Józef Morton

Józef Morton

Data i miejsce urodzenia	19 lipca 1911 Chroberz
Data i miejsce śmierci	24 października 1994 Warszawa
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	proza
Epoka	polska literatura współczesna
Ważne dzieła
Spowiedź Inkluzowe wiano Mój drugi ożenek
Odznaczenia
[1].

Tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Mortonowi umieszczona na głazie przed szkołą w Chrobrzu

Epitafium na nagrobku Józefa Mortona.

Józef Morton (ur. 19 lipca 1911 w Chrobrzu, zm. 24 października 1994 w Warszawie) – polski pisarz i działacz ruchu ludowego.

Życiorys

Syn Jana i Genowefy z Kozłów, włościan z Chrobrza. Wykształcenie zdobywał w szkole powszechnej w Chrobrzu i w gimnazjum w Pińczowie, w którym zdał maturę. Pracę podjął w Urzędzie Skarbowym w Olkuszu a następnie dzięki pomocy rodziny Wielopolskich rozpoczął studia prawnicze w Warszawie. Jednak problemy finansowe uniemożliwiły mu ukończenie studiów. Jego pierwsza praca literacka została opublikowana w dzienniku Czas w 1937 roku. W czasie II wojny światowej wrócił do Chrobrza i w 1944 roku za namową kolegi Franciszka Kucybały wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej a w okresie tzw. Republice Pińczowskiej związał się z działalnością Armii Ludowej. Po wyzwoleniu Ponidzia spod okupacji niemieckiej wszedł w skład tworzonej Powiatowej Rady Narodowej w Pińczowie^[2]. Został też powołany na stanowisko komisarza do spraw majątków obszarniczych^[3].

W latach 60 przez kilka kolejnych lat był kustoszem muzeum im. Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Mieszkał w oficynie. Stworzył tu sfilmowaną przez Zbigniewa Kużmińskiego powieść „Mój drugi ożenek”.^[4]

Był współpracownikiem oraz redaktorem pism "Chłopska Droga" oraz "Wieś". Jego powieści dotyczyły przede wszystkim życia współczesnej mu wsi. Zmarł w Warszawie, pochowany został na cmentarzu w Chrobrzu.

Publikacje

• Spowiedź (1937), Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989, ISBN 83-205-4165-4.
• Inkluzowe wiano (1946), Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979.
• Mój drugi ożenek (1961) Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973.
• Appasionata, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976.
• Ucieczka z raju, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, dr. 1969.
• Całopalenie, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, t. 1-4, 1980-1987.
• Wielkie kochanie, Warszawa, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1983.
• Wielkie przygody małego ancykrysta, Warszawa, Iskry, 1959.
• Dzieła zebrane, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, t. 1-5 1979-1983, m.in.:
  • Zapomniana wieś
  • Klucz bożej Klementyny
  • Kamilla, czyli Spowiedź dziewczęcia
  • Wielkie dni
  • Wawrzek, syn Wawrzyńca
  • Polowanie

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy (1949)^[5]
• Krzyż Partyzancki
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Medal 30-lecia Polski Ludowej

Przypisy

Bibliografia

• Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa. t. 18, s. 112, 2003, ISBN 83-01-13828-9 (01)
• Tomasz Miłkowski, Janusz Termer, Leksykon dzieł i tematów literatury polskiej, Książka i Wiedza, s. 416-417, cop. 2001, ISBN 83-05-13188-2.

Linki zewnętrzne

• Józef Morton