Józef Pius Dziekoński

Józef Pius Dziekoński
Data i miejsce urodzenia	5 maja 1844 ; Płock
Data i miejsce śmierci	4 lutego 1927 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt
	Odznaczenia

Kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy w Latowiczu

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim

Kościół pw. św. Rodziny w Przedczu

Kościół w Ptkanowie

Bazylika Katedralna Opieki NMP w Radomiu

Grób Józefa Piusa Dziekońskiego na cmentarzu Powązkowskim

Józef Pius Dziekoński (ur. 5 maja 1844 w Płocku, zm. 4 lutego 1927 w Warszawie)^[1] – architekt i konserwator zabytków, przedstawiciel historyzmu.

Życiorys

Po ukończeniu szkoły realnej w Warszawie w 1860 wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych. Następnie w 1866 wstąpił do Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie w 1871 uzyskał stopień architekta artysty klasy III^[1]. Wyspecjalizował się głównie w architekturze sakralnej. Był przedstawicielem i prekursorem nurtu zw. stylem wiślano-bałtyckim. Współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, od 1893 był współpracownikiem Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce. W tym samym roku mianowany został architektem diecezji warszawskiej^[1]. W 1902 otrzymał tytuł akademika.

Wykładowca historii architektury średniowiecza i odrodzenia w ramach Kursów Politechnicznych (1906-1907) na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W latach 1906-1914 był także członkiem TKN^[2]. Pierwszy dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej^[1].

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 25, rząd 2, grób 28)^[3].

Uczniowie

Jego uczniami byli: Czesław Domaniewski, J. Heppen, Józef Holewiński, P. Hoser, A. Krępski, Hugo Kuder, Z. Lewiński, Lewandowski, Franciszek Lilpop, H. Luft, Zdzisław Mączeński, Feliks Michalski, Aleksander Nieniewski, Ludwik Panczakiewicz, Rakiewicz, Rycerski, Szanior, Wiśniewski, Żychiewicz.

Odznaczenia i wyróżnienia

Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[4] oraz Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego^[1]. W 1919 został doktorem honoris causa Politechniki Lwowskiej.

Projekty

Zaprojektował m.in.:

