Józef Rygliszyn

Józef Rygliszyn
Ilustracja
Józef Rygliszyn (1947)
Data i miejsce urodzenia

16 czerwca 1911
Płowce

Data i miejsce śmierci

19 września 1985
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Narodowość

polska

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Józef Rygliszyn (ur. 16 czerwca 1911 w Płowcach, zm. 19 września 1985 w Warszawie) – polski działacz komunistyczny.

Życiorys

Urodził się 16[a] czerwca 1911 w Płowcach jako syn Tomasza[1] (ojciec prowadził we wsi kuźnię[2]). W okresie II Rzeczypospolitej był członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej od 1927 do 1929 oraz Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy od 1934 do 1938[1]. Był osadzony w Miejscu Odosobnienia w Berezie Kartuskiej[3]. Podczas II wojny światowej był więźniem obozów niemieckich[3]. Był osadzony w KL Auschwitz, skąd wywieziono go do Flossenbürga[4].

Na przełomie 1944/1945 był organizatorem Polskiej Partii Robotniczej w Sanoku (wraz z nim Jan Huczko, Ludwik Dębicki, Kazimierz Dziuban)[5]. Był członkiem PPR od 1944 do 1948[1]. Pełnił funkcję sekretarza PPR w rodzinnych Płowcach (zebrania partyjne odbywały się w budynku miejscowej szkoły)[6]. Był I sekretarzem Komitetu Powiatowego PPR[b] w Sanoku[7][8][9][10][11] od 1945 do 1946[1]. 23 czerwca 1946 jako przedstawiciel PPR agitował w zorganizowanym przez Powiatową Radą Związków Zawodowych w „Domu Żołnierza” w Sanoku wiecu manifestacyjnym przed referendum z 30 czerwca 1946[12]. W lipcu 1946 przegrał w głosowaniu na wybór burmistrza Sanoka z Michałem Hipnerem[13]. Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 12 czerwca 1946 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi położone w walce z okupantem i za udział w Pracach konspiracyjnych w okresie okupacji[c]. W lutym 1947 został wybrany członkiem zarządu koła w Sanoku Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych[14]. 27 września 1947 ukończył naukę w Gimnazjum w Sanoku dla eksternów[15].

Następnie pracował w Komitecie Wojewódzkim PPR w Rzeszowie, gdzie od sierpnia 1947 do maja 1948 był kierownikiem Wydziału Zawodowego KW PPR[16][1]. Po zjednoczeniu PPR i PPS w 1948 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1]. Od 1948 do 1949 był słuchaczem Centralnej Szkoły Partyjnej PZPR w Łodzi[1]. W 1949 był kierownikiem Wydziału Rolnego KW PZPR w Rzeszowie[1]. Od 1 września 1949 do 1 czerwca 1950 był II sekretarzem KW PZPR w Krakowie[3][1]. Od 1 października 1950 do 18 maja 1951 był I sekretarzem KW PZPR w Białymstoku[3][1]. Od 18 maja 1951 do 16 grudnia 1953 był II sekretarzem i sekretarzem rolnym w KW PZPR we Wrocławiu[3][1]. Od 16 grudnia 1953 do 8 września 1955 był I sekretarzem KW PZPR w Koszalinie[3][1]. Był delegatem na II Zjazd PZPR w 1954[1]. Od 17 marca 1954 do 19 marca 1959 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej (CKR) przy Komitecie Centralnym PZPR[1][d]. W dokumentach MSW figuruje jako kontakt operacyjny o pseudonimie „Jurek”[17].

Zmarł 19 września 1985 w Warszawie[18][19][e]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (lokalizacja IID4-2-7)[18]. W tym samym miejscu zostały pochowane Stanisława (1924–2007) i Renata Marta (1946–2016) Rygliszyn[18][20][21][22].

Uwagi

  1. ↑ Tu podano 15 czerwca 1911, zob. Archiwum Państwowe w Rzeszowie. Oddział w Sanoku. Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalogi zawierające świadectwa dojrzałości absolwentów ww. szkoły z lat 1927-1950. Świadectwa dojrzałości Liceum Ogólnokształcącego 1946/1947 (zesp. 7, sygn. 262).
  2. ↑ W nekrologu podano funkcję I sekretarza PZPR w Sanoku, Nekrolog ↓
  3. ↑ Wskazany jako „Józef Regliszyn”. M.P. z 1946 r. nr 115, poz. 214.
  4. ↑ W nekrologu podano, że na II Zjeździe w 1954 został wybrany członkiem Komitetu centralnego PZPR, Nekrolog ↓
  5. ↑ Według innego źródła 21 września 1985, zob. Nekrolog ↓

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Katalog IPN ↓.
  2. ↑ Płowce. Rys historyczny. gmina.sanok.com.pl. s. 12. [dostęp 2016-01-02].
  3. ↑ a b c d e f Nekrolog ↓.
  4. ↑ Informacje o więźniach. Rygliszyn, Josef. auschwitz.org. [dostęp 2020-09-20].
  5. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 270.
  6. ↑ Płowce. Rys historyczny. gmina.sanok.com.pl. s. 13. [dostęp 2016-01-02].
  7. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Obsada personalna kierownictwa KW PPR w latach 1944-1948. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 18.
  8. ↑ Józef Pelc: W pościgu za bandą „Żubryda”. W: Ze wspomnień działaczy. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 318-319.
  9. ↑ Idea PPR określiła losy naszego kraju. Dalsze uroczystości na Rzeszowszczyźnie. W Sanoku. „Nowiny”, s. 2, Nr 17 z 18 stycznia 1972. 
  10. ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. W dobie stalinowskiego terroru w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 778.
  11. ↑ Stanisław Dobrowolski. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Kształtowanie się władzy w Sanoku w latach 1944–1950. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 124, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  12. ↑ Jak będą głosowały powiatu wojew. Rzeszowskiego. „Dziennik Rzeszowski”, s. 3, Nr 146 z 29 czerwca 1946. 
  13. ↑ Stanisław Dobrowolski. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Kształtowanie się władzy w Sanoku w latach 1944–1950. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 126, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  14. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 8-9.
  15. ↑ Archiwum Państwowe w Rzeszowie. Oddział w Sanoku. Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalogi zawierające świadectwa dojrzałości absolwentów ww. szkoły z lat 1927-1950. Świadectwa dojrzałości Liceum Ogólnokształcącego 1946/1947 (zesp. 7, sygn. 262).
  16. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Obsada personalna kierownictwa KW PPR w latach 1944-1948. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 16.
  17. ↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Warszawie (1944) 1954-1990. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2020-05-01].
  18. ↑ a b c Lista pochowanych. Józef Rygliszyn. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
  19. ↑ Informacja o zmarłych: Józef Rygliszyn. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-01-02].
  20. ↑ Ogłoszenia sądowe. Sygn. akt II Ns 941/16. bip.warszawa.so.gov.pl. [dostęp 2017-07-12].
  21. ↑ Stanisława Rygliszyn. nekropole.info. [dostęp 2017-07-12].
  22. ↑ Renata Marta Rygliszyn. nekropole.info. [dostęp 2017-07-12].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Józef Rygliszyn (graduate of gymnasium in Sanok, 1947).jpg
Józef Rygliszyn (fotografia portretowa na świadectwie ukończenia nauki gimnazjalnej w 1947).