Józef Stolarczyk (ksiądz)

Józef Stolarczyk
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1816
Wysoka

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1893
Zakopane

Miejsce pochówku

Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku

Pierwszy proboszcz Zakopanego
Okres sprawowania

od 1848

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Diecezja krakowska

Prezbiterat

28 sierpnia 1842

Józef Stolarczyk (ur. 12 lutego 1816 w Wysokiej koło Jordanowa, zm. 6 lipca 1893 w Zakopanem) – polski duchowny rzymskokatolicki, taternik, pierwszy proboszcz parafii w Zakopanem.

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej Jędrzeja Stolarczyka i Agaty z domu Działek[1]. Skończył gimnazjum pijarów w Podolińcu na Spiszu[2]. Studiował teologię w seminarium duchownym w Tarnowie. 28 sierpnia 1842 roku otrzymał w Tarnowie święcenia kapłańskie[3]. Pełnił służbę duszpasterską w Makowie (1842–1843) jako aplikant, w Nowym Targu (do marca 1847) jako katecheta, w Tarnowie (kwiecień – grudzień 1847) jako wikary[1]. 29 listopada 1847 roku został instytuowany, a 6 stycznia 1848 roku instalowany jako pierwszy proboszcz zakopiański[2]. Zdobył szacunek i zaufanie parafian. Rozbudował drewniany kościół i rozpoczął budowę murowanego, utworzył pierwszy cmentarz i założył pierwszą szkołę w Zakopanem[1]. Przyczynił się do spopularyzowania miejscowości jako letniska, pośrednicząc między przybyszami a góralami. Prowadził kronikę parafialną, która została opublikowana w „Roczniku Podhalańskim” w latach 1914–1921. Napisał także wspomnienie Wycieczka na szczyt Gerlachu (1875)[2].

Grób ks. Józefa Stolarczyka

Był jednym z najlepszych taterników swojej epoki. Do jego największych osiągnięć należą: pierwsze wejście na Baranie Rogi (1867), ósme wejście na Gerlach (1874), trzecie wejście na Lodowy Szczyt.

Wiosną 1870 roku odbył podróż do krajów basenu Morza Śródziemnego. Zwiedził Egipt i Ziemię Świętą, w Rzymie podczas uroczystości widział papieża Piusa IX. We wrześniu lub październiku 1873 roku przebył cholerę i omal nie umarł; leczył go profesor Chałubiński[4].

Był jednym z współzałożycieli Towarzystwa Tatrzańskiego (3 sierpnia 1873 r.), której to organizacji, w uznaniu zasług, w 1883 roku został mianowany honorowym członkiem.

Imieniem księdza nazwana jest przełęcz pomiędzy Czarnym Szczytem a Baranimi Rogami (Przełęcz Stolarczyka)[2]. W Zakopanem ulica Stolarczyka łączy Kasprusie i ulicę Kościeliską.

Został pochowany w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku (kw. L-II-1)[5].

Przypisy

  1. a b c Maciej Pinkwart: Kronika dawnego Zakopanego z lat 1848-1890. Wstęp. Warszawa-Kraków: Wyd. PTTK „Kraj”, 1986.
  2. a b c d Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  3. Bolesław Kumor, Początki parafii św. Klemensa w Zakopanem na tle rozwoju sieci parafialnej na Podhalu (1847). Aneks – Autobiografia ks. Józefa Stolarczyka (1816 – 1893) do druku podał ks. Bolesław Kumor, [w:] 150 lat organizacji parafialnej w Zakopanem 1847–1997. Materiały z sympozjum Zakopane 24-25 października 1997, pod red. M. Rokosza, Kraków 1998, s. 29-30.
  4. Józef Stolarczyk, Kronika parafii zakopiańskiej.
  5. śp. Józef Stolarczyk

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Peksowy stoIarczyk.jpg
Autor: Sidrom, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grób ks.Józefa Stolarczyka
Stanisław Bizański Ksiadz Stolarczyk 1889.jpg
Fotografia księdza Józefa Stolarczyka