Józef Trzemeski

Józef Trzemeski
generał brygady generał brygady
Pełne imię i nazwisko

Józef Franciszek Trzemeski

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1878
Belmont

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1923
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1919–1923

Siły zbrojne

 MW Imperium Rosyjskiego
Orzeł hallerczyków.jpg Błękitna Armia
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

Front Południowo-Wschodniego
Front Pomorski
Naczelnego Dowództwa WP

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja)
Grób Józefa Trzemeskiego
Tablica upamiętniająca Józefa Trzemeskiego

Józef Franciszek Trzemeski (ur. 24 grudnia 1878[1] w Belmont, zm. 4 lipca 1923 w Warszawie) – doktor medycyny, polarnik, generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Józef Franciszek Trzemeski urodził się 24 grudnia 1878 roku w Belmont (dziś na terenie miasteczka Achremowce), w powiecie nowoaleksandrowskim, w rodzinie Józefa, prawnika, i Leontyny z Radziszewskich. Od 1904 był oficerem lekarzem w rosyjskiej Marynarce Wojennej. Walczył na wojnie z Japonią.

W latach 1914–1915 lekarz i kierownik naukowy dowodzonej przez Ole Sverdrupa rosyjskiej wyprawy polarnej wysłanej na Morze Karskie na statku Eklips w celu odszukania wypraw Aleksandra Brusiłowa i Władimira Rusanowa. Podczas rejsu prowadził badania hydrometeorologiczne, przyczyniając się do lepszego poznania warunków żeglugi na tym morzu, ogłosił kilka sprawozdań z tej wyprawy[2]. W 1919 został naczelnym lekarzem obozu instrukcyjnego, a następnie zastępcą szefa sanitarnego Armii Polskiej we Francji. Wiosną tego roku, po powrocie „Błękitnej Armii” do kraju mianowany został szefem sanitarnym Frontu Południowo-Wschodniego, a później Frontu Pomorskiego. 1 stycznia 1920 oficjalnie przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podpułkownika[3]. 18 marca 1920 objął obowiązki na stanowisku szefa Sekcji Higieny w Departamencie Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera[4]. Następnie kierował służbą sanitarną Ekspozytury Naczelnego Dowództwa WP oraz był pełnomocnikiem szefa Departamentu Sanitarnego MSWojsk. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 71. lokatą w korpusie generałów[5].

W środę 4 lipca 1923 roku, w godzinach południowych, w swoim mieszkaniu w hotelu „Polonia” w Warszawie, popełnił samobójstwo strzelając z rewolweru w pierś. Denat oddał strzał w pozycji siedzącej na krześle. Pocisk przestrzelił płuca, a następnie utkwił w poręczy krzesła. Generał pozostawił list do swojego przełożonego, generała brygady Franciszka Zwierzchowskiego, w którym nie podał powodu samobójstwa, ale wyjaśnił, że zamach nie by spowodowany problemami służbowymi, politycznymi i zdrowotnymi. W czasie zamachu był bezdzietnym wdowcem. Kilka dni wcześniej powrócił z sześciomiesięcznego urlopu[6].

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A11-4-3)[7].

Józef Trzemeski był żonaty z Heleną Barańską.

Awanse

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski jako datę urodzenia podają 25 grudnia 1878.
  2. Zob. opublikowaną pośmiertnie relację "Wyprawa podbiegunowa na statku «Eklips» w roku 1914 i 1915", "Przegląd Geograficzny. Organ Polskiego Towarzystwa Geograficznego", t. IV (1923), Warszawa 1924, s. 151-153, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=138143&from=&dirids=1&tab=1&lp=1&QI=
  3. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 1 z 17.01.1920 r., s. 6
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 16 czerwca 1920 roku, s. 459.
  5. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 16.
  6. Samobójstwo gen. Trzemeskiego, „Polska Zbrojna” Nr 181 z 5 lipca 1923 r. s. 5.
  7. Juliusz Jerzy Malczewski: Cmentarz komunalny (dawny Wojskowy) na Powązkach. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1975, s. 32.
  8. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.
  9. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1987 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1831)
  10. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2060 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 41, poz. 1892)

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Naval ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Józef Trzemeski tablica.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica z grobu Józefa Trzemeskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Józef Trzemeski grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Józefa Trzemeskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Orzeł hallerczyków.jpg
Odznaka pamiątkowa Armii gen. Józefa Hallera
Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Palmes academiques Officier ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Les Palmes académiques, Officier rank