Józef Lucjan Kępiński

Józef Lucjan Kępiński

podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	12 września 1900 Stryków
Data i miejsce śmierci	26 marca 1964 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1918–1949
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	1 pułk szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, 2 pułk strzelców konnych, 4 pułk strzelców konnych, 20 pułk ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego, 8 pułk strzelców konnych, 121 eskadra myśliwska, 111 eskadra myśliwska IV/1 dywizjon myśliwski dywizjon I/145
Stanowiska	dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940
Odznaczenia

Józef Lucjan Kępiński (ur. 12 września 1900 w Strykowie, zm. 26 marca 1964 w Warszawie) – podpułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Bolesława, rejenta (później adwokata w Piotrkowie Trybunalskim), i Scholastyki z Szołowskich. Ukończył szkołę powszechną w Brzezinach. Uczęszczał do Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, naukę porzucił w siódmej klasie i jako ochotnik 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego.

W latach 1918–1919 służył w 1 pułku szwoleżerów. Do listopada 1919 walczył w wojnie polsko-ukraińskiej, potem został skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty, którą ukończył w 1920. Po kursie kawaleryjskim w Przemyślu przydzielony do 2 pułku strzelców konnych (ułan podchorąży). Uczestniczył w działaniach na frontach wojny polsko–bolszewickiej.

W grudniu 1920 promowany na stopień podporucznika w korpusie oficerów kawalerii. Od 1 marca 1921 w składzie 4 pułku strzelców konnych. 1 czerwca 1921 awansowany na stopień porucznika^[1]. Od września 1921 uczestnik kursu dla adiutantów pułkowych w Grodnie (Kulbaki). W 1923 złożył egzamin maturalny w Wilnie. Od 1 marca 1923 służył w 20 pułku ułanów. Od 1 maja 1925 dowódca szwadronu w 8 pułku strzelców konnych. 12 kwietnia 1926 został przydzielony na siedem miesięcy na kurs aplikacyjny lotnictwa przy 4 pułku lotniczym w Toruniu^[2]. Przydzielony do 1 pułku lotniczego w Warszawie służył w 13 eskadrze niszczycielskiej nocnej. Od 1 stycznia 1927 w 121 eskadrze myśliwskiej.

W czerwcu 1927 został przeniesiony z korpusu oficerów kawalerii (8 psk) do korpusu oficerów lotnictwa (1 plot)^[3]. Przydzielony do 2 plot Kraków, po odbyciu kursu akrobacji wrócił do 121 eskadry myśliwskiej, przemianowanej na 111 eskadrę myśliwską. W 1929 zwyciężył w pięcioboju pilotów myśliwskich na zawodach lotniczych personelu 1 pułku lotniczego^[4]. Od 1930 szef pilotażu Aeroklubu Akademickiego Warszawskiego. Zastępca Franciszka Żwirki^[5] na kursie Przysposobienia Wojskowego Lotniczego w Łodzi. 1 października 1931 został przydzielony na pięciomiesięczny kurs oficerów technicznych broni pancernych i samochodów w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych^[6]. Od 1932 dowódca 111 eskadry myśliwskiej. 12 marca 1933 został awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 i 13. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[7]. Dowódca reprezentacji 1 plot. podczas „Pokazów Polskiego Lotnictwa Wojskowego w Bukareszcie”^[8][9]. Odznaczony Odznaką Pilota i Orderem Korony Rumuńskiej i Gwiazdy Rumuńskiej przez króla Rumunii Karola (październik 1933)^[10]. W listopadzie tego roku przebywał w Moskwie w składzie delegacji 5 pułku lotniczego^[11]. Po odbyciu w grudniu 1933 kursu dowódców eskadr w Dęblinie, dowódca (kpt. pil.) 111 eskadry myśliwskiej od 9 kwietnia 1934 inspirator powstania „Marsza Lotników” (1935) jako hymnu tej eskadry. 19 czerwca 1936 przejął od mjr. Stefana Pawlikowskiego obowiązki dowódcy IV/1 dywizjonu myśliwskiego^[12]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 18. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa^[13]. Od października 1937 był kierownikiem wyszkolenia taktycznego w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa nr 1 w Dęblinie^[14].

