Józef Holewiński

Józef Holewiński
Ilustracja
Józef Holewiński (fot. 1897)
Data i miejsce urodzenia17 marca 1848
Warszawa
Data i miejsce śmierci20 stycznia 1917
Warszawa
Narodowośćpolska
Dziedzina sztukiGrafika
Drzeworyt sztorcowy
Ważne dzieła
  • Handlarka owoców
  • (według Aleksandra Gierymskiego)
  • Sabała
  • (według Stanisława Witkiewicza)
  • Córka kalifa
  • (według Karolusa Duranda)
Nagrody

1873 - dyplom uznania na Wystawie Powszechnej w Wiedniu
1886 - pierwsza nagroda na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie
1886 - nagroda pieniężna na I Wystawie Dzieł Sztuki Ornamentacyjnej i Reprodukcyjnej w Warszawie
1888 - pierwsza nagroda na III Wystawie Dzieł Sztuki Ornamentacyjnej i Reprodukcyjnej w Warszawie
1895 - złoty medal na wystawie w Glass Palace w Monachium
1895 - wielki medal srebrny na Wystawie Sztuki Drukarskiej w Petersburgu

Handlarka owoców - drzeworyt Józefa Holewińskiego i Edwarda Gorazdowskiego według obrazu Aleksandra Gierymskiego, 1881

Józef Holewiński (ur. 17 marca 1848 w Warszawie, zm. 20 stycznia 1917 tamże) – drzeworytnik warszawski, artysta-malarz, ilustrator; jeden z wybitnych polskich ksylografów.

Życiorys

Malarstwa uczył się w warszawskiej Szkole Rysunkowej Wojciecha Gersona, natomiast sztuki drzeworytu interpretacyjnego u Jana Styfiego (od 1864)[1][2]. Pod jego kierunkiem rozpoczął w 1865 pracę w drzeworytni „Kłosów”; po upadku czasopisma w 1890 przeszedł do „Tygodnika Ilustrowanego”, w którym (od 1891) pełnił funkcję kierownika artystycznego; na stanowisku tym pozostał do śmierci w 1917; przez jakiś czas prowadził dział ilustracji w tygodniku „Wędrowiec”; współpracował także z zagranicznymi magazynami "Moderne Kunst" i "Gazette des Beaux Arts"[3][4][5]

Za swoje drzeworyty Holewiński był wielokrotnie nagradzany: w 1873 otrzymał dyplom uznania na Wystawie Powszechnej w Wiedniu[6]; w 1886 nagrodę pieniężną a w 1888 pierwszą nagrodę na I i III Wystawie Dzieł Sztuki Ornamentacyjnej i Reprodukcyjnej w Warszawie[7]; w 1886 pierwszą nagrodę na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za drzeworyt Sabała, rytowany według rysunku Stanisława Witkiewicza; w 1895 złoty medal w Monachium i wielki medal srebrny na Wystawie Sztuki Drukarskiej w Petersburgu[6][8].

W latach 1907-1909 wykładał rysunek w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W tych latach był także członkiem TKN[9].

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 171-1-6/7)[10].

Twórczość drzeworytnicza

Drzeworyty Holewińskiego odznaczają się subtelną kreską, miękkim i delikatnym światłocieniem oraz znakomitą interpretacją oryginału; perfekcyjnie odtwarzał dzieła Michała Andriollego, Józefa Chełmońskirgo, Aleksandra Gierymskiego, Juliusza Kossaka, Jana Matejki, Ksawerego Pillatiego, Józefa Szermentowskiego, Stanisława Witkiewicza i wielu innych[5][11][12]. W 1881 wspólnie z Edwardem Gorazdowskim wykonał drzeworyt według obrazu Aleksandra Gierymskiego, pt. Handlarka owoców - uważany za jeden z najlepszych ówczesnych drzeworytów polskich[13]. Na szczególną uwagę zasługują jeszcze drzeworyty rytowane dla Michała Andriollego do książek: Klechdy K.W. Wójcickiego, Stara baśń J.I. Kraszewskiego (1879) i Bohaterki poezji polskiej (1885), oraz do Albumu Jana Matejki (1874).

Przypisy

  1. ↑ Opałek M., Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Warszawa 1949, s. 48.
  2. ↑ Szyndler B., Tygodnik ilustrowany "Kłosy" (1865-1890), Wrocław 1981, s. 123.
  3. ↑ Kotańska A., Ilustratorzy i drzeworytnicy czasopism ilustrowanych drugiej połowy XIX w., "Almanach Muzealny" 1997, tom 1, s. 100.
  4. ↑ Szyndler B., s. 123, 125.
  5. ↑ a b Opałek M., op. cit.
  6. ↑ a b Kotańska A., s. 102.
  7. ↑ Kotańska A., s. 101.
  8. ↑ Szyndler B., s. 124-125.
  9. ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  10. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Józef Holewiński, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-05-28].
  11. ↑ Socha G., Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Ossolineum 1988, s. 102.
  12. ↑ Szyndler B., s. 123.
  13. ↑ Socha G., s. 103.

Bibliografia

  • Encyklopedia wiedzy o książce, Ossolineum 1971
  • Grajewski L., Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.), Warszawa 1972
  • Kotańska A., Ilustratorzy i drzeworytnicy czasopism ilustrowanych drugiej połowy XIX w., "Almanach Muzealny" 1997, tom 1, s. 85-116.
  • Opałek M., Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Warszawa 1949, s. 64-66.
  • Socha G., Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Ossolineum 1988
  • Szyndler B., Tygodnik ilustrowany "Kłosy" (1865-1890), Wrocław 1981

Linki zewnętrzne

Prace J. Holewińskiego w bibliotece cyfrowej Polona.pl

Media użyte na tej stronie