W 1803, po wyjeździe Jana Śniadeckiego do Wilna, obejmuje funkcję dyrektora obserwatorium astronomicznego oraz profesora astronomii i matematyki wyższej w Krakowie.
W następnym roku w Warszawie obejmuje posadę profesora matematyki i fizyki w powstałym Liceum Warszawskim. W latach 1809–1811 przebywał w Paryżu i studiował w Collège de France.
Był członkiem Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Krakowskiego Towarzystwa Naukowego.
Żonaty z Katarzyną z domu Hube, miał piątkę dzieci: Stanisława, Adama, Edwarda, Józefę i Teklę.
Zmarł 13 lipca 1825 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
Jest autorem rozprawy o sztuce: "O piękności w sztukach a szczególniej w malarstwie" drukowanej w rocznikach towarzystwa naukowego krakowskiego w 1817. Do najważniejszych jego prac można zaliczyć:
- "Teoretyczna i praktyczna nauka żołnierskich rozmiarów czyli miernictwo wojenne", przekład z angielskiego, uzupełniony przez Łęskiego, Warszawa, 1790,
- "Darstellung der sumtlichen Theile der Mathematik" Kraków, 1801,
- "Rozprawa o nauce przyrodzenia" Kraków, 1811,
- "Rozprawa o zaćmieniach z ich zastosowaniami" Kraków, 1818,
- "Observationes Astronomicae" Kraków, 1813,
- "Rozprawa o konstellacyjach" Kraków, 1822.
Bibliografia
- S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. XVII. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1864, s. 588-589. [dostęp 2020-12-27]. (pol.).
- Klasyfikator umiejętności, forumakademickie.pl [dostęp 2020-12-27].
- Kazimierz Władysław Wójcicki: Cmentarz Powązkowski pod Warszawą. T. 2. Warszawa: 1856, s. 215-222. [dostęp 2020-12-27]. (pol.).
- Łęski Józef Franciszek, encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2020-12-27].
- Józef Franciszek Stanisław Łęski z Łęgu h. Janina, M.J. Minakowski: Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2020-12-27].
Linki zewnętrzne
- Dzieła Józefa Franciszka Łęskiego w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Józef Łęski (1760-1825)