Józef Rozwadowski
 | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data i miejsce śmierci | 3 sierpnia 1996 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Biskup diecezjalny łódzki | ||
| Okres sprawowania | 1968–1986 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 11 października 1931 | |
| Nominacja biskupia | 29 października 1968 | |
| Sakra biskupia | 24 listopada 1968 | |
| Data konsekracji | 24 listopada 1968 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Częstochowa | ||||
| Miejsce | bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze | ||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
| |||||
Józef Rozwadowski (ur. 19 marca 1909 w Krakowie, zm. 3 sierpnia 1996 w Łodzi) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup diecezjalny łódzki w latach 1968–1986, od 1986 biskup senior diecezji łódzkiej.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Urodził się 19 marca 1909 w Krakowie[1]. W latach 1919–1927 kształcił się w IV Państwowym Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie, gdzie złożył egzamin dojrzałości[2].
W latach 1927–1931 odbył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i zdobywał formację kapłańską w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Krakowie[1]. W związku z planami kontynuowania studiów za granicą święcenia prezbiteratu otrzymał z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem[2]. Udzielił mu ich 11 października 1931 w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie arcybiskup metropolita krakowski Adam Stefan Sapieha[1].
Następnie w latach 1931–1933[3] studiował teologię moralną[2] na Wydziale Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza z Akwinu[1], gdzie uzyskał licencjat[3] i na podstawie dysertacji O cnocie pragnienia wiedzy (studiositas) u św. Tomasza z Akwinu[1] doktorat z teologii[2]. W 1938 na Uniwersytecie Jagiellońskim nostryfikował licencjat z teologii[3]. W 1945 na Wydziale Filozoficznym tego uniwersytetu rozpoczął studia w zakresie pedagogiki i psychologii rozwojowej[1]. W 1946 uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim doktorat z teologii[2].
Prezbiter
W latach 1933–1934[2] pracował jako wikariusz w parafii św. Jana Chrzciciela w Lubniu[1], a w latach 1934–1938[2] jako wikariusz w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Oświęcimiu. Podczas posługi w Oświęcimiu był jednocześnie prefektem w miejscowym liceum ogólnokształcącym, zaś w latach 1938–1939 pełnił funkcję prefekta liceum pedagogicznego w Bielsku[1]. W 1939 był wakacyjnym kapelanem arcybiskupa Adama Stefana Sapiehy[3]. W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu w Krakowie, uczył religii w szkole zawodowej[1]. W latach 1945–1948 był duszpasterzem akademickim przy kościele św. Anny w Krakowie[1][3], a w latach 1965–1968 proboszczem parafii św. Floriana w Krakowie[1].
W kurii krakowskiej w 1952 objął funkcję referenta ds. katechizacji pozaszkolnej, a w 1957 archidiecezjalnego wizytatora szkolnego. Od 1957 był członkiem Komisji Szkolnej Episkopatu Polski[1].
W 1943 został obdarzony przywilejem noszenia rokiety i mantoletu, a także otrzymał godność szambelana papieskiego[2].
Działalność dydaktyczno-naukowa
W czasie okupacji był ojcem duchownym w krakowskim seminarium duchownym i przez rok wykładał w nim teologię moralną i ascetykę[1].
W latach 1948–1952 zajmował stanowisko młodszego asystenta na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie prowadził zajęcia z pedagogiki, psychologii rozwojowej i katechetyki. Od 1953 wykładał katechetykę w mieszczących się w Krakowie wyższych seminariach duchownych: metropolitalnym, śląskim i częstochowskim[1]. Wykłady z katechetyki i psychologii prowadził również od 1962 na Fakultecie Teologicznym w Krakowie[2]
Biskup
29 października 1968 papież Paweł VI mianował go biskupem diecezjalnym diecezji łódzkiej[3]. 31 października 1968 kanonicznie objął diecezję[4]. Święcenia biskupie otrzymał 24 listopada 1968 w bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze w Częstochowie[1]. Konsekrował go kardynał[5] Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski, któremu asystowali Jan Kulik, biskup pomocniczy łódzki, i Jerzy Stroba, biskup pomocniczy gorzowski[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Adveniat Regnum Tuum” (Przyjdź Królestwo Twoje)[6]. 1 grudnia 1968 odbył ingres do katedry św. Stanisława Kostki w Łodzi[1].
