Józef Ryszkiewicz (syn)

Józef Ryszkiewicz

„Świrysz”

rotmistrz
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1888 Warszawa
Data śmierci	1942
Przebieg służby
Lata służby	1914–1925
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Ministerstwo Spraw Wojskowych
Stanowiska	adiutant osobisty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

„Józef Piłsudski jako siewca” - Józef „Świrysz” Ryszkiewicz, ok. 1939 r.

Józef Ryszkiewicz ps. „Świrysz” (ur. 15 maja 1888 w Warszawie, zginął w 1942) – rotmistrz Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, polski malarz batalista.

Życiorys

Był synem artysty malarza Józefa Ryszkiewicza, który nauczył go sztuki malarskiej.

Do Legionów Polskich wstąpił 3 września 1914 i został przydzielony do IV plutonu 2 szwadronu ułanów. 10 listopada 1914 podczas patrolu pod Zieloną koło Pasiecznej został ciężko ranny w pierś i rękę. Od śmierci z wykrwawienia i obrażeń uratowała go ranna w nogę klacz Vera, która przeprawiła się z rannym przez rwącą górską rzekę i wróciła do obozowiska Legionistów. Po długiej kuracji Józef Ryszkiewicz powrócił do zdrowia, ale pozostał mu niedowład ręki więc nie powrócił na front, ale został skierowany do placówki w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie był oficerem werbunkowym w służbie Naczelnego Komitetu Narodowego. 12 września 1916 roku został mianowany chorążym w kawalerii^[1]. Od sierpnia 1917 był zaszeregowany do Głównego Urzędu Zaciągowego w Warszawie, a od listopada tego roku do Krajowego Inspektoratu Zaciągu.

Od listopada 1918 roku do 30 czerwca 1922 roku był adiutantem osobistym gen. Kazimierza Sosnkowskiego, a jego oddziałem macierzystym był 2 pułk Szwoleżerów Rokitniańskich. Za ten okres służby generał Sosnkowski złożył mu podziękowania, opublikowane na łamach „Polski Zbrojnej”^[2]. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 77. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii)^[4]. Z dniem 1 lipca 1922 roku, na własną prośbę motywowaną złym stanem zdrowia, został przeniesiony w stan nieczynny na okres trzech lat^[5][6][7]. W 1925 roku został przeniesiony do rezerwy. Został wiceprezesem Związku Oficerów Rezerwy RP i Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny.

W 1925 zachęcony przez ojca wstąpił do ugrupowania artystów plastyków Zespół. Tworzył głównie sceny batalistyczne, wystawiał w Zachęcie, uczestniczył w zorganizowanej tam wystawie „Łowiectwo w Sztuce Polskiej”. W 1939 był jednym z wystawiających na Wystawie Polskiego Malarstwa Batalistycznego w Instytucie Propagandy Sztuki.

Zginął w 1942.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (23 grudnia 1933)^[8]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)^[9]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie: po raz pierwszy 12 lipca 1921^[10])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[11]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[11]
• Krzyż Pamiątkowy 70-lecia Powstania Styczniowego
  

  Reprodukcja obrazu „Prowadzą jeńców” - Józef Ryszkiewicz (syn)
• Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[11]
• Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[11]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[11]

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Wacława Milewska, Maria Zientara, Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy, 1914–1918, Wydawnictwo „Arkady” 1999 ISBN 83-7188-350-1.