W kampanii wrześniowej dowódca obrony powietrznej rejonu Dęblina. Po inwazji sowieckiej ewakuowany (18 września 1939) do Rumunii (Zaleszczyki). Internowany w obozie Tulcea uciekł – 5 listopada 1939 statkiem „Patris” odpłynął do Francji z portu Balczik (przez La Valetta na Malcie). Do Marsylii przybył 12 listopada 1939 r. Skierowany 26 listopada 1939 do Lyon-Bron, miał udać się do Finlandii na czele polskiego dywizjonu myśliwskiego mającego walczy z Armią Czerwoną. Wskutek rozejmu w wojnie sowiecko-fińskiej pozostał we Francji^[15]. Rozkaz (ze stycznia 1940) o utworzeniu 1/145 dywizjonu myśliwskiego „Warszawa” wypełnił 6 kwietnia 1940, kiedy to objął jego dowództwo^[16]. Walory dowódcze Kępińskiego były jednak krytykowane przez niektórych pilotów, przez co 29 maja doprowadził on do aresztowania ppor. Witolda Łanowskiego za zarzucanie mu tchórzostwa^[17]. Podczas obrony Paryża i linii Sekwany (lotnisko Villacoublay)^[18] 10 czerwca 1940 w trakcie lotu bojowego na Caudron CR.714 ciężko ranny w walce powietrznej, lądował bez podwozia w okolicy Dreux–Chartres^[19]. Cztery miesiące leczony w szpitalach w Chartres i w Vichy. Skorzystał z możliwości ucieczki – przez Hiszpanię i Portugalię przedostał się do Wielkiej Brytanii^[20]. Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-1411^[21].

Z uwagi na skutki odniesionych ran, nie mógł wykonywać lotów bojowych. Dekretem Naczelnego Wodza z 21 grudnia 1940 w uznaniu wybitnych zasług wojennych zaliczony w poczet Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (Krzyż Srebrny). W 1940 oficer Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych, potem komendant szkół Flying Training Command w Hucknall (od 1941) i w Reading (od 1943). Oficer sztabowy w składzie I PSP (1943), dowódca 16(P)SFTS w Newton (w latach 1941 – 1943), oficer łącznikowy Flying Training Command w Reading i Royal Air Force (1944–1946). W stopniu podpułkownika pilota (ang. Wing Commander) – po rozwiązaniu PSP w 1947 i po demobilizacji – powrócił do Polski w maju 1947. Podczas służby w Wielkiej Brytanii wylatał 360 godzin.

Po powrocie do kraju wstąpił do Ligi Lotniczej. W latach 1947–1949 pomocnik głównego nawigatora do spraw bombardowania w Dowództwie Wojsk Lotniczych. Oddelegowany na stanowisko naczelnego dyrektora Zarządu Głównego Ligi Lotniczej. Od grudnia 1949 w stanie spoczynku, wymuszonym z uwagi na służbę w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Utrudnienia w podjęciu pracy, ostatecznie zatrudniony w Spółdzielni Pracy „Sprzęt Rybacki” w Warszawie.

Zmarł 26 marca 1964 w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II B 30-6-18)^[22].

