Józef Piernikarczyk

Józef Piernikarczyk
Ilustracja
Tablica upamiętniająca Józefa Piernikarczyka na fasadzie Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach
Data i miejsce urodzenia

15 lutego 1885
Wieszowa

Data i miejsce śmierci

10 sierpnia 1946
Chorzów

Zawód, zajęcie

górnik, nauczyciel, historyk

Józef Piernikarczyk (ur. 15 lutego 1885 w Wieszowie, zm. 10 sierpnia 1946 w Chorzowie) – polski górnik, nauczyciel, historyk oraz działacz kulturalno-oświatowy na Górnym Śląsku.

Życiorys

Urodził się w 1885 roku w Wieszowie w rodzinie robotniczej. W 1899 roku ukończył szkołę ludową[1]. Pracował jako górnik w kopalni „Ludwigsglück” (obecnie Kopalnia Węgla Kamiennego Ludwik) znajdującej się w Biskupicach. W czasie pracy w kopalni zdradzał zainteresowanie nauką i dzięki pracy własnej jako samouk zdał w wieku 29 lat eksternistyczną maturę. Podjął wkrótce studia teologiczne we Fryburgu, ale w 1914 roku przerwało je powołanie do niemieckiego wojska podczas I wojny światowej. W czasie wojny walczył na froncie zachodnim. Dopiero po jej zakończeniu w 1918 ponownie podjął studia w Krakowie, na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Założył amatorski zespół teatralny „Wesołość”, który w czasie plebiscytu dawał przedstawienia na Górnym Śląsku odwiedzając wiele miejscowości m.in. Bytom, Koźle, Rybnik, Strzelce, Tarnowskie Góry, Zabrze oraz liczne wsie górnośląskie. W okresie międzywojennym był nauczycielem w Lublińcu oraz Tarnowskich Górach (obecnie II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica). W latach 1937–1939 pełnił funkcję dyrektora Archiwum Wojewódzkiego w Katowicach. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Górnym Śląsku oraz Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej[2]. Po wybuchu II wojny światowej uciekł na Węgry, gdzie został internowany. Na Górny Śląsk powrócił w 1941 roku i został nauczycielem gimnazjalnym w Tarnowskich Górach.

Dzieła

Józef Piernikarczyk był autorem wielu książek o tematyce historycznej oraz popularnonaukowej związanych tematycznie ze Śląskiem:

  • „Ilustrowana księga pamiątkowa Górnego Śląska”, 1923[3],
  • „Tarnowskie Góry kolebka przemysłu śląskiego”, 1926[4],
  • „Historia miasta Tarnowskich Gór 1526-1926”, 1926[5],
  • „Pierwsza polska ustawa górnicza czyli Ordunek Gorny”, 1928[6],
  • „Historja górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku”, 1933, dwa tomy[7],
  • „Dzieje śląskiego prawa górniczego”, 1933[8],
  • „Podziemia tarnogórskie”, 1937[9].

Upamiętnienie

Pisarza upamiętniają:

Przypisy

  1. Stanisław Wyciszczak. Prof. Józef Piernikarczyk. „Montes Tarnovicensis”. nr 52, 2011-10. 
  2. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. [dostęp 2017-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-02)].
  3. Józef Piernikarczyk: Ilustrowana księga pamiątkowa Górnego Śląska. zdigitalizowana w formacie PDF. Katowice: 1923.
  4. Józef Piernikarczyk, „Tarnowskie Góry kolebka przemysłu śląskiego”, nakładem Komitetu Wydawniczego w Katowicach 1926.
  5. "Historia miasta Tarnowskich Gór 1526-1926 : na pamiątkę 400=letniego istnienia miasta Tarnowskich Gór", Tarnowskie Góry 1926 - zdigitalizowana w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej.
  6. Józef Piernikarczyk, "Pierwsza polska ustawa górnicza czyli Ordunek Gorny" zdigitalizowana w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej.
  7. Józef Piernikarczyk, "Historja górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku" Katowice 1933 - zdigitalizowana w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej.
  8. Józef Piernikarczyk, "Dzieje śląskiego prawa górniczego: Fundusz wolnych kuksów; Dzieje Górnośląskiej Spółki Brackiej" Katowice 1933.
  9. Józef Piernikarczyk: Podziemia tarnogórskie. zdigitalizowana w formacie PDF. Tarnowskie Góry: 1937.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Zasłużeni dla Zabytkowej Kopalni Srebra - Józef Piernikarczyk.jpg
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużeni dla Zabytkowej Kopalni Srebra - Józef Piernikarczyk