Józef Wolski

Józef Wolski

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1910 Tarnów
Data i miejsce śmierci	2 października 2008 Kraków
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja	1946
Profesura	1962
Odznaczenia

Józef Władysław Wolski, (do 1938 roku: Józef Dzida) (ur. 19 marca 1910 w Tarnowie, zm. 2 października 2008 w Krakowie) – historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Łódzkiego.

Biogram

Był uczniem III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1932, gdzie następnie podjął pracę jako asystent (1936 obronił pracę doktorską). 6 listopada 1939 wraz z 182 innymi osobami został aresztowany w akcji hitlerowskiej Sonderaktion Krakau i do 1941 był więziony w obozach koncentracyjnych. Po zwolnieniu podjął w 1942 działalność w tajnym nauczaniu na uniwersytecie.

Po wojnie powrócił do pracy na UJ, do 1946 jako adiunkt. W 1946 habilitował się na podstawie rozprawy: L'effondrement de la domination des Séleucides en Iran au IIIe siècle av. J.-C. Tytuł profesora zwyczajnego uzyskał w 1962. W latach 1958-1980 profesor UJ, 1965-1968 był dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego, po wydarzeniach marca 1968 nie chciał po raz kolejny kandydować na to stanowisko. W latach 1946-1952 pracował w Uniwersytecie Łódzkim jako zastępca profesora (do 1948) i profesor, następnie na Uniwersytecie Wrocławskim (1952-1958). W 1980 przeszedł na emeryturę.

Pod jego kierunkiem w 1965 stopień naukowy doktora uzyskał Andrzej Kunisz^[1].

Od 1990 był członkiem czynnym PAU. Wieloletni członek Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, przewodniczący tego komitetu od 1977. Wykładał gościnnie także w uczelniach zagranicznych w Bolonii, Padwie, na Sorbonie. W latach 1971-1975 kierował krakowskim oddziałem Polskiego Towarzystwa Historycznego.

W 2004, w 65. rocznicę wydarzeń Sonderaktion Krakau, był ostatnim żyjącym spośród aresztowanych.

Został pochowany 9 października 2008 na cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[2].

Odznaczenia

W czasach PRL był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką „Zasłużony Nauczyciel PRL”, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Odznaką Grunwaldzką i Odznaką Nagrody Państwowej II stopnia (1984)^[3]. W 2000 za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[4].

Zainteresowania i publikacje

Zajmował się historią Grecji klasycznej, epoką hellenistyczną oraz Persją Arsacydów. Autor m.in.:

• Historia powszechna. Starożytność (1965, dziesięć wydań)
• Atlas historyczny świata (1974, kilka wydań)
• Rzym i państwo Partów I w. p.n.e., "KH" 92 (1985), s. 221-233.
• Imperium Parthicum. Przyczyny wzrostu i upadku, "Eos" 74 (1986), z. 2, s.183-193.
• Iran siedziba imperiów w starożytności, t. I, Achemenidzi, t. II, Arsacydzi, "Nauka dla Wszystkich", nr 403, 417, Wrocław 1986-1988.
• L'empire des Arsacides (1992 wyd. polskie: Imperium Arsacydów, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań 1993, 1996)
• Rzymska polityka na Wschodzie. Imperializm rzymski w konflikcie z imperializmem irańskim [w:] "Starożytny Rzym we współczesnych badaniach", red. A. Kunisz, Kraków 1998, str. 81-103.
• Dzieje i upadek imperium Seleucydów, The Enigma Press, Kraków 1999, ISBN 83-86110-37-6

Przypisy

Bibliografia

• notka biograficzna z tyłu książki pt. Historia powszechna. Starożytność, PIW, Warszawa 2002 (ISBN 83-01-13835-1) i bibliografii Dziejów i upadku imperium Seleucydów, The Enigma Press, Kraków 1999 (ISBN 83-86110-37-6)
• Wspomnienia profesora Józefa Wolskiego w archiwum Pamięć Uniwersytetu – Oddział Dokumentacji Audiowizualnej Archiwum UJ – Kronika Filmowa UJ

Linki zewnętrzne

• "Zmarł prof. Józef Wolski"
• Relacja biograficzna Józefa Wolskiego nagrana w ramach projektu "Świadectwa. XX wiek". Ośrodek KARTA