Józef Winkowski (nauczyciel)

Józef Winkowski
Ilustracja
Józef Winkowski (przed 1901)
Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1851
Tarnów

Data śmierci

1937

Miejsce spoczynku

Cmentarz Rakowicki w Krakowie

Narodowość

polska

Stanowisko

nauczyciel

Małżeństwo

Klementyna z Michalczewskich

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Józef Winkowski (ur. 4 lutego 1851 w Tarnowie, zm. 1937) – polski nauczyciel, działacz społeczny.

Życiorys

Urodził się 4 lutego 1851 w Tarnowie[1][2][3][4]. Był Polakiem wyznania rzymskokatolickiego[2][4]. Ukończył naukę w gimnazjum w Tarnowie i studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[1][3]. Z wykształcenia był filologiem klasycznym[5].

Podjął pracę w szkolnictwie od 31 października 1875 jako zastępca nauczyciela[1][2]. Pracował w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie[3]. Egzamin zawodowy złożył 29 maja 1878[2]. 31 sierpnia 1879 został mianowany nauczycielem rzeczywistym[2]. W latach 80. był profesorem w C. K. I Gimnazjum Miejskim w Rzeszowie[6]. Później pracował w C. K. Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie[1]. Urlopowany pełnił funkcję prowizorycznego dyrektora Prywatnego Polskiego Gimnazjum w Cieszynie od 1 września 1901 do 31 sierpnia 1903[7][1][2][3]. 31 sierpnia 1903 został mianowany etatowym (rzeczywistym) dyrektorem cieszyńskiego gimnazjum[1][2] i pozostawał na tym stanowisku do 1906 gdy jego miejsce zajął Wiktor Schmidt[8][3][4]. Uzyskał VI rangę w zawodzie od 1 stycznia 1906[2]. Ze stanowiska w Cieszynie na początku maja 1906 został mianowany przez cesarza na stanowisko dyrektora założonego wówczas C. K. V Wyższego Gimnazjum w Krakowie z polskim językiem wykładowym[9], objął stanowisko z dniem 1 września 1906[1] i sprawował je w kolejnych latach[2][10][11][12]. Jako delegat C. K. Rady Szkolnej Krajowej przewodniczył egzaminom dojrzałości w Krakowie, w Wadowicach[13][14].

Dyrektorem V Gimnazjum w Krakowie pozostawał po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w pierwszych latach istnienia II Rzeczypospolitej do 1924[15][4]. Jako nauczyciel pracował przez 50 lat[4]. W 1925 został przeniesiony w stan spoczynku[4]. Na emeryturze kierował seminarium im. Münnichowej[4].

Działał społecznie. Od ok. 1887 należał do Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, później przekształconego w Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, którego był najstarszym członkiem w krakowskim kole[16][4]. W maju 1899 został wybrany do zarządu głównego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Krakowie[17]. Był delegatem Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[18], w 1903 został członkiem zarządu Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[19]. 6 maja 1909 wraz z Klementyną Winkowską zasiadł w radzie nadzorczej Towarzystwa Opieki nad Ubogą Młodzieżą Szkolną w Krakowie[20], pełnił funkcję I wiceprezesa, a 13 maja 1910 został wybrany prezesa towarzystwa[21] i pełnił tę funkcję w dalszym czasie[22][23]. W grudniu 1910 został członkiem komitetu wiecu rodziców i wychowawców w Krakowie[24]. Podczas I wojny światowej w listopadzie 1915 w charakterze radcy rządu obchodził jubileusz 40-lecia pracy[3]. W grudniu 1916 został wybrany przewodniczącym Komitetu Domu Młodzieży Polskiej w Krakowie[25], w 1918 był wiceprezesem TDM[26]. Ponadto działał w Towarzystwie Kolonii Wakacyjnych, Związku Obrony Kresów Zachodnich, Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”[4].

Jego żoną była Klementyna z Michalczewskich (zm. 1947)[27]. Mieli syna Józefa (1888–1951), księdza, założyciela szkolnej Sodalicji Mariańskiej[28][29].

Zmarł w lutym 1937. Został pochowany 13 lutego 1937 na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera S)[30][4].

Publikacje

  • O wróżbach u starożytnych Greków i Rzymian[3]
  • Ćwiczenia greckie na klasę III. i IV. (wspólnie z Taborskim)[3]

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Otwarcie piątego gimnazyum w Krakowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 36, s. 18, 8 września 1906. 
  2. ↑ a b c d e f g h i Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 3.
  3. ↑ a b c d e f g h Jubileusz zasłużonego pedagoga. „Nowości Illustrowane”. Nr 47, s. 10-11, 20 listopada 1915. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j F. B. Z żałobnej karty. Ś. p. Józef Winkowski. „Przegląd Pedagogiczny”, s. 65, nr 4 z 1 marca 1937. 
  5. ↑ Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 9.
  6. ↑ Kronika. Zjazd koleżeński. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 29 z 13 lipca 1913. 
  7. ↑ Gimnazyum polskie w Cieszynie. „Słowo Polskie”, s. 3, nr 354 z 21 lipca 1902. 
  8. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 330.
  9. ↑ Mianowania. „Słowo Polskie”, s. 3, nr 200 z 8 maja 1906. 
  10. ↑ O wypoczynek wakacyjny uczniów szkół średnich. „Nowa Reforma”, s. 1, nr 203 z 29 maja 1914. 
  11. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 270 z 15 czerwca 1911. 
  12. ↑ a b c d Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1020.
  13. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 266 z 13 czerwca 1907. 
  14. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 280 z 22 czerwca 1909. 
  15. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 101.
  16. ↑ IX. Walne Zgromadzenie Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych. „Gazeta Lwowska”, s. 2–3, nr 116 z 24 maja 1893. 
  17. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 117 z 25 maja 1899. 
  18. ↑ Macierz szląska. „Kurjer Lwowski”. Nr 22, s. 1, 22 stycznia 1892. 
  19. ↑ Odezwa „Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego”. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 189 z 21 sierpnia 1903. 
  20. ↑ Kronika. Opieka nad ubogą młodzieżą szkolną. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 213 z 11 maja 1909. 
  21. ↑ Kronika. Opieka nad ubogą młodzieżą szkolną. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 226 z 21 maja 1910. 
  22. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 132 z 21 marca 1911. 
  23. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 172 z 14 kwietnia 1911. 
  24. ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 584 z 22 grudnia 1910. 
  25. ↑ Kronika. Komitet Domu Młodzieży Polskiej. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 25 z 16 stycznia 1917. 
  26. ↑ Z młodzieżą dla młodzieży. „Nowości Illustrowane”. Nr 33, s. 2-3, 24 sierpnia 1918. 
  27. ↑ Nekrolog. „Dziennik Polski”, s. 7, Nr 80 z 22 marca 1947. 
  28. ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 343. [dostęp 2021-11-30].
  29. ↑ Ks. Józef Winkowski :: Sodalicja Mariańska, sodalicja-marianska.manifo.com [dostęp 2021-11-30].
  30. ↑ Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 148. ISBN 83-08-01428-3.
  31. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 31.

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Friedensbande BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
AT-T weiss-rot spange BAR.svg
Biało-czerwona baretka dla różnych tyrolskich odznaczeń – Austria.
AUT Franz Joseph 50 years of reign - Military Medal.svg
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Military Medal for 50 years of reign of Emperor Franz Joseph (=Signum Memoriae)
Józef Winkowski (-1901).jpg
Józef Winkowski (przed 1901)