Józef Nowacki (lekarz)

Józef Czesław Nowacki
Franciszek Stabrowski
Józef Czesław Szeląg
Horyń, Sieć, Pelargonia, Jacek, Olszynka, Walawski
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1921
Toruń

Data i miejsce śmierci

2005
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1942–1945

Siły zbrojne

Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942), Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, Armia Krajowa

Jednostki

24 Pułk Piechoty (PSZ), Oddział V Łączności sztabu Komendy Głównej AK (kompania instruktorska „Omnibus” batalionu „Iskry”), Okręg Łódź AK, Obwód Piotrków Trybunalski AK

Stanowiska

instruktor radiołączności, oficer radiołączności okręgu, szef Oddziału V okręgu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

lekarz, ekspert medycyny przemysłowej, doradca wicepremiera PRL

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Józef Czesław Nowacki vel Franciszek Stabrowski vel Józef Czesław Szeląg ps.: „Horyń”, „Sieć”, „Pelargonia”, „Jacek”, „Olszynka”, „Walawski” (ur. 9 lutego 1921 w Toruniu, zm. 2005 w Warszawie) – polski lekarz, kapitan łączności Armii Andersa, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny, ekspert medycyny przemysłowej.

Życiorys

Józef Nowacki we wrześniu 1939 roku nie został zmobilizowany. Został aresztowany 3 grudnia 1939 roku przez wojska radzieckie w czasie próby przekroczenia granicy polsko-węgierskiej i zesłany do łagru Peczorłagru nad Usą. 3 kwietnia 1942 roku wstąpił do 24 pułku piechoty 8 Dywizji Piechoty. Uczył się w Szkole Podchorążych tej Dywizji. We wrześniu 1942 roku przerzucono go do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza. Ukończył Szkołę Podchorążych Łączności.

Po przeszkoleniu w łączności radiowej został zaprzysiężony 10 lipca 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 14 na 15 września 1943 roku w ramach operacji „Neon 10” dowodzonej przez por. naw. Władysława Krywdę. Dostał przydział do Oddziału V Łączności sztabu Komendy Głównej AK. Służył w kompanii instruktorskiej „Omnibus” batalionu „Iskry”. W listopadzie 1943 roku został odkomenderowany do Okręgu Łódź AK jako okręgowy inspektor radiołączności (radiostacje nr 54, 55 i 56). 3 sierpnia 1944 roku został podporządkowany Obwodowi Piotrków Trybunalski AK, gdzie służył jako instruktor oficer radiołączności inspektoratu. Po reorganizacji 29 października 1944 roku został dowódcą plutonu radiołączności w Podokręgu Piotrków (radiostacje nr 54, 55, 56 i 85). Od 27 grudnia był oficerem radiołączności Okręgu Łódź, a od 2 stycznia 1945 roku do lipca tego roku był szefem Oddziału V Okręgu w Łodzi.

Po wojnie ujawnił się 13 lipca 1945 roku w Pabianicach. Współpracował z UB, od końca lat czterdziestych uczestniczył w rozpracowaniu agenturalnym, prowadzonym przez Wydział III Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie i w Poznaniu (TW „Walawski”). Donosił m.in. na innych cichociemnych łącznościowców, m.in. Przemysława Bystrzyckiego[1][2][3]. (Dokumenty dotyczące współpracy Nowackiego z UB i później SB były badane i omawiane przez dr. Krzysztofa Tochmana z IPN Rzeszów[1][2][3]). W 1961 roku wstąpił do PZPR[4].

W latach 1946–1948 pracował w Laboratorium Analiz Lekarskich Ubezpieczalni Społecznej w Poznaniu, później był asystentem w Ośrodku Badawczo-Leczniczym Chorób Zawodowych Akademii Medycznej w Poznaniu. Od 1949 roku był zatrudniony jako lekarz przemysłowy w Poznańskich Zakładach Elektrotechnicznych. 30 stycznia 1953 roku uzyskał dyplom lekarza po ukończeniu Akademii Medycznej w Poznaniu. W 1959 roku awansował na stanowisko dyrektora Przychodni Medycyny Przemysłowej, gdzie pracował do 1962 roku, następnie (do 1964 roku) był wykładowcą w Centralnym Ośrodku Doskonalenia Kadr Kierowniczych. Do 1966 roku był ekspertem medycyny przemysłowej MOP w Ghanie. Odbył studia doktoranckie i uzyskał stopień doktora medycyny. W latach 70. pracował w Nigerii, Iranie i Kenii jako ekspert MOP. W 1972 roku był głównym specjalistą w Urzędzie Rady Ministrów i w latach 1973–1976 oraz 1982–1986 doradcą wicepremiera. Wystąpił w filmie dokumentalnym pt. Cichociemni z 1989[5].

Awanse

  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 14 września 1943 roku
  • podporucznik LWP – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 15 września 1945 roku
  • porucznik –
  • kapitan –

Odznaczenia

Życie rodzinne

Był synem Wacława, naczelnika urzędu skarbowego w Równem, i Marty z domu Krupki. Ożenił się z Anną Zofią Bajkowską, z którą miał troje dzieci: Małgorzatę (ur. 1945), Tomasza (ur. 1952) i Julię (ur. 1960).

Przypisy

  1. ↑ a b Tochman 2012a ↓, s. 16.
  2. ↑ a b Tochman 2012a ↓, s. 27.
  3. ↑ a b Tochman 2012b ↓.
  4. ↑ Tochman 2002 ↓, s. 75.
  5. ↑ Cichociemni. filmpolski.pl. [dostęp 2014-01-15].

Bibliografia

  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 73–75. ISBN 83-910535-4-7.
  • Krzysztof A. Tochman. Losy poznańskich cichociemnych. „Biuletyn informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Okręg Wielkopolska”. 1(88), s. 15–27, marzec 2012. Poznań. ISSN 14252600. 
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 373. ISBN 83-211-0537-8.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 172.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).