Józef Karge

Józef Karge
	; Józef Karge (1865)
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	4 lipca 1823 ; Terespotockie
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 1892 ; Nowy Jork
	Przebieg służby
Lata służby	1848–1865
Siły zbrojne	US Army
Jednostki	58 Ochotniczy Pułk Piechoty Nowego Jorku
Główne wojny i bitwy	Powstanie wielkopolskie 1848 roku,; Wojna secesyjna II bitwa nad Bull Run; I bitwa pod Fredericksburgiem;
Późniejsza praca	wykładowca Princeton University

Akt urodzenia Józefa Karge

Józef Karge (ang. Joseph Karge) (ur. 4 lipca 1823 w Olędrach Terespotockich^[1], zm. 27 grudnia 1892 w Nowym Jorku) – amerykański generał pochodzenia polskiego, uczestnik powstania wielkopolskiego 1848 roku oraz wojny secesyjnej.

Życiorys

Młodość

Syn Jakuba i Weroniki z d. Braniewicz. Kształcił się w Poznaniu i Berlinie. Był oficerem pruskiej Królewskiej Gwardii Konnej. W 1848 roku zdezerterował z armii pruskiej i wziął udział w powstaniu wielkopolskim, które wybuchło w Wielkopolsce w czasie Wiosny Ludów. Za uczestnictwo w tym zrywie wolnościowym mającym na celu niepodległość Polski został przez pruski sąd skazany na śmierć. Uciekł do Francji, a stamtąd do Anglii. W 1851 roku przyjechał do Nowego Jorku, gdzie zyskał status uchodźcy politycznego, a w 1856 roku został naturalizowany. Do 1861 roku wykładał literaturę klasyczną w Danberry (Connecticut), a następnie języki obce w Nowym Jorku.

Wojna secesyjna

Po wybuchu wojny secesyjnej wstąpił do armii Unii. Był współorganizatorem oraz jednym z oficerów walczącego po stronie północy 58 Ochotniczego Pułku Piechoty Nowego Jorku (tzw. Legionu polskiego, ang. Polish Legion) pod dowództwem Włodzimierza Krzyżanowskiego. Awansowany do stopnia podpułkownika, a wkrótce potem pułkownika, służył w pułku kawalerii z New Jersey. Wziął udział w II bitwie nad Bull Run, w której został ranny. Mimo niewyleczonej do końca rany powrócił do służby i wziął udział w bitwie pod Fredericksburgiem^[2].

W listopadzie 1863 roku, w stopniu pułkownika, stanął na czele 2 Pułku Kawalerii z New Jersey i w składzie dywizji dowodzonej przez gen. Benjamina Griersona wziął udział w rajdzie na terytorium Tennessee i Alabamy. 2 maja kolejnego roku pod Bolivar (Tennessee) walcząc na czele 600 kawalerzystów zmusił do odwrotu po dwugodzinnej bitwie oddział legendarnego generała konfederatów Nathana Bedforda Forresta, który do tej pory uchodził za niezwyciężonego^[3]. 13 marca 1865 prezydent Abraham Lincoln za zasługi w czasie wojny awansował Kargego do stopnia generała brygady. 1 listopada 1865 roku Karge przeszedł w stan spoczynku^[4].

Po zakończeniu wojny

Po zakończeniu służby wojskowej prowadził zajęcia z literatury na Princeton University. Historyk James Axtell określił go jako najbardziej barwną postać na wydziale, na którym pracował. Jeden z jego współpracowników wspominał, że Karge chętniej niż o literaturze rozprawiał o taktyce wojskowej i wspominał swoje awanturnicze życie^[5]. Zmarł śmiercią naturalną. Spoczywa na Princeton Cemetery.

Życie prywatne

Był żonaty (żona Theodosia Maria z d. Baldwin 1820–1896), miał dwóch synów – Ladislawa (ur. 1853) i Ronnalda (ur. 1865)^[6].

Tablica pamiątkowa w Opalenicy

Przypisy

↑ Słownik biograficzny Sokola jako miejsce urodzenia generała podaje Olędry Terespolskie – Stanley S. Sokol, The Polish Biographical Dictionary: Profiles of Nearly 900 Poles who Have Made Lasting Contributions to World Civilization, Bolchazy-Carducci Publishers, 1992, s. 180.
↑ Dean Machin, The Blessed Place of Freedom: Europeans in Civil War America, Potomac Books 2002, s. 239.
↑ Benjamin Henry Grierson, A Just and Righteous Cause: Benjamin H. Grierson’s Civil War Memoir, SIU Press 2008, s. 235.
↑ Roger D. Hunt, Colonels in Blue: Union Army Colonels of the Civil War: the Mid-Atlantic States: Pennsylvania, New Jersey, Maryland, Delaware, and the District of Columbia, Stackpole Books 2007, s. 185.
↑ James Axtell, The Making of Princeton University: From Woodrow Wilson to the Present, Princeton University Press 2006, s. 41.
↑ Informacje biograficzne o Ladislawie Karge.

Bibliografia

Maxine Lurie: Encyclopedia of New Jersey. Rutgers University Pres: 2004, s. 435. ISBN 978-0-8135-3325-4.
„155th Anniversary of the Birth of Joseph Karge” (ang.)
Biogram generała
Informacja na stronie miasta Opalenica. opalenica.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-14)].

Linki zewnętrzne

Józef Karge, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-04-02].

[1] Słownik biograficzny Sokola jako miejsce urodzenia generała podaje Olędry Terespolskie – Stanley S. Sokol, The Polish Biographical Dictionary: Profiles of Nearly 900 Poles who Have Made Lasting Contributions to World Civilization, Bolchazy-Carducci Publishers, 1992, s. 180.

[2] Dean Machin, The Blessed Place of Freedom: Europeans in Civil War America, Potomac Books 2002, s. 239.

[3] Benjamin Henry Grierson, A Just and Righteous Cause: Benjamin H. Grierson’s Civil War Memoir, SIU Press 2008, s. 235.

[4] Roger D. Hunt, Colonels in Blue: Union Army Colonels of the Civil War: the Mid-Atlantic States: Pennsylvania, New Jersey, Maryland, Delaware, and the District of Columbia, Stackpole Books 2007, s. 185.

[5] James Axtell, The Making of Princeton University: From Woodrow Wilson to the Present, Princeton University Press 2006, s. 41.

[6] Informacje biograficzne o Ladislawie Karge.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne