Józef Marek (inżynier)

Józef Marek (ur. 17 marca 1900 w Budzowie, zm. 3 czerwca 1958 w Tymbarku) – polski inżynier, założyciel i prezes Podhalańskiej Spółdzielni Owocarskiej w Tymbarku (obecnie zakłady Tymbark SA), wykładowca Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej, wybrany na posła do sejmu PRL w 1957.

Józef Marek urodził się 17 marca 1900 w biednej rodzinie we wsi Budzów koło Kalwarii. Jego ojciec zmarł, gdy Marek był jeszcze dzieckiem. Wychowywała go matka^[1]. Rozpoczął naukę w pobliskim gimnazjum, ale przerwał ją w 1916, aby wstąpić do Legionów^[2], gdzie służył w II Brygadzie pod dowództwem gen. Józefa Hallera^[1]. Został internowany i wywieziony na Węgry do Máramarossziget^[2]. Po powrocie wziął jeszcze udział w walkach w wojnie polsko-bolszewickiej^[1]. Następnie kontynuował przerwaną edukację: zdał maturę w 1920 i uzyskał tytuł inżyniera po ukończeniu studiów na Wydziale Rolnym i Ogrodnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1926^[1].

Po skończeniu studiów przyjechał do powiatu limanowskiego i objął stanowisko instruktora sadownictwa^[1]. Nawiązał współpracę z Janem Drożdżem z Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej i został jej wykładowcą^[1]. W gospodarstwie żony na Kisielówce założył wzorcowy sad, w którym miał możliwość zademonstrowania okolicznym sadownikom zalet tzw. gospodarki piętrowej - polegającej na sadzeniu drzewek w szeroko rozstawionych rzędach, co dawało możliwość uprawy pomiędzy nimi innych roślin. Udało mu się również wyprodukować mrozoodporne odmiany drzew owocowych, które zyskały uznanie w okolicy i w całej Polsce^[1].

W 1934 założył Podhalańską Spółdzielnię Owocarską w Tymbarku^[2]. Budowę zatrzymał wybuch II wojny światowej, w czasie której Józef Marek działał w ruchu oporu. W 1944 został aresztowany przez gestapo. Po wojnie kontynuował prace w Tymbarku aż do 1949, kiedy spółdzielnię upaństwowiono i zlikwidowano szkółki sadownicze. Po wyrzuceniu z zakładów tymbarskich założył w Mszanie Dolnej gospodarstwo ogrodnicze, a w 1956 zainicjował powstanie w Porębie Wielkiej spółdzielni letniskowo-uzdrowiskowej im. Władysława Orkana. W tym samym roku otrzymał propozycję kandydowania do Sejmu PRL^[1].

W 1957 został posłem na Sejm PRL. Dzięki jego staraniom doszło do reaktywowania spółdzielni w Tymbarku, a sam został jej prezesem^[1].

Zmarł na zawał serca 3 czerwca 1958 roku. Został pochowany na cmentarzu w Tymbarku^[1].

Jego imię noszą ulice w Limanowej i Mszanie Dolnej. W 2006 przed budynkiem Starostwa Powiatowego w Limanowej odsłonięto upamiętniający jego zasługi pomnik^[1].

Przypisy