Józef Tejchma

Józef Tejchma
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1927 ; Markowa
Data i miejsce śmierci	13 grudnia 2021 ; Warszawa
	Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 29 marca 1972; do 8 lutego 1979
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Minister kultury i sztuki
Okres	od 8 października 1980; do 9 października 1982
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Zygmunt Najdowski
Następca	Kazimierz Żygulski
	Minister oświaty i wychowania
Okres	od 8 lutego 1979; do 2 kwietnia 1980
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Jerzy Kuberski
Następca	Krzysztof Kruszewski
	Minister kultury i sztuki
Okres	od 16 lutego 1974; do 26 stycznia 1978
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Stanisław Wroński
Następca	Janusz Wilhelmi (p.o.)
	Odznaczenia

Józef Tejchma w prezydium I Krajowej Konferencji PZPR, październik 1973

Józef Tejchma (ur. 14 lipca 1927 w Markowej, zm. 13 grudnia 2021 w Warszawie^[1]) – polski działacz ruchu młodzieżowego, polityk komunistyczny.

Członek Biura Politycznego KC PZPR (1968–1980), dwukrotnie minister kultury i sztuki (1974–1978, 1980–1982), minister oświaty i wychowania (1979–1980), w latach 1972–1979 wiceprezes Rady Ministrów, poseł na Sejm PRL II, III, IV, V, VI i VII kadencji (1958–1980), ambasador PRL w Grecji, Szwajcarii i na Cyprze. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Ludwika i Zofii^[2]. W latach 1945–1948 działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1951 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[2]. Następnie działacz-instruktor Zarządu Głównego Związku Młodzieży Polskiej, pełnomocnik zarządu głównego i przewodniczący organizacji ZMP w Nowej Hucie (w latach 1951–1954). W latach 1954–1955 zastępca kierownika wydziału organizacyjnego zarządu głównego ZMP. W 1957 współzałożyciel Związku Młodzieży Wiejskiej i w okresie 1957–1963 przewodniczący zarządu głównego ZMW^[2]. W 1958 ukończył Wyższą Szkołę Nauk Społecznych przy KC PZPR (kierunek historia).

Od 1959 był zastępcą członka, a od 1964 członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1963–1964 kierownik wydziału rolnego KC PZPR, następnie w okresie 1964–1972 sekretarz KC, jednocześnie w latach 1968–1980 członek Biura Politycznego KC PZPR. Był typowany na następcę Władysława Gomułki na stanowisku I sekretarza KC. Od listopada 1968 do grudnia 1970 jako sekretarz Komitetu Centralnego PZPR odpowiadał za oświatę^[3].

Od 29 marca 1972 do 8 lutego 1979 wiceprezes Rady Ministrów w rządzie Piotra Jaroszewicza i kolejnym pod jego przewodnictwem. Od 16 lutego 1974 do 26 stycznia 1978 i od 8 października 1980 do 9 października 1982 minister kultury i sztuki, a od 8 lutego 1979 do 2 kwietnia 1980 był ministrem oświaty i wychowania.

Poseł na Sejm PRL II, III, IV, V, VI i VII kadencji (1958–1980). Przewodniczący Klubu Poselskiego PZPR w latach 1970–1972. W latach 1971–1983 wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

W 1982 wszedł w skład Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Wincentego Witosa w Warszawie, który został odsłonięty w 1985^[4]

W 1980 ambasador PRL w Szwajcarii, w latach 1984–1988 ambasador PRL w Grecji i na Cyprze.

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

Order Budowniczych Polski Ludowej
Order Sztandaru Pracy I klasy (1969)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (1955)^[6]^[7]
Srebrny Krzyż Zasługi (1954)^[8]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[9]
Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia)

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Był żonaty z Alicją Wiktorią Tejchmą z domu Denkowską (1931–1981), redaktor naczelną miesięcznika „Problemy”. Mieli dwie córki^[10].

Zmarł 13 grudnia 2021. 28 grudnia został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie^[11] (kwatera C 39, rząd 8, grób 9)^[12].

Publikacje

Autor ponad 100 artykułów publicystycznych na temat rolnictwa, wychowania młodzieży, kultury i polityki oraz kilku książek o charakterze wspomnieniowym.

Wielkość i dramat Władysława Gomułki, [w:] „Polityka”, nr 48, 26 listopada 1983
Z notatnika aktywisty ZMP, Wydawnictwo Iskry, 1955
Polityka i kultura (wybór artykułów), Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981
Kulisy dymisji: z dzienników ministra kultury 1974–1977, Oficyna Cracovia, 1991
Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997
Odszedł Gomułka, przyszedł Gierek. Notatki z lat 1971–1973, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006
Pożegnania, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2011
Dialog z przeszłością otwartą na przyszłość, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2014
Stary świadek nowej historii Polski, Wydawca Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego oraz Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2015
Bunt przeciw starości, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2017

Przypisy

↑ Nie żyje Józef Tejchma. Były minister kultury miał 94 lata. onet.pl, 14 grudnia 2021.
↑ ^a ^b ^c Informacje w BIP IPN.
↑ Z. Osiński, Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne, Lublin 2010, s. 90.
↑ J. Sałkowski, T. Iwanowska, Na odsłonięcie pomnika Wincentego Witosa – a Polska winna trwać wiecznie, Warszawa 1985, s. 21.
↑ Wysokie odznaczenia dla rolników. „Nowiny”, s. 1, nr 235 z 8 września 1969.
↑ M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1538.
↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1453.
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.
↑ Józef Tejchma, Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997.
↑ Nekrolog: Józef Tejchma. [dostęp 2021-12-17].
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 2021-12-28].

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989.

[1] Nie żyje Józef Tejchma. Były minister kultury miał 94 lata. onet.pl, 14 grudnia 2021.

[:0-2] Informacje w BIP IPN.

[3] Z. Osiński, Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne, Lublin 2010, s. 90.

[4] J. Sałkowski, T. Iwanowska, Na odsłonięcie pomnika Wincentego Witosa – a Polska winna trwać wiecznie, Warszawa 1985, s. 21.

[5] Wysokie odznaczenia dla rolników. „Nowiny”, s. 1, nr 235 z 8 września 1969.

[6] M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1538.

[7] Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.

[8] M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1453.

[9] M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.

[10] Józef Tejchma, Pożegnanie z władzą, CB Agencja Wydawnicza, Warszawa 1997.

[11] Nekrolog: Józef Tejchma. [dostęp 2021-12-17].

[12] Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 2021-12-28].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne