Józef Stabrawa

Józef Stabrawa

Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	8 stycznia 1881 Królówka
Data i miejsce śmierci	17 sierpnia 1942 Dachau
Wikariusz w Woli Rzędzińskiej
Okres sprawowania	1910−1917
Proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej
Okres sprawowania	1917−1942
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	katolicki
Inkardynacja	Diecezja tarnowska
Prezbiterat	29 czerwca 1907
Odznaczenia

Józef Stabrawa (ur. 8 stycznia 1881 w Królówce, zm. 17 sierpnia 1942 w Dachau) – polski duchowny katolicki, długoletni proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej, działacz społeczny i samorządowy, członek Związku Walki Zbrojnej, więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau i Dachau.

Życiorys

Józef Stabrawa był synem Jakuba i Teresy z domu Cieśla. Po ukończeniu szkoły w rodzinnej wsi i gimnazjum w pobliskiej Bochni, wstąpił w 1903 roku do Seminarium Duchownego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 czerwca 1907 roku z rąk biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi. Przez krótki czas był wikariuszem w tarnowskiej parafii katedralnej, następnie do 1910 roku w parafii św. Wawrzyńca w Wojniczu.

Kolejną placówką księdza Stabrawy była wikaria w Woli Rzędzińskiej. Przez kolejne lata kierował tam budową nowego kościoła i przygotowywał struktury administracyjne przyszłej parafii (erygowanej ostatecznie w 1925 roku). Wcześniej, 1 czerwca 1917 roku, Józef Stabrawa został proboszczem parafii św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej oraz dziekanem dekanatu Mszana Dolna.

Poza pracą duszpasterską udzielał się również aktywnie w działalności spółdzielczej, samorządowej i społecznej. W latach 1919−1928 był prezesem Rady Nadzorczej Spółki Oszczędności i Pożyczek (od 1924 roku jako Kasa Stefczyka), ponadto prezesem Zarządu Składnicy Kółek Rolniczych, w latach 20. radnym powiatu limanowskiego. Przy jego inicjatywie i wkładzie pracy powstały między innymi: most na Porębiance prowadzący do Mszany Górnej; Podhalański Dom Ludowy im. Władysława Orkana (obecnie kino „Luboń”, budowę dokończono już po zakończeniu II wojny światowej); kolonia letnia Sodalicji Mariańskiej na stokach Śnieżnicy (obecnie Młodzieżowy Ośrodek Rekolekcyjny). W połowie lat 30. był inicjatorem rozpoczęcia prac przy elektryfikacji Mszany Dolnej, opracował również, zrealizowany dopiero w latach 50., plan wodociągów grawitacyjnych doprowadzających wodę ze źródeł na Lubogoszczy. Na swej plebanii gościł artystów: Karola Huberta Rostworowskiego, Halinę i Jana Ekierów czy Bolesława Barbackiego, który namalował portret proboszcza. Wspierał lokalnych twórców ludowych. Był aktywnym członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Związku Podhalan, Polskiego Związku Narciarskiego. We współpracy z Górską Szkołą Rolniczą w Łososinie Górnej propagował sadownictwo i nowoczesną hodowlę bydła. 11 listopada 1937 roku został za działalność społeczną odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Podczas okupacji związał się z ruchem oporu, od lutego 1940 roku będąc członkiem Związku Walki Zbrojnej, współpracującym bezpośrednio z dowództwem obszaru krakowskiego organizacji. Zorganizował i kierował punktem przerzutowym uchodźców i kurierów na Słowację. Prowadził akcję pomocy dla osób wysiedlonych z terenów włączonych do Rzeszy. Odmawiał współpracy z władzami okupacyjnymi i w kazaniach apelował o zachowanie polskości. Od 15 czerwca 1941 roku był traktowany jako zakładnik. Aresztowany 15 września tegoż roku na skutek prowokacji miejscowego burmistrza, został przewieziony do więzienia w Nowym Sączu, następnie do Tarnowa. 29 grudnia 1941 roku został więźniem politycznym obozu Auschwitz-Birkenau, w czerwcu następnego roku przeniesiono go do KL Dachau. Zmarł w wyniku flegmony i zagłodzenia 17 sierpnia 1942 roku.

W 1967 roku, w 25. rocznicę śmierci, w kościele parafialnym odsłonięto popiersie i tablicę pamiątkową poświęconą Józefowi Stabrawie, wykonaną przez miejscowego artystę Stanisława Ciężadlika, jednego z protegowanych proboszcza. Druga płaskorzeźba upamiętniająca dokonania księdza, dzieło artysty rzeźbiarza Władysława Jani, znajduje się w gmachu obecnego kina „Luboń”. Pośmiertnie Józef Stabrawa otrzymał Krzyż Oświęcimski. 19 sierpnia 2012 r. Rada Miasta Mszany Dolnej nadała dotychczasowej ulicy Cmentarnej imię ks. Józefa Stabrawy^[1].

Bibliografia

• Franciszek Knapczyk: Ksiądz Józef Stabrawa. „Podhalanka”. 2(8)/1983.
• Władysław Maciejczak: Mszana Dolna i okolice: Regionalny przewodnik monograficzny. Mszana Dolna: 2000. maciejczak.rmt.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)]. ISBN 83-913887-0-0

Przypisy