Józef Męciński (poseł)

Józef Męciński
Ilustracja
Józef Męciński (przed 1911)
Data i miejsce urodzenia

1839
Kawęczyn

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 1921
Andrychów

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1873
do 1914

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Komandor z Gwiazdą Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

Józef Gabriel Męciński z Kurozwęk herbu Poraj (ur. 1839 w Kawęczynie, zm. 19 kwietnia 1921 w Andrychowie) – hrabia, powstaniec styczniowy, poseł do Sejmu Krajowego Galicji (1873–1914), właściciel dóbr Partyń.

Życiorys

Urodził się w 1839 w Kawęczynie w ówczesnej guberni lubelskiej[1][2]. Był synem Stanisława i Ludwiki, właścicieli Łowczy i Malinowa[1]. Uczył się w gimnazjum w Lublinie, a później ukończył studia na wydziale prawnym Uniwersytetu Kijowskiego[1][3].

Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 przystąpił do walk po stronie polskiej. Początkowo walczył w oddziale Mariana Langiewicza, biorąc udział w bitwach pod Małagoszewą, Staszowem, Skałą, Chrobosem, Grochowiskami. Później służył w oddziale Dionizego Czachowskiego, miesiącami przebywającego w lasach[1]. Dowodził szwadronem kawalerii[1]. U boku Czachowskiego uczestniczył w bitwach pod Sosnówką, Chrobrzą, Grochowiskami, Jurkowicami, Rybnicą, Lipem[1][3]. Służył w stopniu rotmistrza[2]. 6 listopada 1863 walczył pod Krępą w ostatnim boju swojego dowódcy Czachowskiego, poległego tego dnia[1][3]. W tej walce stracił lewą rękę i otrzymał 23 rany[1][3]. Leżał w pobojowisku wśród poległych, a po powrocie Rosjan z zamiarem ograbienia pokonanych, został wykryty jako żywy i celem dobicia postrzelony w głowę[1]. Wtedy rosyjski oficer Asiejew (podczas walk nawoływał Polaków do poddania się), w szacunku do waleczności Polaka polecił zaopiekować się rannym Męcińskim i przewieźć go do majątku Leszczyńskich w Wierzchowiskach[1][3]. Po wyleczeniu Azsiejew polecił odwieźć Męcińskiego do granicy z Austro-Węgrami (Galicją)[1][3].

W późniejszym czasie Męciński przebywał w Dreźnie, a potem powrócił do Królestwa[1]. W 1866 ożenił się z Heleną Dobrzyńską i zamieszkał na ziemi tarnowskiej[1]. Po wprowadzeniu autonomii galicyjskiej był członkiem Rady Powiatu Tarnowskiego od pierwszej kadencji, był członkiem wydziału, wiceprezesem i prezesem[1]. Później zastąpiony na stanowisku prezesa przez Eustachego Sanguszkę, został prezesem Rady Powiatu Dąbrowskiego, zaś przez 1,5 roku jednocześnie pozostawał na obu posadach prezesa[1][2][3].

Pełnił mandat posła na Sejm Krajowy Galicji[1][2][3]; w trakcie III kadencji (1870–1876) został wybrany 19 listopada 1873 w miejsce Augustyna Piotrowskiego w I kurii w obwodzie tarnowskim. Później wybierany w IV kurii w okręgu Dąbrowa-Żabno w IV kadencji (1877–1882), w V kadencji (1882–1889), następnie w okręgu Dąbrowa-Żabno w VI kadencji (1889–1895). Następnie ponownie został posłem wybranym w I kurii w obwodzie tarnowskim w VII kadencji (1895–1901), w VIII kadencji (1901–1907), w IX kadencji (1908–1913) i w X kadencji (1913–1914).

Przez 16 lat był członkiem rady nadzorczej Banku Krajowego, a później został wiceprezesem[1]. Działał w Towarzystwie Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie, gdzie w 1870 został wybrany członkiem rady nadzorczej, od około 1892 był wiceprezesem[4], a od 1897 do 1914 prezesem[5][6][7][1][8][3]. 15 maja 1903 został wybrany prezesem towarzystwa rolniczego w Tarnowie[9]. W styczniu 1904 został wybrany prezesem lwowskiego Towarzystwa uczestników powstania 1863[10].

W 1908 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Franciszka Józefa[11].

Zmarł 19 kwietnia 1921 w Andrychowie[8]. 25 kwietnia 1921 został pochowany w Partyniu pod Tarnowem[2]. W 1922 pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[12].

Miał dwie córki: hr. Bobowską (żona właściciela Andrychowa) i Helenę Zborowską (pisarka, ps. „Blanka Halicka”)[13].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r I. I.: Część III: Józef z Kurozwęk Męciński. W: Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1911 (rocznik XX). Lwów: 1911, s. 201-2014.
  2. ↑ a b c d e Nekrolog. „Czas”. Nr 90, s. 3, 21 kwietnia 1921. 
  3. ↑ a b c d e f g h i Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 300.
  4. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1893 (rocznik II). Lwów: 1893, s. 22.
  5. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1898 (rocznik VII). Lwów: 1898, s. 71.
  6. ↑ 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Zarys dziejów Towarzystwa. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 7, Nr 11 (568) z 1 czerwca 1911. 
  7. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1914 (rocznik XXIII). Lwów: 1914, s. 100.
  8. ↑ a b Nekrolog. „Czas”. Nr 91, s. 3, 22 kwietnia 1921. 
  9. ↑ Kronika. Tarnów. „Nowa Reforma”, s. 3, Nr 114 z 20 maja 1903. 
  10. ↑ 41 rocznica powstania. „Słowo Polskie”. Nr 37, s. 2, 23 stycznia 1904. 
  11. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1918, s. 162.
  12. ↑ „Dziennik Personalny” (R.3, Nr 1), Warszawa, 26 stycznia 1922, s. 14.
  13. ↑ Kronika. „Czas”. Nr 91, s. 2, 22 kwietnia 1921. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Ord.Franz.Joseph-COMplacca.png
Autor: LuigiXIV, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Commendatore con placca dell'Ordine Imperiale di Francesco Giuseppe (Austria)
Józef Męciński (1839-1921).JPG
Józef Męciński (1839-1921)