Józef Londzin

Józef Londzin
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 lutego 1862
Zabrzeg, Księstwo cieszyńskie, Cesarstwo Austrii

Data i miejsce śmierci

21 marca 1929
Cieszyn, Polska

Miejsce pochówku

Cmentarz Komunalny w Cieszynie

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

diecezja katowicka

Prezbiterat

1889

Józef Londzin (ur. 3 lutego 1862 w Zabrzegu, zm. 21 kwietnia 1929 w Cieszynie) − polski ksiądz katolicki (od 1927 r. prałat, honorowy kanonik kapituł: katowickiej i sandomierskiej), działacz społeczny i polityczny, historyk, burmistrz Cieszyna.

Życiorys

Jego ojciec był nauczycielem i miłośnikiem miejscowej kultury ludowej, a zamiłowanie to przekazał synowi. Józef Londzin po ukończeniu szkoły ludowej w Zabrzegu uczył się do 1884 w niemieckim gimnazjum w Bielsku, a następnie wstąpił do seminarium duchownego w Ołomuńcu, które ukończył w 1889 uzyskując święcenia kapłańskie.

Pracował następnie jako wikary w parafiach w Strumieniu i Międzyrzeczu, a w 1890 został przeniesiony do Cieszyna, gdzie objął obowiązki starszego wikarego i kapelana więziennego. Objął też obowiązki redaktora „Gwiazdki Cieszyńskiej” – czasopisma wydawanego w języku polskim, którym kierował (z przerwami) aż do swojej śmierci.

W 1897 zrezygnował z funkcji wikarego i objął stanowisko katechety w Gimnazjum Polskim prowadzonym przez Macierz Szkolną dla Księstwa Cieszyńskiego. Następnie został sekretarzem i skarbnikiem Macierzy, a w latach 1903–1904 jej przewodniczącym zarządu[1]. Był też założycielem i aktywnym działaczem wielu innych polskich organizacji religijnych i społecznych, m.in. Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku. Był działaczem Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid” w Cieszynie od jego założenia w r. 1909, w latach 1912–1921 jego prezesem, a po połączeniu się „Beskidu” z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim prezesem Oddziału PTT „Beskid Śląski” w Cieszynie (1921–1925). W ramach tej działalności turystycznej był jednym z inicjatorów budowy dwóch polskich schronisk turystycznych: na Ropiczce i Stożku. W roku 1896 zainicjował powstanie Muzeum śląskiego, gromadzącego zabytki polskiej przeszłości z terenu Śląska Cieszyńskiego.

Jako sekretarz Związku Śląskich Katolików, którym kierował od 1903 r., w 1907 i 1911 został wybrany do Rady Państwa w Wiedniu. W czasie I wojny światowej był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego. W październiku 1918 razem z Janem Michejdą, reprezentującym polskich ewangelików oraz socjalistą Tadeuszem Regerem stanął na czele Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Wiosną 1919 brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie bronił interesów ludności polskiej i walczył o przyłączenie większości Śląska Cieszyńskiego do Polski. W latach 1919–1928 poseł na Sejm RP. Był członkiem klubu Narodowego Zjednoczenia Ludowego[2]. Senator II kadencji wybrany w 1928 roku z województwa śląskiego z Listy BBWR[3]. W 1927 został wybrany burmistrzem Cieszyna; funkcję tę sprawował aż do śmierci.

Pochowany w grobach zasłużonych dla miasta na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.

Dzieła

Józef Londzin jest autorem bibliografii druków wydanych na Śląsku Cieszyńskim oraz prac z dziejów kościoła i historii szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim.

Upamiętnienie

  • Plac Józefa Londzina w Katowicach
  • Ulica ks. Józefa Londzina w Raciborzu
  • ul. Księdza Józefa Londzina w Strumieniu
  • Pomnik przy kościele św. Józefa w Zabrzegu
  • ul. Księdza Józefa Londzina w Bielsku-Białej
  • POL Zabrzeg Pomnik Londzina przy kościele św. Józefa.JPG

Przypisy

  1. ↑ Odezwa „Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego”. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 189 z 21 sierpnia 1903. 
  2. ↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919, Poznań 1920, s. 286.
  3. ↑ Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928-1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań 1928, s. 169.
  4. ↑ Józef Londzin, "Zaprowadzenie języka polskiego w szkołach ludowych w Księstwie Cieszyńskim", Cieszyn 1901
  5. ↑ Józef Londzin, "Stan szkół ludowych w Ks. Cieszyńskim na początku XIX stulecia", Cieszyn 1902
  6. ↑ Józef Londzin, "Bibliografii druków polskich w Księstwie Cieszyńskiem od roku 1716 do roku 1904", jako też bibliografia nowszych druków aż do roku 1922. Cz. 1, (A-O)", Cieszyn 1922
  7. ↑ Józef Londzin, "Polskość Śląska Cieszyńskiego", Cieszyn 1924
  8. ↑ "Słownik historii Polski", Wiedza Powszechna, Warszawa 1973, str.225, hasło "Londzin Józef"
  9. ↑ Józef Londzin, "Przyczynek do historji początków ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim", Cieszyn 1926

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Zabrzeg Pomnik Londzina przy kościele św. Józefa.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik Londzina przy kościele św. Józefa w Zabrzegu