Był żonaty z Janiną Mańczak, nie miał dzieci.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8982 (21 grudnia 1940)
• Medal Lotniczy (czterokrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 10 listopada 1928^[23], 1936^[24])
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Odznaka Pilota nr 912 (24 listopada 1926)^[25]
• Odznaka 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
• Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 11 listopada 1936)^[26]
• rumuńska Odznaka Pilota (6 lutego 1935)^[27]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Witold Urbanowicz. Ludzka twarz. „Tygodnik Powszechny”. Nr 46 (825), s. 3–6, 15 listopada 1964. 
• Janusz Kędzierski. Biało-czerwone szachownice nad Francją. „Skrzydlata Polska”. nr 16 (719), s. 16–17, 18 kwietnia 1965. 
• Janusz Kędzierski. Polscy lotnicy w bojach nad Francją. „Za wolność i lud”. Nr 11 (367), s. 10–11, 1–15 kwietnia 1970. 
• Władysław Leny Kisielewski. Warszawa przyniosła szczęście lotnikom polskim. „Stolica”. Nr 19 (909), s. 15–18, 9 maja 1965. 
• Jan Jokiel: Udział Polaków w bitwie o Anglię. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1968.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Łukasz Łydżba: IV/1 Dywizjon Myśliwski. Warszawa: Wydawnictwo "Vesper", 2013, seria: Dywizjony myśliwskie września 1939. ISBN 978-83-7731-158-5. OCLC 864877796.
• Tadeusz Malinowski: Polskie skrzydła nad Francją. Rok 1940. Warszawa: 1972.
• Bartłomiej Belcarz: Polskie lotnictwo we Francji 1940. Wyd. Stratus.
• Lieutenant – Colonel Salesse (red.): L’Aviation Polonaise en France 1939–1940. Service Historique de l’Armee de L’Air.
• Wojciech Zmyślony: Józef Kępiński. polishairforce.pl. [dostęp 2014-01-21]. (pol.).
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.

• Lista Starszeństwa Korpusu Oficerów Lotnictwa. „Rocznik Oficerski”. Nr 02/36 (1 czerwca 1921, pozycja 6), 1928. 
• Lista Starszeństwa Oficerów Zawodowych Aeronautyki. „Rocznik Oficerski”. Nr 02/36 (1 czerwca 1921, pozycja 4), 1932. 
• Przysposobienie wojskowe dla wyszkolenia pilotów. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 200, s. 13, 28 lipca 1930. 
• 50 młodych lotników wyszkolił ośrodek pod Łodzią. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 336, s. 8, 11 grudnia 1930. 
• Asy lotnicze z całego świata zlatują się do Polski. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 130, s. 13, 12 maja 1933. 
• Król Karol na popisach polskich lotników w Bukareszcie. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 291, s. 7, 20 października 1933. 
• Polska armada skrzydlata w Bukareszcie. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 292, s. 1, 21 października 1933. 
• Eskadra polska wraca z Rumunii. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 294, s. 17, 23 października 1933. 
• Eskadra polska zatrzymała się w Czerniowcach. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 296, s. 15, 25 października 1933. 
• Powrót eskadry krakowskiej z lotu do Rumunji. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 297, s. 7, 26 października 1933. 
• Powrót eskadry samolotów myśliwskich z Rumunji. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 297, s. 11, 26 października 1933. 
• Eskadra 5 pułku lotniczego wystartowała z Warszawy do Moskwy. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 307, s. 10, 5 listopada 1933. 
• Polski lot eskadrowy z Warszawy do Moskwy. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 308, s. 15, 6 listopada 1933. 
• Eskadra polska zatrzymana w Mińsku. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 308, s. 15, 6 listopada 1933. 
• Uroczyste powitanie polskiej delegacji wojskowej w Moskwie. Pozdrowienia dla polskich lotników. Znamienne toasty. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 310, s. 14, 8 listopada 1933. 
• Wielka parada na Czerwonym Placu w Moskwie. Wyróżnienie polskich lotników. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 311, s. 13, 9 listopada 1933. 
• Eskadra lotnicza płk. Rayskiego wraca z ZSRR. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 313, s. 13, 11 listopada 1933. 
• Płk. Rayski powrócił z Moskwy. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 318, s. 13, 16 listopada 1933. 
• Burzliwa pogoda zatrzymuje lotników polskich w Mińsku. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 319, s. 16, 17 listopada 1933. 
• Lotnicy polscy wracają z Mińska. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. Nr 320, s. 14, 18 listopada 1933.