Józef Kazimierz Plebański

Józef Kazimierz Plebański
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1 marca 1831
Trzemeszno
Data i miejsce śmierci19 sierpnia 1897
Izdebno Kościelne
profesor nauk historycznych
Alma MaterUniwersytet Wrocławski
Doktorat1855
UczelniaUniwersytet Wrocławski
Szkoła Główna Warszawska

Józef Kazimierz Plebański (ur. 1 marca 1831 w Trzemesznie, powiat Mogilno, zm. 19 sierpnia 1897 w Izdebnie Kościelnym) – historyk polski, encyklopedysta.

Życiorys

W literaturze czasem występuje jako miejsce urodzenia Bystrzyca koło Mogilna, jednak o Trzemesznie wspomina we wspomnieniach jego wnuk Tadeusz Plebański oraz Encyklopedia PWN. Natomiast Kwartalnik Historyczny, wydany zaraz po jego śmierci, w 1897 mówi o Bystrzycy pod Trzemesznem[1].

Józef Kazimierz Plebański był jedynakiem, został wykształcony we Wrocławiu i w Berlinie, gdzie doktoryzował się w 1855 roku. Tematem jego dysertacji były dzieje panowania Jana Kazimierza i Marii Ludwiki Gonzagi i związane z tym odnalezienie w Bibliotece Berlińskiej nieznanych listów Jana Kazimierza. Po uzyskaniu doktoratu wykładał jakiś czas we Wrocławiu, skąd został przeniesiony przez margrabiego Al. Wielopolskiego do Warszawy na stanowisko profesora historii w Szkole Głównej, jak wówczas nazywał się Uniwersytet Warszawski. Rektorem był wtedy prof. Mianowski.

Józef Kazimierz Plebański był współzałożycielem reaktywowanej niedawno Kasy Mianowskiego. W czasie intensywnych działań rusyfikacyjnych po powstaniu styczniowym zaborca nakazał prowadzenie nauczania w języku rosyjskim. Józef Kazimierz Plebański był w grupie profesorów, którzy odmówili współpracy z władzami carskimi, skutkiem czego zostali wypędzeni z Uniwersytetu. Gdy około 1868 Szkoła Główna została zamknięta przez władze rosyjskie, zaproponowano Józefowi Kazimierzowi katedrę we Lwowie, ale nie przyjął jej, nie chcąc emigrować do Małopolski. Z biegiem czasu został redaktorem poczytnego pisma, miesięcznika "Biblioteka Warszawska".

Około 1862-63 poślubił Kazimierę Jarzębowską (1835-1913). Ze sprzedaży posagowego majątku żony “Krzycko Wielkie”, małżonkowie Plebańscy zakupili majątek starościny wyszogrodzkiej Szymanowskiej - Izdebno Kościelne w okolicy Grodziska Mazowieckiego. Tam też urodziło się sześcioro dzieci, Stanisława, Jan-Teodor, Michał, Maria, Leontyna i Stefania.

Publikacje

Był encyklopedystą oraz członkiem komitetu redakcyjnego Encyklopedii Wychowawczej wydanej w latach 1880-1890[2]. Napisał również:

Bibliografia

Przypisy

  1. Silesian Digital Library, www.sbc.org.pl [dostęp 2017-11-24].
  2. Kierski, t.I 1923 ↓.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Józef Kazimierz Plebański (54587).jpg
Józef Kazimierz Plebański