Józef Gucwa

Józef Gucwa

Biskup tytularny Vagi
Ut Deus glorificetur Aby Bóg był uwielbiony!
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	20 grudnia 1923 Kąclowa
Data i miejsce śmierci	8 marca 2004 Tarnów
Biskup pomocniczy tarnowski
Okres sprawowania	1969–1999
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	20 czerwca 1948
Nominacja biskupia	23 grudnia 1968
Sakra biskupia	26 stycznia 1969
Odznaczenia

Grobowiec biskupa Józefa Gucwy przy kościele w Kąclowej

Izba pamięci biskupa Józefa Gucwy w Kąclowej

Józef Gucwa (ur. 20 grudnia 1923 w Kąclowej, zm. 8 marca 2004 w Tarnowie^[1]) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy tarnowski w latach 1969–1999, od 1999 biskup pomocniczy senior diecezji tarnowskiej^[1].

Życiorys

Pochodził z rodziny rolniczej. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Kąclowej w latach 1929–1935, po czym rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Artura Grottgera w Grybowie. Naukę kontynuował w Małym Seminarium w Tarnowie i jednocześnie rozpoczął naukę w tarnowskim Gimnazjum i Liceum im. Kazimierza Brodzińskiego, gdzie w 1939 zdał małą maturę. W maju 1940 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. W sierpniu 1942 był poszukiwany przez gestapo, zagrożony aresztowaniem ukrywał się. Wstąpił do tworzącego się oddziału partyzanckiego „Żbik”, którego był współorganizatorem, przyjął pseudonim „Wilk”. Oddział partyzancki „Żbik” Armii Krajowej działał w okolicach Gorlic i Grybowa, (OP „Żbik” należał do III batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich). W czasie okupacji niemieckiej ukończył liceum w ramach tajnych kompletów, egzamin maturalny zdał w czerwcu 1944. W latach 1944–1948 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie, następnie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, który ukończył w 1950 z magisterium z teologii. Święceń prezbiteratu udzielił mu 20 czerwca 1948 w Tarnowie biskup Jan Stepa^[1].

Po studiach podjął pracę duszpasterską. Był wikariuszem, wpierw w latach 1948–1952 w Kolbuszowej, następnie w latach 1952–1969 w parafii św. Małgorzaty w Nowym Sączu. W Nowym Sączu pełnił także funkcję rektora kościoła św. Kazimierza oraz był katechetą w szkołach średnich. W latach 1955–1969 był delegatem biskupa ds. klasztoru klarysek w Starym Sączu. W tarnowskiej kapitule katedralnej zajmował stanowiska archidiakona i dziekana.

23 grudnia 1968 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej, jednocześnie biskupem tytularnym Vagi. Święceń biskupich udzielił mu 26 stycznia 1969 w Nowym Sączu biskup Jerzy Ablewicz.

W diecezji sprawował również funkcję wikariusza generalnego^[1], ponadto przewodniczył Diecezjalnej Radzie Ekonomicznej, Radzie ds. Sztuki Kościelnej, a także sprawował opiekę nad Wydziałem Duszpasterstwa Rodzin i Caritas diecezji tarnowskiej. W latach 1970–1990 był przewodniczącym Wydziału Administracji Ogólnej Kurii Diecezjalnej. Nadzorował sprawy budowlane w diecezji, opiekował się Domem Samotnej Matki w Tarnowie. Po mianowaniu biskupa Józefa Życińskiego metropolitą lubelskim, od 29 czerwca 1997 do 24 stycznia 1998 był administratorem apostolskim diecezji tarnowskiej^[1].

W Episkopacie Polski kierował m.in. Podkomisją ds. Duszpasterstwa Kobiet, był także zastępcą przewodniczącego Komisji ds. Misji. 11 grudnia 1999 w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego ustąpił ze sprawowanych urzędów^[1]. Zmarł 8 marca 2004 w Tarnowie. Pochowany został w rodzinnej Kąclowej.

Autor książek: Z leśnych koszar do kapłaństwa (1992), Kąclowa, wieś i parafia nad rzeką Białą (2003), Stanisław Leszczyc-Przywara ps. „Szary" (2004) i wraz z ks. Stanisławem Lisowskim Wartość dziecka (1979).

Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie

Otrzymał kilka odznaczeń za służbę w Armii Krajowej, m.in. Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej oraz Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”.

W 1999 nadano mu honorowe obywatelstwo Nowego Sącza^[2], a w 1996 tytuł honorowego podhalańczyka 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich^[3].

W 2010 przy kościele parafialnym w Kąclowej otworzono izbę jego pamięci^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Nitecki P.: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Warszawa: „Pax”, 2000. ISBN 83-211-1311-7. OCLC 189782455.
• Polak G.: Kto jest kim w Kościele?. Warszawa: 1996.

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna Józefa Gucwy w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie (arch.). [dostęp 2014-09-07].
• Józef Gucwa w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-10-21]