Przebudowa kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starych Babicach
kościół pw św. Antoniego w Baku (Rosja) rozebrany w 1931 r.
Katedrę Wniebowzięcia NMP w Białymstoku
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bielsku
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Błoniu
Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Bobach-Kolonii
Most na Sanie (Solina)
Rozbudowa Kościoła w Brdowie
zabudowania kopalni Saturn w Czeladzi
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Czerwonce Liwskiej
odbudowa wieży klasztoru na Jasnej Górze w Częstochowie (razem z Szyllerem)
Kościół pw. św. Stanisława w Dąbrowie Wielkiej
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Dębem Wielkim.
Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Domaniewicach
Kościół pw. Wnieboowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Długosiodle
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Garbowie
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Garwolinie
Kościół w Gąbinie (obecnie nieistniejący)
Kościół św. Katarzyny w Grybowie
Restauracja Kościoła pw. św. Idziego w Inowłodzu.
Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Jadowie
Kościół pw. św. Anny w Jakubowie
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Janowcu Kościelnym
Willa Jakubówka w Józefowie
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława w Kałuszynie (1889-1893)
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kamieńczyku
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Kamionnie
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Kazimierzu
Kościół pw. Świętej Trójcy w Kołbieli
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Konstancinie-Jeziornie
Kościół pw. św. Elżbiety Węgierskiej w Konstantynowie
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kosowie Lackim
Kościół św. Bartłomieja w Kuleszach Kościelnych
Kościół pw. św. Walentego w Latowiczu
Kościół pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Leoncinie
Kościół pw. św. Leonarda w Liwie
kaplicę Scheiblera, czyli mauzoleum Scheiblerów na Starym Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim przy ul. Ogrodowej w Łodzi (wraz z Edwardem Lilpopem)
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lubochni
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łohiszynie
Kościół św. Bartłomieja w Łopienniku
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Malowej Górze
Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Mokrymlipiu
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Mścibowie
Rozbudowa i przebudowa kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim
Kościół św. Wojciecha w Nasielsku
Kościół pw. św. Kajetana w Orłowie Murowanym
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pniewie
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Popowie Kościelnym
kościół pw Przemienienia Pańskiego w Poświętnem
Kościół pw. św. Rodziny w Przedczu (1904-1909)
Odbudowa i rozbudowa kościoła w Ptkanowie
Dom Glogierów w Radomiu przy ulicy Sienkiewicza (1914)
kościół pw. św. Wojciecha BM w Puchałach
kościół pw. św Antoniego Padewskiego w Radecznicy
Restauracja kościoła Farnego w Radomiu
Bazylikę Katedralną Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu
Kościół pw. św. Macieja Apostoła i św. Katarzyny w Ratoszynie Pierwszym
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzekuniu
Kościół pw. Najświętszego Zbawiciela w Rykach
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Skarżysku-Kamiennej
szpital w Skierniewicach
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stoczku Łukowskim
Kościół pw. św. Marcina w Strykowie (wspólnie ze Zdzisławem Mączeńskim)
Kościół pw. św. Trójcy w Strzelcach
kościół pw. św. Mateusza Ewangelisty w Stułgach (Stulgiai) na Litwie
Kościół pw. św. Mikołaja w Sulerzyżu
kościół pw św. Franciszka z Asyżu w Szylelach (Šilalė) na Litwie
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Śniadowie
kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Świerżach
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tczowie
Przebudowa kościoła św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży w Warszawie
bazylika katedralna św. Floriana na Pradze w Warszawie
Kościół św. Stanisława Biskupa w Warszawie.
Rozbudowa kościoła św. Karola Boromeusza na Powązkach w Warszawie (1891-1898)
kościół Najświętszego Zbawiciela w Warszawie (wspólnie z Władysławem Żychiewiczem i Ludwikiem Panczakiewiczem)
Korytarz przy Kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Warszawie
Ołtarze w kościele św. Piotra i Pawła na Koszykach w Warszawie
Współuczestniczył w projektowaniu Szpitala Tworkowskiego koło Warszawy (1891).
Zakład dla chłopców ks. Siemca przy ul. Lipowej w Warszawie (1898-1900)
Schronisko dla paralityków przy ul. Belwederskiej w Warszawie
Kompleks nowego szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie^[5], w tym m.in. cerkiew Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i kaplica Dzieciątka Jezus^[6]
Dom banku H. Wawelberga przy ulicy Fredry 6 w Warszawie
Kamienica braci Zamboni ul. Marszałkowska 127 w Warszawie zburzona czasie II wojny światowej
Dom „Pod Syrenami” ul. Marszałkowska 65 zburzony czasie II wojny światowej
Kamienica Scheiblera ul. Trębacka 4 w Warszawie
Kamienica Władysława Ławrynowicza al. Ujazdowskie 22 w Warszawie
Mauzoleum Lesserów na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Mauzoleum rodziny Hermana Junga na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (z Edwardem Lilpopem)
Cokół pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie.
Odrestaurowanie kościoła św. Anny w Wilnie
Kościół pw. Najświętszego serca Pana Jezusa w Worowie
kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wąsewie
kościół pw. św. Wojciecha w Wąwolnicy
kościół pw. św. Michała Archanioła w Wysokiem
Kościół pw. Świętej Rodziny w Zakopanem
Muzeum tatrzańskie w Zakopanem – nie istnieje
kościół pw św. Doroty Dziewicy i Męczennicy w Zawadach
kościół p.w. Przemienienia Pańskiego w Zuzeli
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu
kościół pw. Św. Bartłomieja Apostoła w Żelechlinku
kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie

Publikacje

Monografia kościoła parafialnego w Będkowie^[7] Kraków-Petersburg 1893 s.8 + 6 tablic
Kościół parafialny św. Floriana na Pradze pod Warszawą Architekt, 1900, nr 1^[8]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Śmierć architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, e-kartka z Warszawy [dostęp 2020-07-16] (pol.).
↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
↑ Cmentarz Stare Powązki: ANTONI DZIEKOŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-05-28] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.
↑ Zofia Podgórska-Klawe: Szpitale warszawskie 1388–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 219.
↑ Piotr Paszkiewicz: Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 107. ISBN 83-900047-7-1.
↑ Józef PiusJ.P. Dziekoński Józef PiusJ.P., Monografia kościoła parafialnego w Będkowie, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-05-19] .
↑ Architekt. 1900 nr 1 [dostęp 2018-09-14] .

Bibliografia

Andrzej Majdowski, Rzymskokatolickie budownictwo kultowe w twórczości projektowej Józefa P. Dziekońskiego (1844-1927), Kraków 1990
Hanna Krzyżanowska, Dziekoński Józef, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, z. 1, Poznań, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, 2000, ISBN 83-900862-7-1.
Zdzisław Mączeński: Dziekoński Józef Pius. W: Polski Słownik Biograficzny. T. VI. Kraków, 1948, s. 134.

Linki zewnętrzne

Józef Pius Dziekoński na Warszawikii
Dzieła Józefa Piusa Dziekońskiego w bibliotece Polona

[:0-1] Śmierć architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, e-kartka z Warszawy [dostęp 2020-07-16] (pol.).

[2] Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna

[3] Cmentarz Stare Powązki: ANTONI DZIEKOŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-05-28] .

[4] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.

[5] Zofia Podgórska-Klawe: Szpitale warszawskie 1388–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 219.

[6] Piotr Paszkiewicz: Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 107. ISBN 83-900047-7-1.

[7] Józef PiusJ.P. Dziekoński Józef PiusJ.P., Monografia kościoła parafialnego w Będkowie, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-05-19] .

[8] Architekt. 1900 nr 1 [dostęp 2018-09-14] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne