Józef Tropaczyński

Józef Tropaczyński
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1912
Lwów

Data śmierci

10 lutego 1997

Józef Marian Tropaczyński (ur. 13 marca 1912 we Lwowie[1], zm. 10 lutego 1997[2]) – polski działacz sportowy, trener kolarski, twórca sukcesów Ludowych Zespołów Sportowych w tej dyscyplinie sportu, oficer Wojska Polskiego i Straży Granicznej.

Życiorys

Był studentem Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza. W latach 1933–1934 odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy, następnie wstąpił do Straży Granicznej jako starszy strażnik[3]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 i 2197. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[4]. Przed II wojną światową uprawiał kolarstwo we Lwowie[5], w barwach Lwowskiego Towarzystwa Kolarzy i Motorowców, którego zawodnikiem był też jego brat, Kazimierz Tropaczyński[6]. Od 28 września 1938, w stopniu aspiranta, pełnił obowiązki komendanta Komisariatu SG „Uście Ruskie”.

Walczył w wojnie obronnej 1939 w szeregach Batalionu Obrony Narodowej[3]. W maju 1940 został we Lwowie aresztowany przez władze sowieckie za działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, był początkowo przetrzymywany w więzieniu na Zamarstynowie. Został skazany na karę ośmiu lat obozu pracy. W czerwcu 1941 został wywieziony na Syberię, w sierpniu tego roku znalazł się w obozie w Nachodce. Został zwolniony w listopadzie 1941 i w lutym 1942 wstąpił do Armii Andersa[7]. Ewakuował się ze swoimi oddziałami przez Iran i Irak do Palestyny. W szeregach 3 Karpackiego Batalionu Ciężkich Karabinów Maszynowych uczestniczył w kampanii włoskiej jako zastępca dowódcy kompanii. Następnie został awansowany do stopnia porucznika, był dowódcą kompanii[3]. Do Polski powrócił w 1948[3].

Początkowo pracował na Pomorzu Zachodnim jako instruktor w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”[3]. Zaangażował się w działalność sportową, w klubie Spójnia Stargard. W 1951 został członkiem Plenum Sekcji Kolarstwa Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Szczecinie, od lutego 1952 był jej II wiceprzewodniczącym, pod koniec tego roku został członkiem prezydium sekcji[8]. Był zatrudniony w szczecińskim LZS jako trener na pełnym etacie[9], uczestniczył także w wyścigach jako sędzia[10]}.

Od 1955 pracował w Radzie Głównej Ludowych Zespołów Sportowych, gdzie koordynował pracę pionu kolarskiego[11] jako kierownik wyszkolenia[12]. Był współtwórcą sukcesów kolarzy pionu LZS, m.in. Edwarda Barcika, Andrzeje Bławdzina, Bogusława Fornalczyka, Benedykta Kocota, Czesława Langa, Wojciecha Matusiaka, Stanisława Szozdy[1], Bernarda Pruskiego. Przeszedł na emeryturę w 1992[3].

W 1959 został kapitanem sportowym (szosowym) Polskiego Związku Kolarskiego, od listopada 1959 do marca 1969 był wiceprezesem ds. sportowych PZKol. W marcu 1981 ponownie został członkiem Prezydium związku, od lutego 1985 do grudnia 1988 był wiceprezesem ds. sportowych PZKol, odpowiedzialnym za kolarstwo szosowe i przełajowe, od 1988 do 1991 członkiem zarządu związku[13]. W 1991 został honorowym prezesem Polskiego Związku Kolarskiego[14]. Uczestniczył w mistrzostwach świata w kolarstwie jako sędzia[15]

W środowisku kolarskim był nazywany „marszałkiem"[16].

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera C30-K1-II-5)[17].

Grób Józefa Tropaczyńskiego na Powiązkach Wojskowych

Medalistą mistrzostw Polski w kolarstwie był jego bratanek, Janusz Tropaczyński[18].

Przypisy

  1. ↑ a b Mała Encyklopedia Sportu 1986 ↓, s. 576.
  2. ↑ Józef Tropaczyński w bazie Nekrologi Warszawskie
  3. ↑ a b c d e f Do wolnej Polski 1998 ↓, s. 231.
  4. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 199.
  5. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 140.
  6. ↑ Zajączkowski 2011 ↓, s. 33.
  7. ↑ Zapisy terroru. Baza świadectw. Józef Tropaczyński
  8. ↑ Stefanik 2020 ↓, s. 153, 174, 195.
  9. ↑ Stefanik 2020 ↓, s. 273.
  10. ↑ Stefanik 2020 ↓, s. 276.
  11. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 159.
  12. ↑ Stefanik 2020 ↓, s. 361.
  13. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 334, 335, 338.
  14. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 330.
  15. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 346.
  16. ↑ Tuszyński 1995 ↓, s. 337.
  17. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  18. ↑ Tropaczyński 2011 ↓, s. 33.

Bibliografia

  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
  • Mała Encyklopedia Sportu. L-Ż. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1986. ISBN 83-217-2564-3.
  • Bogdan Tuszyński: Złota księga kolarstwa polskiego. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1995. ISBN 83-7066-633-7.
  • Do wolnej Polski nam powrócić daj. 1939–1945. Powązki. Dawny Cmentarz Wojskowy. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. T. 1. Warszawa: Fundacja Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1998. ISBN 83-85268-57-X.
  • Józef Maciej Zajączkowski: Kolarstwo dolnośląskie 1945-1975. Wrocław: Studio Wydawniczo-Typograficzne „Typoscript”, 2011. ISBN 978-83-62440-04-7.
  • Ryszard Stefanik: Między sportową pasją a „obywatelskim" obowiązkiem. Szczecińskie kolarstwo w latach 1945–1960. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Szczecinie, 2020. ISBN 978-83-8098-877-4.

Media użyte na tej stronie

Tropaczyński Józef.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Józefa Tropaczyńskiego na Powiązkach Wojskowych