Podczas swych rządów w diecezji ustanowił duszpasterstwo rodzin, wprowadził katechizacje przedmałżeńską i przedchrześcielną, w większych miastach utworzył ośrodki duszpasterstwa studentów, nauczycieli i służby zdrowia, zapoczątkował rekolekcje dla maturzystów i ich pielgrzymki na Jasną Górę, inicjował tworzenie parafialnych zespołów charytatywnych do opieki nad osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi[2], ustanowił 26 parafii i 4 nowe dekanaty, doprowadził do odbudowania katedry łódzkiej po pożarze w 1971 i do rozbudowy gmachu łódzkiego seminarium[1], dla absolwentów seminarium uzyskał możliwość ubiegania się o magisterium na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na podstawie prac napisanych pod kierunkiem swoich seminaryjnych profesorów[2].
W czasie stanu wojennego czynnie wsparł opozycję demokratyczną[2]. U jego początków w swojej rezydencji udzielił schronienia poszukiwanemu działaczowi „Solidarności” Januszowi Kenicowi[7], 13 grudnia 1981 zgodnie z planem udał się do Pabianic, gdzie wygłosił pokrzepiającą zebranych homilię i poświęcił sztandar „Solidarnści”, interweniował u władz w obronie aresztowanych, powołał ośrodek pomocy internowanym, uwięzionym i ich rodzinom, obejmując patronatem działalność pomocową prowadzoną przez ojca Stefana Miecznikowskiego, ośrodek pomocy osobom pozbawionym pracy oraz ośrodek pomocy prawnej dla poszkodowanych, przechowywał pieniądze zarządu regionalnego „Solidarności”, a także osobiste pisma działaczy opozycyjnych[2].
20 marca 1984 złożył rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego łódzkiego, którą papież Jan Paweł II przyjął 24 stycznia 1986[1].
W Episkopacie Polski był w latach 1969–1983 przewodniczącym Komisji ds. Rodzin, należał także do Rady Głównej. W 1980 był delegatem episkopatu na Synod Biskupów w Rzymie[1]. Brał udział w sakrach biskupów pomocniczych łódzkich Władysława Ziółka (1980) jako konsekrator i Adama Lepy (1988) jako współkonsekrator[5].
Zmarł 3 sierpnia 1996 w Łodzi. 7 sierpnia 1996 został pochowany w krypcie archikatedry łódzkiej[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 122–123. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m S. Grad. Biskup Józef Rozwadowski – duszpasterz i obrońca ludzi pracy. „Łódzkie Studia Teologiczne”. 2009, 18. s. 87–97. ISSN 1231-1634. [dostęp 2019-07-29].
- ↑ a b c d e f A. Gronczewska: Józef Rozwadowski – biskup, który ukochał Łódź. dzienniklodzki.pl, 2016-08-15. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ A. Ziółkowska: Diecezja łódzka i jej biskupi. Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 93. ISBN 83-85022-00-7.
- ↑ a b Józef Rozwadowski (ang.). catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 186. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ M. Darda: Józef Rozwadowski: duchowny olbrzymiej odwagi. 18 lat kierował łódzkim Kościołem. dzienniklodzki.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-07-30].
Linki zewnętrzne
- Józef Rozwadowski w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-12-06]
Media użyte na tej stronie
Józef Rozwadowski (1909–1996) polski biskup
Autor: Wodzin, Licencja: CC0
Tablica upamiętniająca w Katedrze Łódzkiej
Autor: Wodzin, Licencja: CC0
płyta nagrobna biskupa Józefa Rozwadowskiego z krypty biskupiej Archikatedry łódzkiej