Józef Małczuk

Józef Małczuk

Brzask

Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1915 Wyrozęby
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1950 Toczyski Podborne
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość
Jednostki	6 Brygada Wileńska
Odznaczenia

Józef Małczuk pseud. Brzask (ur. 31 lipca 1915 w Wyrozębach, zm. 7 kwietnia 1950 k. Toczysk Podbornych) – żołnierz AK i WiN.

Życiorys

W latach 1936-1938 służył w 10 pułku piechoty i skończył szkołę podoficerską ze stopniem kaprala. Podczas okupacji był robotnikiem i sekretarzem w urzędzie gminy. Działacz SZP, ZWZ i AK. Organizator i dowódca placówki AK w Wyrozębach. Uczestnik wielu akcji przeciw Niemcom. W nocy z 8 na 9 kwietnia 1944 ranny. Po wkroczeniu Armii Czerwonej nadal pracował w urzędzie gminy, w kwietniu 1945 aresztowany w związku z dawnym członkostwem w AK. Uwolniony z konwoju UB przez oddział poakowskiej partyzantki Franciszka Mazurczaka „Żubra” pod Mołomotkami 13 kwietnia 1945. Następnie działał w antykomunistycznej partyzantce. Był referentem wychowawczym w Komendzie WiN Obwodu Sokołów Podlaski. W 1946 przeszedł do oddziału 6 Brygady Wileńskiej kpt. Władysława Łukasiuka „Młota”. Komendant rezerw 6 Brygady na powiat sokołowski. 11 listopada 1946 wraz z oddziałem Waleriana Nowackiego „Bartosza” rozbroił posterunek MO w Kosowie Lackim, 2 dni później na czele swojej grupy partyzanckiej zlikwidował dwóch funkcjonariuszy UB w Korczewie, 23 czerwca 1947 rozbroił posterunek MO w Wyrozębach, a 9 listopada 1947 w Chruszczewce. 12 grudnia 1947 opanował Kosów Lacki, likwidując dwóch funkcjonariuszy UB, zaś 9 stycznia 1948 stoczył potyczkę z UB w Toczyskach. Od śmierci kpt. „Młota” w czerwcu 1949 działał w zgrupowaniu dowodzonym przez por. (później kpt.) Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”.

Zginął w walce z grupą operacyjną KBW i UB. Pośmiertnie 9 listopada 2007 odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Jeden z jego braci, żołnierz WP, zginął we wrześniu 1939, drugi, żołnierz AK, został aresztowany przez UB i stracony po procesie pokazowym w Sokołowie Podlaskim w lutym 1946.

Bibliografia

• Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Łupaszka, Młot, Huzar. Działalność 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK (1944-1952), Warszawa 2002.
• Biogram na stronie stowarzyszenia im. 5 Wileńskiej Brygady AK. lupaszko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-07)].
• Informacja o nadaniu orderu. infor.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-08)].