Józef Kutyba

Józef Kutyba

podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1899 Kraków
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	3 Pułk Piechoty 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej Batalion Manewrowy 3 Pułk Strzelców Podhalańskich 50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Józef Feliks Kutyba^[1] (ur. 9 lutego 1899 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 9 lutego 1899 w Krakowie jako syn Jana i Marii z d. Gomółka. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Przed 1914 był uczniem szkoły przemysłowej. Uczestniczył w I wojnie światowej w szeregach Legionów Polskich. Jako podoficer liniowy 3 pułku piechoty odbył kampanię karpacką, bukowińską, besarbską i wołyńską. Po kryzysie przysięgowym internowany na Węgrzech.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919^[2]. W 1923 służył w szeregach 36 pułku piechoty^[3]. Następnie został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923^[4]. W 1924 służył w Batalionie Manewrowym w Rembertowie, pozostając oficerem nadetatowym 36 pułku piechoty^[5]. Na przełomie lat 20./30. był oficerem 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku^[6][7]. W tym czasie został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932^[8]. 23 marca 1932 został wyznaczony na stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego^[9]. Następnie został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy batalionu. 31 sierpnia 1935 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza^[10]. W 1937 awansowany na stopień podpułkownika. Przydzielony do 50 pułku piechoty Strzelców Kresowych, stacjonującym w garnizonie Kowel, gdzie od 31 marca do września 1939 był zastępcą dowódcy pułku.

Po wybuchu II wojny światowej 1939 w okresie kampanii wrześniowej jako pierwszy zastępca dowódcy 50 pułku piechoty pełnił także funkcję dowódcy batalionu nadwyżek 50 pp w ramach Ośrodka Zapasowego 27 Dywizji Piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim. Był dowódcą odcinka grupy „Włodzimierz” gen. Kazimierza Sawickiego. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 481^[11]. Przy zwłokach Józefa Kutyby zostały odnalezione legitymacja Związku Narciarskiego, legitymacja Orderu Virtuti Militari, legitymacja oficerska, wizytówki^[12]. Figuruje na liście wywózkowej 015/2 z kwietnia 1940, poz. 26. Wspominał o nim w swoim pamiętniku również zamordowany w Katyniu mjr Adam Solski, który jechał wraz z Józefem Kutybą tym samym transportem na śmierć^[13].

Jego żoną była Józefa z d. Skoczek, z którą miał syna Jana i córkę Halinę (po mężu Borek).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7393
• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[14]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[15]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Państwowa Odznaka Sportowa
• Odznaka Strzelecka^[16]

Upamiętnienie

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika^[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[18].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Józef Kutyba został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Odrzywole^[19].

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Czekajcie, ja wrócę... Relacja Haliny Borek. W: Stanisław Maria Jankowski, Edward Miszczak: Powrót do Katynia. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 96–104. ISBN 83-03-03194-5.
• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 330. [dostęp 2015-01-09].
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Józef Kutyba. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2015-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2018)].
• Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.