Józef Wodyński

Józef Wodyński
Data i miejsce urodzenia

24 lutego 1884
Pawłokoma

Data i miejsce śmierci

2 lutego 1947
Polanica Zdrój

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Plakat do Lwowskiej Wystawy futurystów, kubistów i ekspresjonistów z 1913 Józefa Wodyńskiego wedle obrazu Bohumila Kubišty, który przez lata uważany ze pracę Stanisława Ignacego Witkiewicza

Józef Maciej Wodyński (ur. 24 lutego 1884 w Pawłokomie koło Jasła, zm. 2 lutego 1947 w Polanicy Zdroju[1][2]) – polski scenograf i malarz.

Życiorys

Jego rodzicami byli Stanisław i Helena z Gerasińskich Wodyńscy[3]. Ukończył gimnazjum w Rzeszowie, a następnie studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[3], w pracowni Jana Stanisławskiego, następnie u Juliana Fałata i Józefa Mehoffera[1]. Dalsze studia odbył w Monachium i w Paryżu[1]. Do kraju wrócił z chwilą wybuchu I wojny światowej. W 1914 roku zadebiutował w Teatrze Ludowym w Krakowie pierwszymi scenografiami, które wykonywał wspólnie z Wincentym Drabikiem[1].

W 1915 wyjechał do Kijowa, gdzie do końca wojny pracował w Teatrze Polskim pod dyrekcją Stanisławy Wysockiej i Kazimierza Markiewicza[1]. W 1918 w Teatrze Miejskim we Lwowie zaprojektował scenografię do głośnych wtedy spektakli Królowej Korony Polskiej, Sułkowskiego[4], Polityki, Wąsów i peruki oraz Saula króla, a w 1920 do spektaklu Erosa i Psyche w reżyserii Ludomira Różyckiego[1]. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie został zaangażowany jako scenograf w Teatrze Rozmaitości oraz Teatrze Wielkim[1].

15 lipca 1920 poślubił artystkę dramatyczną Janinę Struszkiewiczówną[3]. Ich dzieckiem była późniejsza wybitna aktorka teatralna i filmowa Danuta Wodyńska (1922–2001). W Warszawie współpracował również z Teatrem Reduta i Teatrem im. Bogusławskiego[1]. W 1924 wspólnie z kuzynem ze strony matki, malarzem Bolesławem Kudewiczem (1887–1957), wykonał dla Teatru Miejskiego w Łodzi scenografię do licznych przedstawień (m.in. do Dziadów wileńskich i Cyda). Wkrótce potem wrócił do Warszawy, by wspólnie znowu z Wincentym Drabikiem wykonywać scenografie dla stołecznych teatrów[1] (głównie dla Teatru Wielkiego), w tym przedstawień operowych. Podczas okupacji niemieckiej do czasu wybuchu powstania warszawskiego mieszkał w stolicy, pracując w założonej przez artystów spółdzielni „Zachęta”[1].

Po kapitulacji powstania zostaje przez Niemców najpierw przewieziony do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu[1][5]. Po wyzwoleniu obozu, na krótko zamieszkał w Krakowie, następnie wyjechał do Polanicy Zdroju, gdzie umarł nagle 2 lutego 1947[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Józef Wodyński. twon.dobrestrony.pl. [dostęp 2015-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)].
  2. ↑ Józef Wodyński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09].
  3. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.
  4. ↑ Spektakl "Sułkowski" Stefana Żeromskiego. europeana.eu. [dostęp 2015-09-22].
  5. ↑ Lista Pamięci - Więźniowie. dulag121.pl. [dostęp 2015-09-22].

Linki zewnętrzne

  • Józef Wodyński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-04-15].

Media użyte na tej stronie